Scholing Decidem

De workshops

Huisartsen, praktijkondersteuners en verpleegkundigen zijn aan het eind van beide workshops in staat om het proces van gezamenlijke besluitvorming en advance care planning te doorlopen met mensen met dementie en hun mantelzorgers en dit proces te rapporteren in hun medisch dossier.
 

• Workshop 1

  Doelstelling

  Huisartsen, praktijkondersteuners en verpleegkundigen zijn aan het eind van de workshop in staat om de verschillende stappen van advance care planning het gezamenlijke besluitvormingsgesprek te doorlopen met een patiënt met dementie en diens mantelzorger.

  Duur

  3 uur

  Groepsgrootte

  8 huisartsen en 8 praktijkondersteuners/verpleegkundigen

  Start

  18.00 uur (inloop vanaf 17.30 uur, bij binnenkomst worden naambadges met functie en praktijknaam verstrekt, de badges zijn voorzien van een kleurenstickertje die wordt gebruikt voor het indelen van de groepen voor het oefenen met de simulatiepatiënten, er is koffie en thee en er zijn broodjes bij binnenkomst)

  Voorbereiding

  De deelnemers wordt gevraagd een casus mee te nemen uit hun eigen praktijk die zij geschikt vinden voor het oefenen van een gezamenlijk besluitvormingsgesprek. Bij voorkeur is dit een casus over een patiënt met dementie. De casus kunnen zij gebruiken bij het oefenen met de simulatiepatiënten.
  Introductie (10 minuten)

  • De cursusleiders stellen zich voor.
  • De inhoud en het doel van de cursus en workshop 1 worden besproken.
  • Het kort bespreken van de relevantie van het onderzoek en verschillende meetmomenten (omdat de baseline meting al heeft plaatsgevonden, hebben de deelnemers al informatiemateriaal gehad waarin het onderzoek uitgebreid beschreven staat, eventuele vragen zullen zo veel mogelijk persoonlijk op een ander tijdstip worden beantwoord).

  Introductieoefening (20 min)

  • De deelnemers zijn zich bewust van de verschillende niveau’s van communicatie (feiten, meningen, gevoel)

  Werkvorm:

  • Interactieve oefening met alle deelnemers

  Werkwijze:

  • De cursusleider legt de verschillende niveaus van communiceren uit (feiten, meningen en gevoel).
  • De deelnemers wordt gevraagd met de acteurs te communiceren op een van deze niveaus (eerst feiten, dan meningen, dan gevoel)
  • Het is de bedoeling om alleen op dit niveau te communiceren en te ervaren hoe het gesprek vervolgens verloopt.
  • Na deze interacties wordt plenair besproken hoe de gesprekken met de acteurs zijn verlopen en de voor en nadelen zijn van het communiceren op deze niveaus.

  Theorie (25 minuten)

  Doelstelling:

  • De deelnemers weten wat advance care planning en gezamenlijke besluitvorming inhoudt.
  • De deelnemers weten welke stappen moeten worden gezet binnen het proces van advance care planning en gezamenlijke besluitvorming.
  • De deelnemers weten wat de specifieke aandachtpunten zijn voor advance care planning en gezamenlijke besluitvorming voor patiënten met dementie.

  Werkvorm:
  • Interactieve voordracht met PowerPoint presentatie
  
  Werkwijze:

  • Aan de hand van de een interactieve diapresentatie wordt het proces van advance care planning en gezamenlijke besluitvorming doorlopen.
  • De verschillende stappen van advance care planning en gezamenlijke besluitvorming worden expliciet besproken.
  • Er wordt aandacht besteed aan de specifieke aandachtspunten voor gezamenlijke besluitvorming met patiënten met dementie.

  Deze aandachtpunten zijn:

  • Het uitvragen van belangrijke levenswaarden en doelen van mensen met dementie. Deze moeten het vertrekpunt zijn van advance care planning.
  • De attitude door van de mantelzorger t.o.v advance care planning (huisarts moet het concreet maken)
  • De vertrouwensrelatie met de zorgprofessional
  • De timing van het gesprek/het nemen van initiatief door de huisarts
  • De kennis van de zorgprofessional ten aanzien van dementie
  • De kennis van de patiënt en diens mantelzorger ten aanzien van dementie
  • De cognitieve mogelijkheden van de patiënt en het ziekte-inzicht
  • De rol van de mantelzorger
  • De rol van de verschillende zorgprofessionals
  • Inbreng van de patiënt ten opzichte van de inbreng van de mantelzorger/de invloed van de familierelaties

  Aanvulling werkwijze:

  • Deze diapresentatie wordt ondersteund door praktische voorbeelden van de cursusleider.
  • Er is ruimte voor persoonlijke inbreng en het stellen van vragen door de deelnemers.
  • De barrières en succesfactoren die tijdens het “vragenrondje” zijn besproken worden expliciet besproken.
  • De rapportage van de beslissingen die worden genomen en welke onderwerpen besproken moeten worden komt in de tweede workshop aan bod.

