EN
DE
Introductie
Informatie
Wat is heupartrose?
Artrose is slijtage aan de gewrichten, die daardoor stijf en pijnlijk zijn. Kraakbeen, dat werkt als een soort schokdemper, is bij artrose dunner en minder soepel of zelfs helemaal verdwenen. lees meerWat is heupartrose?
Artrose is slijtage aan de gewrichten, die daardoor stijf en pijnlijk zijn. Kraakbeen, dat werkt als een soort schokdemper, is bij artrose dunner en minder soepel of zelfs helemaal verdwenen. Door heupartrose kunt u minder goed lopen en kunt u dagelijkse activiteiten niet goed meer doen.
Uw heupgewricht bestaat uit een heupkom en een heupkop, die precies in elkaar passen en naar alle kanten kunnen bewegen. Daardoor kunt u uw been in alle richtingen draaien.
Oorzaak
De precieze oorzaak van artrose is niet bekend, maar het komt vaker voor:
- bij mensen met overgewicht
- in bepaalde families
- bij zwaar lichamelijk werk (zoals stratenmakers)
- bij topsport (zoals voetballers)
Artrose als gevolg van slijtage of ‘veroudering’ van het kraakbeen heet primaire artrose.
Secundaire artrose ontstaat als gevolg van een andere aandoening of door vormverandering van het heupgewricht. Voorbeelden zijn:
- afsterven van de heupkop, veroorzaakt door een ongeval, medicijnen of alcoholmisbruik
- infectie van het gewricht
- ernstige ontsteking van het gewricht door reuma
- beschadiging door bestraling
- de ziekte van Perthes
- aangeboren heupdysplasie, een ontwikkelingsstoornis van de heup vanaf de geboorte
Artrose is de meest voorkomende gewrichtsaandoening ter wereld. Met de leeftijd neemt het aantal artrosepatiënten scherp toe: het merendeel is ouder dan 65 jaar. Bij mensen boven de 75 komt artrose zelfs bij vier op de vijf voor.
Symptomen
Artrose geeft stijfheid en pijn bij het bewegen. Ernstige artrose geeft ook pijn in rust. Gewrichtskraakbeen kan zichzelf vrijwel niet herstellen. Artrose kan dus niet verminderen, wel verergeren. Door het functieverlies van het gewricht kan blijvende invaliditeit ontstaan.
Diagnose
We stellen de diagnose heupartrose vooral op grond van uw klachten. Vaak leiden heupklachten tot pijn: u kunt dan minder goed lopen en uw dagelijkse activiteiten niet meer goed uitvoeren. We maken röntgenfoto’s van uw heupgewricht om de mate van slijtage van het kraakbeen te kunnen beoordelen.
Over het heupgewricht
Gewrichten zijn beweeglijke verbindingen tussen 2 beenstukken. Er bestaan verschillende soorten gewrichten. Het heupgewricht is een kogelgewricht lees meerOver het heupgewricht
Gewrichten zijn beweeglijke verbindingen tussen 2 beenstukken. Een gewricht bestaat uit 2 botdelen die zo zijn gevormd dat ze precies tegen elkaar aan kunnen liggen of in elkaar passen. De boteinden van de botdelen (de gewrichtsvlakken) zijn bekleed met een laagje kraakbeen, zodat ze gemakkelijk over elkaar heen kunnen glijden. De botdelen van een gewricht worden op hun plaats gehouden door een stevig kapsel.Er bestaan verschillende soorten gewrichten. Het heupgewricht is een kogelgewricht. Bij een kogelgewricht heeft het ene gewrichtsvlak de vorm van een kom, het andere gewrichtsvlak dat van een kop. Kop en kom passen precies in elkaar en kunnen naar alle kanten bewegen. Het heupgewricht verbindt uw bekken met uw dijbeen. De gewrichtskom bevindt zich in uw bekken en de kop zit aan het uiteinde van uw dijbeen.
Behandelingen
Behandelingen heupartrose
Wel of geen operatie?
We kunnen heupartrose op verschillende manieren behandelen. Vaak kijken we eerst naar behandelingen zonder operatie. Dit heeft te maken met dat beginnende klachten goed te behandelen zijn met behandelingen zonder operatie. Als de behandelingen zonder operatie onvoldoende verbetering van de klachten geven, dan wordt samen besloten of een operatie een behandelmogelijkheid is.Wel of geen operatie?
Behandelingen zonder operatie
Welke behandelingen zijn er?
Fysiotherapie
Er zijn verschillende soorten fysiotherapie:- Lokale oefentherapie
- Algemene oefentherapie
Fysiotherapie
Er zijn verschillende soorten fysiotherapie:
- Lokale oefentherapie: Richt zich vooral op lokale spierversterking en coördinatie van de spieren rondom het betreffende gewricht, eventueel in combinatie met lokale beweeglijkheidsoefeningen.
