Onderwijs

Onze opleidingen

Binnen het Radboudumc Centrum voor Infectieziekten werken verschillende professionals multidisciplinair met elkaar samen. Hun kennis en ervaring op het gebied van infectieziekten dragen zij expliciet over aan nieuwe, jonge medische professionals in hun opleidingsprogramma’s tot specialist. Infectieziekten maakt belangrijk onderdeel uit van de opleiding tot:    

• arts-microbioloog
• internist-infectioloog (=  differentiatie jaar 5/6)
• kinderarts infectioloog/immunoloog
• ziekenhuisapotheker, met specifiek differentiatiejaar Infectieziekten.
• verpleegkundig specialist infectieziekten

Infectiepreventie en vaccinatie

Hygiëne en infectiepreventie is een onmisbare discipline binnen en buiten het ziekenhuis als het gaat om het voorkomen van infecties en uitbraken van infecties van met name resistente micro-organismen. Dat toont de wereldwijde COVID-19 pandemie duidelijk aan. Vaccinaties vormen een van de belangrijkste preventieve maatregelen tegen infectieziekten en dragen daarmee bij aan een substantiële reductie van infectieziekten. Soms dragen vaccinaties zelfs bij aan de eliminatie van sommige ziekten, zoals polio, mazelen en rode hond.

Binnen het ziekenhuis komen patiënten voor met een (tijdelijk) verminderde weerstand die extra vatbaar zijn voor infecties. Maar ook buiten het ziekenhuis, met toenemende zorg in verpleeg- en verzorgingshuizen en in thuiszorgsituaties, is infectiepreventie steeds belangrijker.

Studenten Geneeskunde en Biomedische Wetenschappen hebben in meer of mindere mate allen een rol bij het voorkomen van verspreiding van infecties in hun latere beroepsuitoefening.  Daarom krijgen eerstejaars Geneeskunde introductieonderwijs over infectiepreventie. Hierin worden de basisprincipes van infectiepreventie uitgelegd en leren zij correcte handhygiëne. Tijdens het introductiecoschap cAIM worden alle coassistenten getraind door deskundigen op het gebied van bijvoorbeeld het aan- en uittrekken van isolatiekleding en handhygiëne. Het is belangrijk dat alle studenten kennis hebben van de risico’s van verspreiding van micro-organismen binnen en buiten het ziekenhuis en dat zij in staat zijn om preventieve maatregelen te nemen om deze risico’s te verminderen.
 

Rationeel antibioticabeleid

Micro-organismen worden in toenemende mate resistent tegen antimicrobiële middelen en vormen daardoor een bedreiging voor de volksgezondheid. Dit geldt niet alleen voor bacteriën, maar ook voor parasieten, virussen, gisten en schimmels. Zowel in ontwikkelingslanden (malaria, tuberculose, HIV) als in westerse landen is er, ook buiten de ziekenhuizen, een toename van het resistentieprobleem. Zo wordt er in de algemene bevolking steeds meer antimicrobiële resistentie beschreven in potentiële pathogenen (MRSA, ESBL, CRE). Ook is er resistentie beschreven van het Influenza A virus H1N1 tegen oseltamivir, tegen antivirale therapie bij HIV en hepatitis, van schimmels tegen anti-mycotica, bij tuberculose tegen anti-tuberculostatica (MDR-TB) en malaria tegen verschillende anti-malaria middelen.

Inmiddels wordt antimicrobiële resistentie door de WHO onderkend als een serieuze bedreiging voor de volksgezondheid en wordt er druk op overheden uitgeoefend om de ontwikkeling van nieuwe antibiotica te coördineren en te stimuleren. Echter, nieuwe antibiotica worden helaas nog steeds slechts mondjesmaat ontwikkeld. Omdat nieuwe antibiotica op korte termijn niet verwacht worden, ligt het voor de hand om uit te gaan van de beschikbare middelen en hier zuinig mee om te gaan om resistentievorming zoveel mogelijk te voorkomen. Een rationeel antibiotica beleid behoort dus tot de basiskennis van alle studenten binnen de medische en biomedische opleidingen.
 

Opportunistische infecties

Opportunistische infecties zoals pneumocystis carinii pneumonie, cryptosporidium diarree, kregen door de opkomst van HIV begin jaren 1980 bekendheid toen grote groepen HIV-geïnfecteerde patiënten overleden aan infecties die tot dan zeldzaam en onbekend waren. Over de laatste 5 decennia zijn er nieuwe groepen patiënten bij gekomen die extreem vatbaar zijn voor opportunistische infecties zoals bijvoorbeeld post-transplantatie lymfoom, CMV ziekte en herpes zoster. Dit is het gevolg van de spectaculair toegenomen behandelopties voor auto-immuunziekten en kanker. De transplantatiegeneeskunde heeft een vlucht genomen waardoor nierinsufficiëntie en hematologische maligniteiten momenteel behandelbare ziekten zijn geworden. Immuun modulerende therapieën kennen grote en indrukwekkende successen. De keerzijde is echter het ontstaan van opportunistische infecties die vaak even zo indrukwekkend verlopen als de initiële respons op de immuun modulerende therapie, echter nu met een veelal ongunstige uitkomst. Kennis van de gevaren van opportunistische infecties en hoe deze zo goed mogelijk te voorkomen en eventueel te behandelen zijn, is belangrijk voor een subgroep van specialistisch opgeleide artsen en biomedische wetenschappers. Deze kennis is mede van belang omdat er vele raakvlakken bestaan met het beleid ten aanzien van infectiepreventie en rationeel antibiotica beleid.

Global Health

Wij leven in een wereld met toegenomen reizigersverkeer en migratie van populatiegroepen op de vlucht voor oorlog en honger. Ziekten houden zich niet aan landsgrenzen, waardoor gezondheidsbevordering ook een grensoverschrijdende activiteit is. Dit geldt zeker voor infectieziekten waar micro-organismen onzichtbare medereizigers zijn. Recente uitbraken van infectieziekten heeft ons geleerd dat een gezamenlijk en gecoördineerd internationaal optreden het meest effect sorteert in de bestrijding van verdere verspreiding van de uitbraak. De COVID-19, SARS, MERS en Ebola epidemieën zijn hiervan duidelijke voorbeelden.  Maar ook als verspreiding naar Nederland een onvermijdelijk feit is, heeft een gecoördineerde actie het meest gunstige effect.  Nederland is een bevoorrecht land met veel kennis over gezondheid en ziekte. Mede daarom hebben wij een succesvol  beleid in zake de preventie van antimicrobiële resistentie. Het is belangrijk om geïnteresseerde en gemotiveerde subgroepen van studenten gedegen kennis te geven van mondiale gezondheidsvraagstukken zodat zij later in hun werkzame leven een bijdrage kunnen leveren op internationaal niveau. Daarnaast dienen subgroepen van studenten kennis te krijgen over en/of voorbereid zijn op uitbraken en het gericht kunnen handelen tijdens uitbraken.

Geneeskunde

Geneeskundestudenten moeten in hun masterfase een onderzoeksstage lopen. Ze krijgen onderzoeksmethodologie in een voorbereidend vak, waar ze ook hun stage voorbereiden.

• Duur stage: 12 weken fulltime. Kan ook verlenging aanvragen van 4, 8 of 12 weken. Start, elk moment in het jaar, afhankelijk van persoonlijke planning student.
• Meer informatie over stage GNK