Nieuws Hoger risico op beroerte op jonge leeftijd na zwangerschapscomplicaties

7 augustus 2025

Vrouwen die tijdens hun zwangerschap complicaties ervaren zoals pre-eclampsie, vroeggeboorte, zwangerschapsdiabetes, een miskraam of doodgeboorte, lopen een verhoogd risico op een beroerte vóór hun vijftigste. Dat blijkt uit onderzoek van het Radboudumc. Het onderzoek toont geen oorzakelijk verband, maar wijst wel op een duidelijke samenhang tussen deze zwangerschapscomplicaties en het risico op een vroege beroerte. 

In de studie werden ruim duizend vrouwen tussen de 18 en 49 jaar onderzocht. Van hen hadden 358 een herseninfarct doorgemaakt. De onderzoekers vergeleken het zwangerschapsverloop van deze vrouwen met dat van 714 vrouwen zonder infarct. Hieruit kwam naar voren dat meer dan de helft van de vrouwen met een infarct minstens één complicatie had doorgemaakt tijdens een zwangerschap. Bij de groep vrouwen zonder een beroerte was dit een derde.  

Vooral vrouwen die een doodgeboorte hadden meegemaakt, bleken bijna vijf keer zoveel kans te hebben op een infarct. Ook zwangerschapsvergiftiging of pre-eclampsie, waarbij sprake is van een te hoge bloeddruk en eiwitverlies via de urine, was duidelijk gelinkt aan een verhoogd risico, evenals vroeggeboorte en zwangerschapsdiabetes. Deze complicaties hangen vaak samen met schade aan de bloedvaten, zoals aderverkalking. 

'Het risico op een beroerte blijft gelukkig laag,' benadrukt neuroloog Frank-Erik de Leeuw van het Radboudumc. 'Maar we zien dat bepaalde zwangerschapsproblemen een vroege waarschuwing kunnen zijn. Als artsen deze voorgeschiedenis kennen, kunnen ze eerder starten met preventieve zorg.' 

Oorzaak 

Uit dit onderzoek blijkt niet wat de oorzaak van de beroerte is, maar er zijn oorzaken die een mogelijke verklaring vormen. 'Een zwangerschap is een enorme belasting voor het lichaam,' legt onderzoeker en eerste auteur Esmée Verburgt uit. 'Als er complicaties optreden, kan dat wijzen op kwetsbare bloedvaten.' Een andere mogelijke verklaring is dat juist de zwangerschap en de aanleg van de placenta leiden tot afwijkingen in de bloedvaten met aderverkalking tot gevolg. Dat zou later tot een beroerte kunnen leiden. 

Preventie

De onderzoekers pleiten ervoor dat artsen – zoals huisartsen en gynaecologen – actief vragen naar het verloop van eerdere zwangerschappen. De huidige richtlijn stelt dat vrouwen met pre-eclampsie vanaf hun 50e gescreend worden op hart- en vaatziekten. De Leeuw: ‘Dit onderzoek laat zien dat we daar misschien eerder mee moeten beginnen, omdat er een duidelijk verhoogd risico op hart- en vaatziekten te zien is.' Dat kan al laagdrempelig, aldus de onderzoekers, door één keer per jaar de bloeddruk te meten. 

Beroerte: herken de signalen 

Een beroerte treft tot één op de vijf mensen in sommige landen met een hoog inkomen, en tot bijna één op de twee in landen met een laag inkomen. Wereldwijd is het de op één na belangrijkste doodsoorzaak. In Nederland lopen jaarlijks ongeveer 30.000 mensen een herseninfarct op en ruim 50.000 mensen een TIA. 6000 mensen maken een hersenbloeding door. Signalen die kunnen wijzen op een beroerte zijn een scheve mondhoek, verwarde spraak en plotseling krachtsverlies of verlamming van een arm. In een eerder wetenschappelijk artikel schreven Frank-Erik de Leeuw en Nina Hilkens over het belang van een snelle behandeling bij een beroerte. Lees dat artikel hier.

Op de foto: eerste auteur en onderzoeker Esmée Verburgt.

Over de publicatie 

Dit onderzoek is gepubliceerd in Neurology: History of Pregnancy Complications and the Risk of Ischemic Stroke in Young Women. Esmée Verburgt, Nina A. Hilkens, Jamie Inge Verhoeven, [...] Marleen M.H.J. van Gelder, Nel Roeleveld, Ralph R. Scholten, Frank-Erik De Leeuw. DOI: 10.1212/WNL.0000000000214009. 

Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van gegevens uit twee grote databanken: de ODYSSEY-studie, waarin jonge vrouwen met een herseninfarct zijn gevolgd, en de PRIDE-studie, een landelijke cohortstudie naar de gezondheid van moeders en kinderen tijdens en na de zwangerschap.

Meer informatie


Margie Alders

+31622421639
woordvoerder

neem contact op
lees meer

Meer nieuws

  • Medewerkers
  • Intranet