- Algemene oefentherapie: Hierbij gaat het vooral om de inspanning, zoals bij bijvoorbeeld lopen en fietsen.
Gezond afvallen
Naast fysiotherapie heeft gezond afvallen een sterk positief effect op het gewricht. Overgewicht is zelfs een risicofactor voor het krijgen van artrose. Als het gewicht bij overgewicht afneemt, nemen de klachten ook af. Gezond afvallen geeft een lagere belasting van de heup, dus de heup doet dan minder pijn. Zelfs een paar kilo gewichtsverlies kan al zorgen voor minder klachten. Als u gaat beginnen met fysiotherapie kan het afvallen vanzelf gaan. Anders kan uw huisarts of een diëtist u hiermee helpen.Hulpmiddelen
Het gebruik van een rollator of een wandelstok kan direct een mindere belasting geven in het heupgewricht en daarmee zorgen voor minder pijn. Denk hierbij ook aan het installeren van verschillende hulpmiddelen in huis. Hulpmiddelen kunt u huren en/of kopen bij een thuiszorgwinkel. Ook kan de thuiszorgwinkel u informatie geven over de vergoedingen.Medicatie
Bij het optreden van pijn adviseren we paracetamol. Mocht dit onvoldoende effect hebben dan kan een pijnstiller die ontstekingsremmend werkt, ook wel NSAID genoemd, genomen worden. Voorbeelden van NSAID’s zijn diclofenac, ibuprofen en naproxen.Injectie in het gewricht
Als de heup ontstoken is door artrose kan een injectie met een ontstekingsremmend middel helpen. Een ontstekingsremmend middel, ook wel corticosteroïd genoemd, zal worden geïnjecteerd in het gewricht. Deze injectie wordt door de radioloog uitgevoerd en de radioloog bepaalt de goede plek door middel van echo. Na de injectie kan het twee tot drie weken duren voordat u een verbetering merkt. Het kraakbeen zal niet genezen. Dit betekent dat de klachten terug zullen komen na enkele weken of maanden.Risico's
Risico’s behandelingen zonder operatie
Bij elke behandeling is er een risico dat er iets mis gaat, ook wel complicatie genoemd. Bij fysiotherapie en gezond afvallen zijn deze risico’s klein. Bij het gebruik van medicijnen zijn ze groter. Paracetamol zorgt zelden voor complicaties maar NSAID’s kunnen leiden tot maagklachten bij 10 tot 30 van de 100 mensen. Bij langdurig gebruik verhogen ze het risico op maagbloedingen. Ook bij het toedienen van een injectie in het gewricht kunnen bijwerkingen optreden. Zo kunt u kort last krijgen van opvliegers en is er 1 tot 8% kans op pijn en zwelling na een injectie. Dit duurt meestal een week.
Risico’s behandelingen zonder operatie
Operatie
Over de ingreep
Wanneer een operatie?
Als de eerder genoemde behandelingen onvoldoende verbetering van uw klachten geven dan kunt u met de arts beslissen een operatie te ondergaan.
Wanneer een operatie?
De operatie
Bij de operatie wordt het aangetaste gewricht vervangen door een prothese, een kunstgewricht. lees meerDe operatie
Tijdens de operatie vervangen we het aangetaste gewricht door een prothese, een kunstgewricht. We brengen een nieuwe kom in het bekken aan en in het dijbeen plaatsen we een steel met daarop een nieuwe kop. De kop en kom passen precies in elkaar. De prothese wordt net als het oude gewricht op de plaats gehouden door het gewrichtskapsel.
Om uw heupgewricht te bereiken, maakt de orthopeed een snee aan de zijkant van uw bovenbeen. Vervolgens opent hij of zij het gewrichtskapsel en neemt de kop uit de kom. Hierna wordt de kop afgezaagd en de kom schoongemaakt. In het bekken plaatst de chirurg een nieuwe kunststof kom. In uw dijbeen wordt een metalen pin ingebracht met daarop een kop. De prothese wordt vastgezet met botcement. Als de gewrichtskop in de kom is gezet en het gewrichtskapsel is gehecht, kan de orthopeed de spieren en de operatiewond sluiten. De wond wordt met draadhechtingen dichtgemaakt.
Om het bloed en wondvocht in het operatiegebied op te vangen laten we soms wonddrains in de wond achter. De wond dekken we met een pleister (Aquacell) af. De dag na de operatie maken we een röntgenfoto om de stand van de nieuwe heup vast te leggen.
Om een infectie van de heupprothese te voorkomen krijgt u op de operatiekamer eenmalig een dosis antibioticum (Cefazoline) toegediend.
