Algemeen ziekenhuisbrede resultaten

Waardering ziekenhuis­opname

• Patiënten waarderen de zorg tijdens de opname met een 8,5.
• 59,6% van de patiënten zou het Radboudumc zeker aanbevelen aan familie en vrienden.
• De patiënten waren bijvoorbeeld positief over de ontvangst op de afdeling, gevoel van veiligheid en de samenwerking. 
• Zij waren minder positief over de inhoud van het opnamegesprek.

Hieronder ziet u de patiëntenervaringen van de verschillende thema’s voor de vragenlijst ziekenhuisopname. 

Waardering polikliniek

• Patiënten waarderen de zorg op de polikliniek met een 8,5.
• 55,6% van de patiënten zou het Radboudumc zeker aanbevelen aan familie en vrienden.
• De patiënten waren bijvoorbeeld positief over de bejegening door de arts en de zorgverlener en communicatie door de arts.
• Zij waren minder positief over de wachttijd in de polikliniek.

Hieronder ziet u de resultaten op de verschillende thema’s voor de vragenlijst poliklinische zorg.

Ervaringen polikliniek per thema

Patiënten beantwoorden vragen over verschillende thema’s in de zorg. Zo wordt bijvoorbeeld gevraagd of patiënten konden meebeslissen over de behandeling. Dit is één van de vragen die valt onder het thema inspraak patiënt. De antwoorden op de verschillende vragen per thema vormen gezamenlijk de totale beoordeling van een thema. De beoordeling per thema wordt weergegeven in 3 categorieën: positieve, neutrale en minst positieve ervaringen.

Ontvangst

Bejegening door de arts

Informatieverstrekking door de arts

Communicatie door de arts

Bejegening door de zorgverlener

Informatieverstrekking door zorgverlener

Communicatie door zorgverlener

Nazorg en informatie over de medicatie

Bereikbaarheid

Inrichting en wachttijd van de polikliniek

Samenwerking

Eigen inspraak

Sterftecijfers

Voor het vergelijken van sterftecijfers tussen ziekenhuizen is een maat ontwikkeld: de Hospital Standardised Mortality Ratio (HSMR). De HSMR is de verhouding tussen het werkelijke en het ‘verwachte’ aantal sterfgevallen in een ziekenhuis vermenigvuldigd met 100.

Bij het berekenen van het verwachte aantal te overlijden patiënten wordt rekening gehouden met het profiel van patiënten: niet alleen de aandoening waarvoor de patiënt in eerste instantie naar het ziekenhuis kwam maar ook andere aandoeningen (comorbiditeit) en de leeftijd van patiënten spelen een rol in de kans op overleving. Voor dit soort factoren wordt het sterftecijfer gecorrigeerd.

Naast de HSMR worden ook specifieke Standard Mortality Ratio’s (SMR) berekend. De SMR geeft net als de HSMR aan hoe hoog de sterfte in een ziekenhuis is ten opzichte van de verwachte sterfte, maar dan voor specifieke diagnose- en patiëntengroepen. Er wordt ook een berekening gemaakt van de gecorrigeerde sterfte per aandoening over drie jaren in plaats van over één afzonderlijk jaar. Dit geeft een meer nauwkeurige schatting van de SMR.

De SMR’s zijn berekend voor 157 diagnosegroepen in de jaren 2015-2017 waaruit de HSMR is opgebouwd. Daarnaast zijn de SMR’s ook berekend voor een aantal kenmerken van de patiënt (geslacht en leeftijd) en of de opname urgent of niet-urgent was.

HSMR Radboudumc

In 2017 kwam de HSMR van het Radboudumc uit op 97. Dit cijfer is gebaseerd op 29442 opgenomen patiënten waarvan er 601 in het ziekenhuis zijn overleden. Het berekende verwachte aantal sterfgevallen is 620. Het aantal sterfgevallen is in 2017 dus 19 lager dan verwacht.

Als de HSMR-uitkomst 100 is, dan is de verwachte sterfte gelijk aan de werkelijke sterfte. Bij een getal onder de 100 is de sterfte lager dan verwacht, bij een getal boven de 100 is de sterfte hoger dan verwacht. Met 97 wijkt de HSMR van het Radboudumc in 2017 niet af van het landelijk gemiddelde.

SMR Radboudumc

In 2017 en/of in de driejaarsperiode 2015-2017 is volgens de berekeningen voor een aantal aandoeningen de sterfte in het Radboudumc lager dan het landelijk gemiddelde en voor een aantal aandoeningen is de sterfte hoger dan het landelijk gemiddelde (zie tabel 1).