  Pauze (15 minuten)

  Er is koffie, thee en wat lekkers aanwezig.

  
  Oefenen met simulatiepatiënten (1 uur)

  Werkvorm:

  • Rollenspelen met simulatiepatiënten

  Doelstelling:

  • De deelnemers zijn in staat om een gesprek te openen over de toekomst van de patiënt.
  • De deelnemers zijn in staat naar om belangrijke levenswaarden en doelen te vragen en deze te gebruiken als uitgangspunt voor advance care planning (gebruik sheet met voorbeeldzinnen van Marjolein van de Pol).
  • De deelnemers zijn in staat om tijdens een gesprek over de toekomst van de patiënt de verschillende stappen van advance care planning en gezamenlijke besluitvorming toe te passen in een praktijksituatie.
  • Deelnemers zijn instaat om de specifieke aandachtspunten ten aanzien van gezamenlijke besluitvorming voor patiënten met dementie toe te passen in een praktijksituatie.

  Werkwijze:

  • Er wordt een voorbeeld casus doorlopen door een van de cursusleiders, een simulatiepatiënt en enkele vrijwillige deelnemers (5 minuten voorbespreken, 10 minuten gesprek en 5 minuten evalueren)
  • Na dit voorbeeld gaan de deelnemers zelfstandig het proces van gezamenlijke besluitvorming doorlopen met een simulatiepatiënt.
  • De cursusleider legt kort de werkwijze uit (5 minuten voorbespreken, 10 minuten per gesprek, 5 min evalueren)
  • De deelnemers verdelen zich in groepen van 4 deelnemers (aan de hand van de kleurensticker op de naambadge). Deze groepen bestaan altijd uit zowel huisartsen als en praktijkondersteuners/verpleegkundigen.
  • De cursusleider benadrukt dat het om een oefensituatie gaat waarin fouten gemaakt worden en dat de feedback hierover constructief gegeven dient te worden.
  • Bij iedere groep voegt zich een simulatiepatiënt (er zijn dus 4 simulatiepatiënten aanwezig)
  • Een deelnemer speelt de rol van mantelzorger, de simulatiepatiënt speelt de rol van de patiënt met dementie, een deelnemer voert het gezamenlijke besluitvormingsgesprek.
  • De deelnemers oefenen een deel van het gezamenlijke besluitvormingsgesprek. Welk deel is de keus van de deelnemer.
  • Er kan hierbij gebruik worden gemaakt van een eigen ingebrachte casus. Er kan ook worden gekozen om de verschillende fasen van het gezamenlijke besluitvormingsproces te doorlopen aan de hand van dezelfde casus.
  • De specifieke aandachtpunten ten aanzien van advance care planning en gezamenlijke besluitvorming voor patiënten met dementie worden toegepast in de verschillende oefensituaties (de simulatiepatiënten worden hierover vooraf geïnstrueerd).
  • Als een deelnemer persoonlijke aandachtspunten heeft wordt dit doorgesproken met de simulatiepatiënt en de observerende deelnemers.
  • De twee deelnemers die niet deelnemen aan het gesprek observeren het proces en koppelen hun bevindingen terug.
  • De cursusleider loopt rond, observeert, geeft aanwijzingen en beantwoordt vragen waar nodig.

  Afsluiting (10 minuten)

  • Er wordt een korte samenvatting gegeven van de avond met drie take-home massages.
  • De datum en tijd van de volgende workshop worden herhaald.
  • Er wordt benadrukt dat de deelnemers altijd contact kunnen opnemen met het onderzoeksteam voor vragen.
  • Iedereen wordt bedankt voor zijn deelname en inzet.

• Workshop 2

  Doelstelling

  De deelnemers zijn aan het einde van de workshop in staat om medische en psychosociale onderwerpen, die belangrijk zijn voor patiënten met dementie en hun mantelzorgers, te bespreken tijdens het proces van gezamenlijke besluitvorming en om hierover te rapporteren in het medisch dossier.

