Onderzoek Radboudumc wijst uit: herschikking van taken in de zorg biedt kansen

28 februari 2019

Het Radboudumc heeft onlangs onderzoek uitgevoerd naar de financiële effecten van taakherschikking. Het gaat specifiek om taakherschikking van de medisch specialist of arts naar physician assistants (PA) en verpleegkundig specialisten (VS). Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De bevindingen van de onderzoekers laten zien dat een andere verdeling van taken tussen artsen en PA’s en VS’en de kwaliteit van zorg verbetert en geen extra kosten opleveren. Al is er nog wel een aantal belemmeringen weg te nemen. Minister Bruins van VWS heeft het onderzoeksrapport over Taakherschikking onlangs aan de Tweede kamer aangeboden.

De twee groepen waar we het over hebben mogen sinds 1 januari 2015 veel werk dat eerder door de medisch specialist (arts) werd uitgevoerd zelfstandig doen. Denk hierbij aan consulten op de polikliniek en  bepaalde medische handelingen. Dit onderzoek is een hermeting van eerdere onderzoeken uitgevoerd door de afdeling Procesverbetering en Implementatie (Adviesbureau PVI). Registratie, productie, formatie, (ziekenhuis)beleid, positionering, de financiële basis en de effecten op de totale zorgkosten zijn onderzocht.

Resultaten van het onderzoek
Dit onderzoek laat zien dat de inzet van de physician assistant (PA) en de verpleegkundig specialist (VS) veel beter zichtbaar is als het om registratie van zorgactiviteiten en DBC’s gaat. De formatie van PA en VS is gestegen met gemiddeld 11 % in 2017 ten opzichte van 2015 in de onderzochte ziekenhuizen.

De onderzoekers concluderen dat de inzet van de PA en VS niet leidt tot extra ‘productie’ en daarmee niet tot extra (maatschappelijke) kosten. Ook de totale ‘productie’ van de ziekenhuizen laat geen stijging zien. Dit komt doordat budgetten vooraf zijn vastgesteld en meerjarenafspraken gemaakt worden.

De financiële onderbouwing van de inzet van een PA en VS door ziekenhuizen is echter minimaal. Het maken van een business case vooraf gebeurt zeer beperkt. De effecten op financiën zijn groter bij weldoordacht beleid dan bij een meer toevallige of organische introductie.

Aanbevelingen uit het onderzoek
Naar aanleiding van de resultaten doen de onderzoekers een aantal aanbevelingen, gericht op de diverse partijen die hierbij betrokken zijn:

• Aan ziekenhuizen wordt aanbevolen om ziekenhuisbreed beleid over de inzet van zowel PA als VS te maken en daar duidelijk over te communiceren. Ook is het belangrijk dat de bijdrage van de PA en VS voor alle partijen helder is.
• Om taakherschikking te stimuleren wordt aanbevolen aan de brancheorganisaties en beroepsverenigingen om goede voorbeelden te delen en handreikingen te bieden aan ziekenhuizen en zorgprofessionals.
• Voor het ministerie van VWS geldt: zorg dat taakherschikking geagendeerd blijft. Blijf de dialoog voeren met relevante veldpartijen als de NVZ, NFU en zorgverzekeraars over taakherschikking. Een heldere en consistente informatie vanuit het ministerie over taakherschikking blijft belangrijk.

Minister Bruins van het ministerie van VWS ziet de resultaten van het onderzoek als een bevestiging om door te gaan met het stimuleren van taakherschikking in de zorg: ‘Die handschoen pak ik graag op.’

De kamerbrief en het complete rapport leest/downloadt u hier.