In 2017 zijn vrijwel alle dossiers van overleden patiënten geanalyseerd. Casuïstiek met een gecompliceerd beloop is besproken binnen verschillende organen, waaronder de calamiteitcommissie en complicatiebesprekingen. Verbeterpunten die uit deze besprekingen zijn voortgekomen zijn door de betrokken afdelingen opgepakt.

Tabel 1. Sterfte in het Radboudumc in vergelijking met het landelijk gemiddelde

Meer sterfte dan verwacht	Minder sterfte dan verwacht
Leeftijdscategorie 0-4 jaar Prematuriteit: laag geboortegewicht Intra-uteriene hypoxie, perinatale asfyxsie en geelzucht	Urineweginfecties
Intracraniaal letsel	Leukemie
Leeftijdscategorie 15-44 jaar	Niet acute opnamen
Overige fracturen	Hartfalen zonder hypertensie
	Leeftijdscategorie 65-74 jaar
	Leeftijdscategorie 75-84 jaar
	Leeftijdscategorie 85 jaar en ouder
	Mannen
	Hypertensie; essentieel, secundair of met complicaties

Toelichting verhoogde SMR’s in het Radboudumc
De SMR voor leeftijdscategorie 0-4 jaar van het Radboudumc lijkt verhoogd ten opzichte van het landelijk gemiddelde. De SMR voor deze patiëntengroep is echter geen betrouwbaar instrument om verschillende redenen:

• Ernstig zieke pasgeborenen worden in Nederland verwezen naar centra met speciale intensive care faciliteiten (NICU’s). Eventuele sterfte van deze kinderen zal daarom in zijn algemeenheid daar plaatsvinden en niet in de regionale ziekenhuizen. Bij de berekening van sterftekansen wordt daarmee geen rekening gehouden.
• Het Radboudumc is onder andere referentiecentrum voor pasgeborenen met ernstig aangeboren afwijkingen en heeft het samen met het Erasmus MC een landelijke functie voor de zorg van de meest kritisch zieke pasgeborenen vanwege de aanwezigheid van ECMO (Extra Corporele Membraam Oxygenatie = hart-long machine). De methode van het CBS corrigeert te weinig voor deze ziektespecifieke aspecten. De berekende sterftekansen komen daarom niet overeen met de werkelijke sterftekansen.
• Ook voor de kinderpopulatie (PICU) geldt dat 1) het ingeschatte overlijdensrisico  niet representatief is voor de populatie van academische kinderziekenhuizen, 2) er geen gebruik wordt gemaakt wordt van correctiefactoren.

De kwaliteit van de zorg bij pasgeborenen in het Radboudumc wordt gemonitord en zo nodig verbeterd via regionale perinatale audits, lokale mortaliteitsbesprekingen en deelname en benchmarking aan verschillende registraties (Congenital Diaphragmatic Hernia en Extracorporeal Life Support Organization). Uit analyse van alle overleden kinderen bleken er geen aanwijzingen voor onbedoelde schade welke van invloed zijn geweest op het overlijden. 

Voor intracranieel letsel is in 2016 uitvoerig gekeken naar deze verhoogde sterfte en bleek dat de sterftekans zoals berekend door het CBS niet overeenkomt met de daadwerkelijke sterftekans. Deze bevinding is ook gedeeld tijdens het jaarlijkse bezoek met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Daarnaast vindt er dagelijkse controle van overleden patiënten plaats door de themaleider dossier gerelateerde schade zodat een gecompliceerd beloop direct opgemerkt wordt.

Voor wat betreft de SMR Overige fracturen is naast de systematische dossieranalyse nogmaals door de themaleider dossiergerelateerde schade gekeken naar bijzonderheden. Hierbij kwam een casus naar voren die reeds gemeld is als calamiteit bij de IGJ. Voor het overige valt op dat de berekende sterftekans door het CBS zeer laag uitvalt in vergelijking met de aard van de letsels. Zo zitten in deze groep bijvoorbeeld patiënten met een cervicale dwarslaesie (berekende sterftekans laag) waarbij regelmatig de wens geuit wordt om de behandeling te stoppen en deze wens gehonoreerd wordt. 