  Duur

  3 uur

  Groepsgrootte

  8 huisartsen en 8 praktijkondersteuners/verpleegkundigen

  Start

  18.00 uur (inloop van 17.30 uur). Bij binnenkomst worden naambadges met functie en praktijknaam verstrekt, de badges zijn voorzien van een kleurenstickertje die wordt gebruikt voor het indelen van de groepen voor het oefenen met de simulatiepatiënten, er is koffie en thee en er zijn broodjes aanwezig bij binnenkomst).
  Voorbereiding: geen

  Introductie (10 minuten)

  • De cursusleiders stellen zich voor
  • Het doel van de cursus wordt herhaald en de inhoud van workshop 2 wordt besproken.
  • De deelnemers wordt gevraagd of er naar aanleiding van de eerste workshop vragen dan wel aandachtspunten zijn. Deze worden direct bentwoord of genoteerd op een flap-over zodat hier later op terug kan worden gekomen.
  • Specifieke vragen over het onderzoek worden zoveel mogelijk persoonlijk beantwoord.

  Vragenrondje (10 minuten):

  Doelstelling:
  De deelnemers zijn zich bewust van de onderwerpen die zij belangrijk vinden om te bespreken tijdens advance care planning en een gezamenlijk besluitvormingsproces en hoe zij dit proces rapporteren.
  
  Werkvorm: Groepsdiscussie
  
  Werkwijze:

  • De deelnemers wordt gevraagd welke onderwerpen zij zelf belangrijk vinden om te bespreken tijdens een gezamenlijk besluitvormingsproces, waarom zij deze onderwerpen belangrijk vinden en of zij moeilijkheden ervaren bij het bespreken van deze onderwerpen.
  • De deelnemers wordt gevraagd hoe zij de besproken onderwerpen rapporteren en tegen welke moeilijkheden zij aanlopen.
  • De bevindingen worden op een flap-over geschreven. Hier wordt gedurende de workshop op terug gekomen.

  Theorie (20 minuten)

  Doelstelling:

  • De deelnemers weten welke medische, psychosociale en existentiële onderwerpen belangrijk zijn om te bespreken met mensen met dementie en hun mantelzorgers tijdens een gezamenlijk besluitvormingsproces.
  • De deelnemers weten hoe de uitkomsten van het gezamenlijk besluitvormingsproces moet worden gerapporteerd in het medisch dossier en kunnen aangeven waarom deze rapportage belangrijk is.
  • De deelnemers kunnen het belang aangeven van het regelmatig herevalueren van het gezamenlijke besluitvormingsproces.

  Werkvorm: Interactieve voordracht met PowerPoint presentatie
  
  Werkwijze:

  • De herkomst van de onderwerpen wordt besproken.
  • Het is belangrijk om te benadrukken dat deze onderwerpen door mensen met dementie, hun mantelzorgers en zorgprofessionals van belang worden geacht (het onderzoek op zich is niet de reden om deze te bespreken)
  • De psychosociale onderwerpen worden besproken.

  Deze zijn:

  • zorg
  • dagelijkse activiteiten (samen kiezen, uitzoeken)
  • mobiliteit (zelfstandigheid)
  • veiligheid
  • wonen (zo lang mogelijk thuis wonen)
  • financiën
  • sociale contacten (belasting van de mantelzorger, verwijzen naar alie brink)

  De medische onderwerpen worden besproken, deze zijn:

  • reanimatie
  • ziekenhuisopname
  • beademing
  • antibioticagebruik
  • behandelingen die het leven verlengen (bijvoorbeeld sondevoeding of (intraveneuze) vocht toediening)
  • palliatieve zorg (symptoom bestrijding)

  Aanvulling werkwijze:

  • Er wordt besproken in welke fase van advance care planning en het gezamenlijke besluitvormingsproces deze onderwerpen aan bod kunnen komen.
  • De het verschil tussen de medische onderwerpen (die concreet zijn) en de psychosociale onderwerpen (die een algemener karakter hebben) wordt besproken.
  • Het belang van het regelmatig herevalueren van advanace care planning en het gezamenlijke besluitvormingsproces wordt besproken. (doelen en voorkeuren van de patiënt kunnen wijzigen)
  • Er wordt besproken welke rol de verschillende disciplines kunnen spelen bij het bespreken van de verschillende onderwerpen.
  • Het belang van goede rapportage van advance care planning en het gezamenlijke besluitvormingsproces wordt besproken.
  • Er wordt besproken welke problemen de betrokkenheid van verschillende disciplines kan geven in het besluitvormingsproces en de rapportage (denk ik hierbij ook aan zorgprofessionals die niet werkzaam zijn in de desbetreffende huisartsenpraktijk). Oplossingen worden besproken
  • Eventuele aandachtspunten die tijdens de groepsdiscussie zijn besproken komen aan bod.

  Het mantelzorgerperspectief (20 minuten)

  Doelstelling:

  • De deelnemers zijn zich bewust van de rol van de mantelzorger tijdens het proces van advance care planning en gezamenlijke besluitvorming.
  • De deelnemers zijn zich bewust van de barrières of succesfactoren ten aanzien van advance care planning en gezamenlijke besluitvorming zoals die worden ervaren door de mantelzorger.
  • De deelnemers zijn zich bewust van de belasting die het zorgen voor iemand met dementie met zich meebrengt.

