Het toedienen van contrastvloeistof aan de patiënt is noodzakelijk om via CT-scans bijvoorbeeld tumoren op te sporen. Deze vloeistoffen komen echter in het afvalwater van het Radboudumc terecht. Dat is niet goed voor het milieu. De afdeling Beeldvorming wil daarom de hoeveelheid contrastvloeistof per patiënt verminderen. Dat lukt: het verbruik is gemiddeld 10% omlaag gegaan. Dit initiatief is genomineerd voor de Samen Voorop Awards van VGZ.
In Nederland wordt jaarlijks ruim 100.000 liter contrastvloeistof gebruikt, vooral voor het doen van CT-scans. Deze middelen worden aangetroffen in afvalwater, oppervlaktewater en drinkwater, omdat ze door de huidige zuiveringstechnieken niet goed worden verwijderd. Zo komt bijvoorbeeld 30.000 kilogram contrast jaarlijks in het oppervlaktewater. Dit is niet goed voor het milieu en de drinkwaterproductie.
‘Voor goede patiëntenzorg is contrastvloeistof gebruiken noodzakelijk. We sporen hier bijvoorbeeld kwaadaardige tumoren mee op’, vertelt radioloog Heleen Dekker. ‘Zonder deze vloeistoffen missen we diagnoses. Vanuit de afdeling Beeldvorming gaan we wel bewuster om met het gebruik van contrastmiddelen. Dat doen we al zo’n 10 jaar. Dit is destijds geïnitieerd door huidig afdelingshoofd Beeldvorming Mathias Prokop, samen met fysicus Luuk Oostveen en CT-laborant Willem-Jan van der Woude.’
Aanpak gericht op “voorkant”
De aanpak is gericht op “de voorkant”: het verminderen van het gebruik, het voorkomen van verspilling en het apart opvangen van resten. Dekker: ‘We gebruiken een speciaal programma dat per patiënt de hoeveelheid contrastvloeistof uitrekent. Dit programma houdt rekening met het gewicht van de patiënt en het type CT-scan. Eerst kreeg iedereen dezelfde hoeveelheid. In de meeste gevallen pakt de bepaalde hoeveelheid nu lager uit.’
Daarnaast voorkomen we verspilling door verschillende flacongroottes te gebruiken voor de toediening van de contrastmiddelen. Heleen: ‘Onze laboranten kunnen daardoor het verbruik beter afstemmen op de hoeveelheid die we gedurende een dag nodig hebben. Ook worden restanten niet door de gootsteen afgevoerd, maar gescheiden ingezameld en verantwoord verwerkt.’
Bewuster verbruik nóg belangrijker
Gemiddeld genomen verbruiken we door deze aanpak 10% minder contrastvloeistof per patiënt. ‘Let wel: in absolute zin verbruiken we méér contrastvloeistof, omdat we meer CT-scans moeten doen’, benadrukt Dekker. ‘Mensen leven langer; kanker komt meer voor. Er zijn meer behandelmogelijkheden; patiënten moeten langer via CT-scans gevolgd worden.’
Bewuster verbruik van contrastmiddelen is daarom nóg belangrijker. Dekker: ‘Onze prioriteit blijft uiteraard goede patiëntenzorg leveren. Onze aanpak voor minder contrastvloeistof verlaagt de kosten voor zorg en de gevolgen voor de samenleving. Hiermee dragen we bij aan een beter milieu én betere kwaliteit van ons drinkwater voor elke Nederlander.’
Twee nominaties voor Samen Voorop Awards
‘Minder contrastvloeistof’ van het Radboudumc is genomineerd voor de Samen Voorop Awards van VGZ, categorie Duurzaamheid. Binnen de categorie Zinnige Zorg is ‘Troponinemeting thuis bij de patiënt’ van het Radboudumc kanshebber voor de award. Kijk voor meer informatie op de website van VGZ en breng je stem uit! Je kunt stemmen tot donderdag 15 juni, 17.00 uur.
-
Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.
Meer nieuws

Koninklijke onderscheiding voor hoogleraar Gert Jan Scheffer
24 november 2023De hoogleraar Anesthesiologie is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
lees meer
Mysterieuze vetten herprogrammeren geheugen van aangeboren afweercellen
24 november 2023Onderzoekers van het Radboudumc hebben een fascinerend verband blootgelegd tussen sphingolipiden, mysterieuze vetten vernoemd naar de 'Sphinx', en het geheugen van cellen van het aangeboren afweersysteem.
lees meer
AI programma levert hoog aantal goede Covid-19 diagnoses in lage inkomenslanden Interessant alternatief voor Afrikaanse regio’s met tekort aan medici
23 november 2023In regio’s waar hightech laboratoriumtesten niet beschikbaar zijn, kunnen goede Covid-19 diagnoses door een AI-programma worden vastgesteld, schrijven onderzoekers van het Radboudumc en collega’s in Scientific Reports
lees meer
Hoogleraren Hans van der Hoeven en Gert Jan Scheffer nemen afscheid Terugblik op hun carrière
22 november 2023'Hoe anesthesiologie en intensive care persoonlijk werd' is de titel van het afscheidssymposium van hoogleraren Hans van der Hoeven en Gert Jan Scheffer op vrijdag 24 november 2023. Een interview met beide hoogleraren. Eerder gepubliceerd in de Radbode.
lees meer
Radboudumc in wereldwijd consortium van leiders in klinisch genoom onderzoek HiFi Solves wil begrip van genetische ziekten vergroten en best practices delen
22 november 2023HiFi Solves, een wereldwijd consortium van leiders in klinisch genoom onderzoek waartoe ook het Radboudumc behoort, gaat van start
lees meer