Werken na een heupprothese
Ook voor de terugkeer naar uw werk heeft het plaatsen van een heupprothese gevolgen. Hierbij is het fijn om exact te weten wat de gevolgen zijn. Dit varieert helaas voor iedereen. Uit onderzoek blijkt dat een groot deel van de patiënten (90%) na ongeveer 12 tot 15 weken weer werkt als ze voorafgaand aan de operatie werkzaam waren. lees meerWerken na een heupprothese
Voor het hervatten van werk zal u rekening moeten houden met het feit dat u de eerste 4 tot 6 weken op krukken loopt. Doet u werk waarbij dit niet mogelijk is dan kunt u deze periode niet werken. Het grootste deel van de patiënten geeft aan dat lichamelijk licht werk 6 weken na de operatie goed uitvoerbaar is.Bij zwaar lichamelijk werk is het advies om dit uit te stellen tot u volledig hersteld bent. Dit kan tot 9 maanden duren. Eventueel is eerder mogelijk mits u rustig en langzaam begint, maar overleg dit altijd met uw arts.
Sporten met een heupprothese
Het is belangrijk om regelmatig te bewegen, om zo de spieren rondom de prothese in een zo optimaal mogelijke conditie te houden. lees meerSporten met een heupprothese
Het is belangrijk om regelmatig te bewegen, om zo de spieren rondom de prothese in een zo optimaal mogelijke conditie te houden. Dit helpt om een zo goed mogelijk looppatroon te behouden, waardoor overbelasting van andere gewrichten of de rug zoveel mogelijk voorkomen wordt.Fietsen, wandelen, zwemmen en fitness zijn geschikte sporten om uit te voeren met een totale heupprothese. Contactsporten zoals voetbal en basketbal raden we af; wanneer je in teamverband sport heb je een grotere kans om te vallen en daarbij komt er tijdens het rennen een grotere druk op de prothese te staan. Hardlopen raden we dan ook af.
Skiën is toegestaan wanneer je dit al vaker hebt gedaan. We raden niet aan om het pas te gaan leren wanneer de totale heupprothese geplaatst is, en vermijd de drukke/moeizame gebieden. Recreatief tennissen is ook toegestaan.
Risico's
Complicaties
Ondanks alle zorg die we besteden aan de operatie, kunnen er soms toch nog complicaties optreden zoals:- Infectie
- Luxatie
- Trombose
- Zenuwschade
- Beenlengteverschil
- Nabloeding
Complicaties
Ondanks alle zorg die we besteden aan de operatie, kunnen er soms toch nog complicaties optreden zoals:
- Infectie: een zeldzame maar ernstige complicatie (kans van ± 1%). Signalen van een infectie zijn: koorts, koude rillingen, wondlekkage, toenemende roodheid en/of pijn.
- Luxatie: dit houdt in dat de kop van de kunstheup uit de kom schiet. De kans hierop is het grootst in de eerste 3 maanden na de operatie (kans van 3%). Als u zich houdt aan de beweginginstructies blijft dit risico beperkt.
- Trombose: er bestaat een risico op een afsluiting van een bloedvat met een bloedprop. U krijgt in het ziekenhuis medicijnen om trombose te voorkomen. De kans hierop is 2%.
- Zenuwschade: doofheid aan de zijkant van uw boven- en/of onderbeen of uitval van de voetheffers.
- Beenlengteverschil: er bestaat een kans dat de lengte van uw benen iets verschilt als gevolg van de operatie.
- Nabloeding: dit uit zich in langdurige en forse zwelling.
Uw risico's
Bereken uw persoonlijke risico's op de volgende pagina.
Uw risico's
Risico's
Vergelijken
Vergelijken
| Behandeling zonder operatie | Heupoperatie |
|---|---|
|
Er zijn geen risico’s of bijwerkingen van meer bewegen. NSAID’s (ontstekingsremmende pijnstillers) kunnen maagklachten geven. 20 van de 100 mensen worden misselijk of krijgen buikpijn van deze medicatie. Langdurig gebruik van deze medicatie geeft een verhoogd risico op maagbloedingen. Na een injectie kunt u kortdurend last krijgen van opvliegers. Ook is er 1 tot 8 procent kans op pijn en zwelling na een injectie. Meestal is dit na een week weer over. |
Het kan zijn dat u na de operatie ontevreden bent over het resultaat. Er bestaat een kans dat de lengte van uw benen iets verschilt als gevolg van de operatie. De prothese kan loslaten. Dit komt binnen 15 jaar voor bij 10 op de 100 mensen. |
Einde
Bedankt voor het doorlopen en invullen van de keuzehulp. Hopelijk heeft deze keuzehulp u voldoende informatie gegeven. Bespreek het resultaat en uw mening met uw arts. Ook voor vragen kunt u terecht bij uw arts. Samen kiest u de behandeling die het beste bij u past.
