EN
DE
Afdelingen
Maag-, Darm- en Leverziekten
Diëtetiek
Voedings- en dieetadviezen
Voedingsadviezen bij nierstenen
Algemene adviezen
Met aanpassingen in uw drink- en eetpatroon kunt u de kans op het krijgen van nierstenen verkleinen.
lees adviezenAlgemene adviezen
-
- Drink zoveel dat u 2,5 liter urine per dag plast en de urine lichtgeel van kleur is. U moet hiervoor ongeveer 2,5 tot 3 liter drinken per 24 uur.
- Probeer verspreid over de dag te drinken. Drink vooral tijdens uw maaltijden, vlak voordat u gaat slapen en tijdens de plasmomenten ‘s nachts. De urine is namelijk direct na de maaltijd en 's nachts het meest geconcentreerd. Dan ontstaan nierstenen het snelst. Het verdunnen van urine helpt om dit te voorkomen.
- Drink veel (bron)water, aangevuld met zuivel volgens de Schijf van Vijf. Als u thee drinkt, kies dan vooral kruidenthee en groene thee en drink beperkt slappe zwarte thee. Drink maar af en toe calorierijke en zoete dranken.
-
- Oxaalzuur: voorkom overmatig gebruik van voedingsmiddelen met een zeer hoog oxaalzuurgehalte, zoals:
- bieten, bietenblad, paprika, postelein, rabarber, snijbiet, spinazie en zuring
- sterfruit, dadels en gedroogde vijgen
- amarant, boekweit en quinoa
- cacao/chocolade, noten en pinda’s
- Zout: beperk tot 5-6 gram zout per dag (dit is niet van toepassing als u een ileostoma heeft)
- Het is belangrijk om te zorgen voor een gevarieerd voedingspatroon volgens de Schijf van Vijf met onder andere een ruime hoeveelheid groente en fruit, waardoor u een volwaardig voedingspatroon heeft.
- Gebruik calcium (uit onder andere melkproducten en kaas) volgens de Schijf van Vijf. Een calciumbeperking is een achterhaald advies.
- Oxaalzuur: voorkom overmatig gebruik van voedingsmiddelen met een zeer hoog oxaalzuurgehalte, zoals:
-
- zorg voor een gezond gewicht (BMI tussen de 18,5 en 25 kg/m2)
- verminder stress
- zorg voor genoeg (nacht)rust
- beweeg minimaal 5 dagen in de week, minimaal 30 minuten per dag
- zorg dat u niet ineens heel veel vocht verliest om te voorkomen dat u geconcentreerde urine krijgt en blijf alert op uw vochtinname
Overige adviezen leest u in de specifieke adviezen per soort niersteen.
Specifieke adviezen per soort niersteen
Calciumoxalaatstenen
Aanvullend drinkadvies
Vermijd sterke thee (zwarte thee, rooibosthee), ijsthee, sappen/ smoothies van oxaalzuurrijke fruit- en groentesoorten en chocolademelk.
Aanvullende voedingsadviezen
- Citraat, ook wel citroenzuur: gebruik veel citraat- of citroenzuurrijke producten (o.a. citrusfruit, bessen) en kaliumrijke producten met een laag gehalte oxaalzuur (o.a. abrikoos, appel, mango, meloen, nectarine, bloemkool, broccoli, champignons, zuurkool, radijs, ui, koffie).
- Vitamine C: gebruik geen extra supplementen, maar zorg voor gevarieerde voeding.
- Vitamine D: volgens advies van het Voedingscentrum gebruiken. Het is belangrijk dat u voldoende, maar ook niet te veel vitamine D gebruikt.
Calciumfosfaatstenen
Aanvullende drinkadvies
Geen aanvullingen op de algemene drinkadviezen.
Bij de behandeling verlagen we de pH-waarde (zuurgraad) van de urine tot een normaal niveau en verminderen we de calcium en/of fosfaatuitscheiding in de urine.
Aanvullende voedingsadviezen
- Citraat, ook wel citroenzuur: beperk het gebruik van citraat- of citroenzuurrijke producten (o.a. citrusfruit, bessen). Bij deze stenen is een hogere pH van de urine juist minder gunstig voor de nierstenen.
- Fosfaat: beperk het gebruik van fosfaat-bevattende frisdranken (cola), bier en producten met fosfaat-bevattende toevoegingen (ook wel E-nummers). Zie hiervoor de drankenwijzer
- Vitamine C: gebruik geen extra supplementen gebruiken, maar zorg voor gevarieerde voeding.
- Vitamine D: volgens advies van het Voedingscentrum gebruiken. Het is belangrijk dat u voldoende, maar ook niet te veel vitamine D gebruikt.
Urinezuurstenen
Aanvullend drinkadvies
Geen aanvullingen op de algemene drinkadviezen.
Aanvullende voedingsadviezen
- Purine: purines zijn stoffen die vrijkomen bij de afbraak van cellen door het lichaam. Ongeveer een derde van de purines in het lichaam komt uit de voeding. Urinezuur ontstaat bij de afbraak van purines. Voedingsadviezen om purine-inname via voeding te beperken zijn: beperken van rood vlees (vlees van zoogdieren), orgaanvlees, vis, schaal- en schelpdieren, gistextract, bier.
- Fructose, ook wel fruitsuiker: matig het gebruik van suikerhoudende dranken, vruchtensappen, suikerrijke voedingsmiddelen en honing.
- Citraat, ook wel citroenzuur: gebruik veel citraat- of citroenzuurrijke producten (o.a. citrusfruit, bessen) en kaliumrijke producten met een laag gehalte oxaalzuur (o.a. abrikoos, appel, mango, meloen, nectarine, bloemkool, broccoli, champignons, zuurkool, radijs, ui, koffie).
- Als u wilt afvallen als u urinezuurstenen heeft, zorg dan dat dit geleidelijk gaat. Een gewichtsverlies van maximaal een halve kilo per week. Als u te snel gewicht verliest of te weinig eiwit binnenkrijgt dan breekt uw lichaam lichaamseigen eiwitten af en dat zorgt voor een verhoogde urinezuurproductie.
Cystestenen
Aanvullend drinkadvies
Zorg voor een hoeveelheid drinkvocht waarbij de urineproductie minimaal 3 tot bij voorkeur 4 liter is en de urine lichtgeel van kleur is. Dit kunt u bereiken met een vochtinname van 3-4 liter gedurende de dag en nacht.
Aanvullend voedingsadvies
- Citraat, ook wel citroenzuur: gebruik veel citraat- of citroenzuurrijke producten (o.a. citrusfruit, bessen) en kaliumrijke producten met een laag gehalte oxaalzuur (o.a. abrikoos, appel, mango, meloen, nectarine, bloemkool, broccoli, champignons, zuurkool, radijs, ui, koffie).
Struviet of infectiestenen
Geen aanvullende drink- of voedingsadviezen.
Heeft u vragen?
Vraag dan om een verwijzing voor de diëtist bij uw uroloog.