  Werkvorm: Interactieve voordracht met PowerPoint presentatie
  
  Werkwijze

  • De spreker is relatie manager dementie bij Steppings Stones Homes & Care en   coördineert de Arnhemse alzheimer cafés.
  • Zij vertelt vanuit haar ervaringen uit het werkveld wat belangrijk is ten aanzien van advance care planning en gezamenlijke besluitvorming voor mensen met dementie en diens mantelzorger.
  • De belasting van de mantelzorger wordt besproken.
  • Er wordt besproken hoe advance care planning en gezamenlijke besluitvorming kan bijdragen aan het verminderen van deze belasting.
  • Eventuele aandachtspunten die tijdens de groepsdiscussie zijn besproken komen aan bod.

  Pauze: (15 minuten)

  Er is koffie thee en wat lekkers

  Oefenen met simulatiepatiënten (60 minuten)

  Werkvorm:

  • Rollenspelen met simulatiepatiënten

  
  Doelstelling:

  • De deelnemers zijn in staat om in een praktijksituatie de medische en psychosociale onderwerpen (die zijn genoemd in het theoriegedeelte) te bespreken door gebruik te maken van het proces van advance care planning en gezamenlijke besluitvorming.

  Werkwijze:

  • De cursusleider legt kort de werkwijze uit (5 minuten voorbespreken, 20 minuten per gesprek, 5 min evalueren, de cursusleider verstrekt drie casussen met elk een verschillend onderwerp die in een bepaalde fase van het gezamenlijke besluitvormingsproces besproken moeten worden. Het doelen-gesprek, het keuze- gesprek en het opties-gesprek zullen aan bod komen)
  • De cursusleider benadrukt dat het om een oefensituatie gaat waarin fouten gemaakt worden en dat de feedback hierover constructief gegeven dient te worden.
  • De deelnemers verdelen zich in groepen van 4 deelnemers (aan de hand van de kleurensticker op de naambadge). Deze groepen bestaan altijd uit zowel huisartsen als en praktijkondersteuners/verpleegkundigen.
  • Bij iedere groep voegt zich een simulatiepatiënt (er zijn dus 8 simulatiepatiënten aanwezig)
  • Een deelnemer speelt de rol van de mantelzorger, de simulatiepatiënt speelt de rol van de patiënt met dementie, een deelnemer voert het advance care planning en het gezamenlijke besluitvormingsgesprek.
  • Aan de hand van een van de casussen die is verstrekt door de cursusleider wordt een bepaald onderwerp in een bepaalde fase van het besluitvormingsproces behandeld.
  • De fasen die aan bod komen zijn: keuzegesprek, opties gesprek, besluitvormingsgesprek.
  • De onderwerpen die aan bod komen zijn: antibiotica gebruik, behandelingen die het leven verlengen, palliatieve zorg.
  • Als een deelnemer persoonlijke aandachtspunten heeft wordt dit doorgesproken met de simulatiepatiënt en de observerende deelnemers.
  • De twee deelnemers die niet deelnemen aan het gesprek observeren het proces en koppelen hun bevindingen terug.
  • De cursusleider loopt rond, observeert, geeft aanwijzingen en beantwoord vragen waar nodig.

  ZWIP: (15 minuten)

  Doelstelling:
  De deelnemers zijn bekend met wat ZWIP inhoud en hoe dit digitale platform kan bijdragen aan het proces van advance care planning en gezamenlijke besluitvorming
  
  Werkvorm: mondelinge voordracht met PowerPoint presentatie
  
  Werkwijze:

  • Er wordt uitgelegd gegeven over het digitale platvorm ZWIP.
  • Er wordt verteld hoe dit digitale platvorm kan bijdragen aan advance care planning en  gezamenlijke besluitvorming voor mensen met dementie.
  • Er wordt uitgelegd hoe dit digitale platform kan bijdragen aan de multidisciplinaire samenwerking.
  • Er wordt uitleg gegeven over de positie van ZWIP binnen het onderzoek (het gebruik is vrijblijvend, het kan kosteloos worden gebruikt gedurende het onderzoek).
  • Deelnemers die al bekend zijn met ZWIP of die hier geen gebruik maken van willen maken, kunnen er voor kiezen dit gedeelte van de scholing niet bij te wonen.

  Afsluiting (15 minuten)

  • Er wordt een korte samenvatting gegeven van de avond met drie take-home massages.
  • Er wordt benadrukt dat de deelnemers altijd contact kunnen opnemen met het onderzoeksteam voor vragen.
  • Iedereen wordt bedankt voor zijn deelname en inzet.