EN
DE
Nieuws
Acute kleine doorbloedingsstoornissen spelen belangrijke rol bij oorzaken dementie en beroerte
10 juni 2020
Schade aan de kleine hersenvaten (in het Engels afgekort tot SVD, van small vessel disease) is de belangrijkste risicofactor voor dementie en herseninfarcten. SVD ontstaat onder invloed van veroudering en risicofactoren voor hart- en vaatziekten zoals een hoge bloeddruk. Omdat die kleine hersenvaten op MRI niet te zien zijn, wordt SVD bestudeerd aan de hand van de MRI afwijkingen, zoals witte stofafwijkingen, lacunaire infarcten en microbloedingen die het gevolg zijn van SVD. Hoewel markers van SVD bij 90% van de mensen ouder dan 60 jaar wordt gezien op MRI, is nog maar nauwelijks bekend hoe deze markers precies ontstaan.
Bij een herseninfarct is er sprake van een acute doorbloedingsstoornis in de hersenen waardoor hersencellen sterven. Hele kleine herseninfarcten gaan over het algemeen niet gepaard met acute symptomen en worden dus vaak niet opgemerkt. Daarnaast kunnen hele kleine herseninfarcten slechts tot ongeveer vier weken na hun ontstaan met MRI in beeld gebracht worden. Doordat deze infarcten niet herkend worden én maar kort zichtbaar zijn op MRI, worden ze vaak gemist. Om te bepalen of deze herseninfarcten ten grondslag liggen aan de MRI markers van SVD is het dus van groot belang om zo vaak mogelijk, het liefst iedere vier weken, een MRI scan van de hersenen te maken om op die manier die kleine herseninfarcten niet te missen.
Om het ontstaan van de MRI markers te onderzoeken, heeft Annemieke ter Telgte twee unieke studies uitgevoerd. De eerste betrof een studie waarin 54 personen tussen de 60 en 90 jaar gedurende tien maanden maandelijks een MRI-scan ondergingen. In de andere studie is microscopisch onderzoek uitgevoerd, waarvoor zij hersenweefsel gebruikte van patiënten die hun hersenen na overlijden ter beschikking hadden gesteld voor onderzoek.
Haar studie heeft voor het eerst ondubbelzinnig aangetoond dat acute ischemie (doorbloedingsstoornissen) een rol speelt in het ontstaan van sommige van de verschillende MRI markers van SVD, maar dat het niet of nauwelijks een rol speelt bij het ontstaan van witte stofafwijkingen. Hiermee heeft ze een eerdere aanname voor die rol van acute ischemie in witte stofafwijkingen nadrukkelijk verworpen. Daarnaast heeft zij aan Harvard Medical School in microscopisch onderzoek aangetoond dat de afwijkingen, waarvan op MRI werd gedacht dat ze op basis van ischemie waren, inderdaad op doorbloedingsstoornissen berusten. Deze resultaten, in combinatie met toonaangevende publicaties in Nature Reviews Neurology, Annals of Neurology en JAMA Neurology, en goede verdediging leverde haar de promotie “cum laude” op.
Proefschrift van Annemieke ter Telgte: On the origin of cerebral small vessel disease. From in vivo to ex vivo to histopathology, onder leiding van promotoren prof. Frank-Erik de Leeuw en Prof dr. Marco Duering en co-promotor Dr Anil Tuladhar. Annemieke ter Telgte is verbonden aan de afdeling Neurologie van het Radboudumc en het Donders Institute for Brain, Cognition, and Behaviour.
Schade aan de kleine hersenvaten (in het Engels afgekort tot SVD, van small vessel disease) is de belangrijkste risicofactor voor dementie en herseninfarcten. SVD ontstaat onder invloed van veroudering en risicofactoren voor hart- en vaatziekten zoals een hoge bloeddruk. Omdat die kleine hersenvaten op MRI niet te zien zijn, wordt SVD bestudeerd aan de hand van de MRI afwijkingen, zoals witte stofafwijkingen, lacunaire infarcten en microbloedingen die het gevolg zijn van SVD. Hoewel markers van SVD bij 90% van de mensen ouder dan 60 jaar wordt gezien op MRI, is nog maar nauwelijks bekend hoe deze markers precies ontstaan.
Bij een herseninfarct is er sprake van een acute doorbloedingsstoornis in de hersenen waardoor hersencellen sterven. Hele kleine herseninfarcten gaan over het algemeen niet gepaard met acute symptomen en worden dus vaak niet opgemerkt. Daarnaast kunnen hele kleine herseninfarcten slechts tot ongeveer vier weken na hun ontstaan met MRI in beeld gebracht worden. Doordat deze infarcten niet herkend worden én maar kort zichtbaar zijn op MRI, worden ze vaak gemist. Om te bepalen of deze herseninfarcten ten grondslag liggen aan de MRI markers van SVD is het dus van groot belang om zo vaak mogelijk, het liefst iedere vier weken, een MRI scan van de hersenen te maken om op die manier die kleine herseninfarcten niet te missen.
Om het ontstaan van de MRI markers te onderzoeken, heeft Annemieke ter Telgte twee unieke studies uitgevoerd. De eerste betrof een studie waarin 54 personen tussen de 60 en 90 jaar gedurende tien maanden maandelijks een MRI-scan ondergingen. In de andere studie is microscopisch onderzoek uitgevoerd, waarvoor zij hersenweefsel gebruikte van patiënten die hun hersenen na overlijden ter beschikking hadden gesteld voor onderzoek.
Haar studie heeft voor het eerst ondubbelzinnig aangetoond dat acute ischemie (doorbloedingsstoornissen) een rol speelt in het ontstaan van sommige van de verschillende MRI markers van SVD, maar dat het niet of nauwelijks een rol speelt bij het ontstaan van witte stofafwijkingen. Hiermee heeft ze een eerdere aanname voor die rol van acute ischemie in witte stofafwijkingen nadrukkelijk verworpen. Daarnaast heeft zij aan Harvard Medical School in microscopisch onderzoek aangetoond dat de afwijkingen, waarvan op MRI werd gedacht dat ze op basis van ischemie waren, inderdaad op doorbloedingsstoornissen berusten. Deze resultaten, in combinatie met toonaangevende publicaties in Nature Reviews Neurology, Annals of Neurology en JAMA Neurology, en goede verdediging leverde haar de promotie “cum laude” op.
Proefschrift van Annemieke ter Telgte: On the origin of cerebral small vessel disease. From in vivo to ex vivo to histopathology, onder leiding van promotoren prof. Frank-Erik de Leeuw en Prof dr. Marco Duering en co-promotor Dr Anil Tuladhar. Annemieke ter Telgte is verbonden aan de afdeling Neurologie van het Radboudumc en het Donders Institute for Brain, Cognition, and Behaviour.
-
Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.