HSMR nog beperkt als meetinstrument

Wat zegt de HSMR over de kwaliteit van onze zorg? De waarde van de HSMR als benchmark (vergelijkend onderzoek) van kwaliteit van zorg in ziekenhuizen is beperkt. Er bestaat variatie in de manier waarop ziekenhuizen de sterftecijfers registreren. Die variatie in kwaliteit van de ziekenhuisregistraties kan leiden tot grote verschillen in HSMR-uitkomsten. Bovendien is de methodiek voor het berekenen van sterftekansen niet voldoende afgestemd op de bijzondere patiëntenpopulaties van academische ziekenhuizen en wordt er met de HSMR vooral achteraf gekeken naar sterfte. Het Radboudumc blijft de SMR’s en HSMR monitoren, maar heeft vanaf 2018 tevens een efficiëntere  werkwijze gekozen voor de dossieranalyse bij overleden patiënten. Hierbij wordt kort na het overlijden van de patiënt gekeken of er verdere analyse noodzakelijk is. Indien dit het geval is, zal het afronden van deze analyse plaatsvinden binnen 1 tot 2 maanden na het overlijden. Deze werkwijze biedt de mogelijkheid om te focussen op het verbeteren van de zorg naar aanleiding van de bevindingen uit de dossieranalyse.

Onze deskundigheid: aantal behandelingen en expertise

In het algemeen is het zo dat hoe meer ervaring een ziekenhuis heeft met een ziektebeeld of ingreep, hoe beter de resultaten. Daarom hebben beroepsverenigingen minimale normen vastgesteld voor het aantal ingrepen waaraan een ziekenhuis moet voldoen. In onderstaande tabel is weergegeven hoe vaak in het Radboudumc een specifieke ingreep is uitgevoerd in 2017 en wat de bijbehorende norm is. Voor alle onderstaande ingrepen is de norm gehaald.
 

Oncologische aandoeningen	Aantal	Norm
Aantal operaties bij borstkankerpatiënten	142	50 operaties
Aantal resecties bij colorectaal kankerpatiënten	163	50 resecties
Aantal longresecties	122	20 resecties
Aantal patiënten bij wie cystectomie bij blaascarcinoom is uitgevoerd	79	20 patiënten
Aantal patiënten bij wie alvleesklierresectie is uitgevoerd	40	20 patiënten
Aantal slokdarmresecties	47	20 resecties
Aantal operaties bij endeldarmkanker	68	20 operaties
Hart-vaataandoeningen	Aantal	Norm
Aantal patiënten bij wie een AAA-operatie is uitgevoerd (exclusief spoed)  (AAA= aneurisma van de grote buikslagader)	38	20 patiënten

Toelichting op de tabel

Bij het vaststellen van de aantallen hebben we de definities gehanteerd van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Een resectie is een operatie waarbij een deel van het betreffende orgaan wordt verwijderd.

De volumenormen voor de oncologische aandoeningen en voor AAA-operaties zijn opgesteld door de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde en/of door IGJ (van de hoogste norm is uitgegaan).

Expertise

Niet alleen hoge aantallen zeggen iets over de expertise van een ziekenhuis, soms kan juist hele specifieke expertise u garanderen dat u bij ons aan het goede adres bent. Het Radboudumc is een universitair medisch centrum. In ons ziekenhuis is speciale expertise aanwezig voor de behandeling van patiënten met complexe ziektebeelden. Soms gaat het om ziektebeelden die heel weinig voorkomen en waarvoor u alleen in een universitair medisch centrum terecht kunt. Verschillende van onze specialisten werken daarvoor nauw samen in een multidisciplinair team. Met hun gezamenlijke kennis komen zij tot een behandelvoorstel. De hoofdbehandelaar bespreekt het behandelvoorstel met u.  

ziekenhuis­check.nl

De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen biedt via de website www.ziekenhuischeck.nl meer inzicht in de kwaliteit van zorg van Nederlandse ziekenhuizen. Op de website vindt u objectieve informatie over kwaliteit van zorg, zoals wachttijden of heropnames. Maar ook over het resultaat van een operatie. U kunt de resultaten van ieder ziekenhuis op de website bekijken. Ook kunt u ziekenhuizen met elkaar vergelijken.

Ziekenhuizen bedenken niet zelf welke kwaliteitsinformatie ze verzamelen. Alle cijfers die op deze website staan worden verplicht bijgehouden en aangeleverd aan de overheid. Wij houden prestaties bij over de kwaliteit en resultaten van behandelingen, voor onder andere de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en het Zorginstituut Nederland. Daarnaast wordt er landelijk onderzoek gedaan naar de patiënttevredenheid en houdt ieder ziekenhuis bij hoe snel iemand terecht kan voor een behandeling. Deze gegevens vormen de basis voor de website Ziekenhuischeck.nl.