Behandeling Behandeling met radioactief jodium-131 bij goedaardige schildklieraandoening (klinisch)

Voorbereiding

Zwangerschap en borstvoeding

• We willen voorkomen dat een ongeboren kind aan radioactieve straling wordt blootgesteld. Bent u (mogelijk) zwanger? Neem dan meteen contact op met de afdeling Nucleaire Geneeskunde.
• Vrouwen krijgen mogelijk een zwangerschapstest voordat zij radioactief jodium toegediend krijgen.
• Stop vóór de behandeling met het geven van borstvoeding.
• Borstvoeding mag na de behandeling niet hervat worden.

Jodium

• Het is belangrijk dat u in de afgelopen 3 maanden voorafgaand aan deze behandeling geen röntgenonderzoek heeft gehad, waarbij jodiumhoudend contrastmiddel is toegediend.
• Het is belangrijk dat u geen supplementen of producten heeft gebruikt die grote hoeveelheden jodium bevatten. Denk hierbij onder andere aan voedingsupplementen of vitamine met kelp, jodide, jodium, visolie of schaaldieren als ingrediënt.
• Het is belangrijk dat u niet meer dan 2 keer per week vis, kelp, sushi of zeewier gebruikt.
• U hoeft niet nuchter te zijn voor deze behandeling.

Medicijngebruik

Begeleiding meenemen

Verloop van de behandeling

Medicijncontrole

Meld u om 8.30/8.45 uur op de dag van uw opname bij de balie ‘medicijnregistratie’ op route 644. Zorg dat u eenactueel geneesmiddelenpaspoort bij u heeft. Bij deze balie wordt uw medicijngebruik gecontroleerd.

Uw behandeling

Na de medicijncontrole kunt u zich om 9.00 uur melden voor de opname op de verpleegafdeling Medische Oncologie/Nucleaire Geneeskunde A5 West Route 662. De verpleegkundige geeft u uitleg over de verpleegkamer. Daarna komt de nucleair geneeskundige op uw kamer om de behandeling te starten rond 10.00 uur.

Radioactieve stof

De radioactieve stof is jodium-131. Dit is een radioactief jodium met een behandeleigenschap. Alleen schildklierweefsel neemt (radioactief) jodium op. Hierdoor wordt overig weefsel en worden andere organen niet behandeld. Het (radioactief) jodium dat niet wordt opgenomen, verlaat het lichaam met name via de urine.

Toediening

• Mogelijk wordt er bij u tijdens de opname bloed afgenomen. Dit gebeurt voordat de behandeling plaatsvindt of op een later moment tijdens uw opname.
• De toediening van het radioactief jodium-131 gebeurt eenmalig op de eerste opnamedag. De behandeling wordt gegeven door de nucleair geneeskundige door middel van één capsule. U moet op uw kamer verblijven in verband met de radioactieve straling, die uw lichaam uitzendt.

Bijwerkingen

• De hoeveelheid jodium die wordt toegediend, is kleiner dan de dagelijkse hoeveelheid jodium in het voedsel. Hierdoor treedt in de meeste gevallen geen allergische reactie op door het jodium, ook al heeft u een jodiumallergie.
• Bijwerkingen die kunnen ontstaan in verband met de radioactiviteit zijn: gevoeligheid van de hals, droogheid van de mond, smaakverlies, misselijkheid, maagklachten en braken. Deze klachten zijn meestal tijdelijk.

Zuurtjes

Als de behandeldosering boven een bepaalde waarde ligt, krijgt u zuurtjes aangeboden. Deze zuurtjes (Napoleon® citroenzuurtjes) beperken klachten zoals droogheid van de mond, slikklachten en smaakverlies. U wordt geadviseerd om 24 uur na de toediening van de behandeling te starten met het innemen van deze zuurtjes. Neem elke 3 uur een zuurtje gedurende 5 dagen. Tijdens de opname zijn deze zuurtjes op uw kamer aanwezig. Als uw opname korter is dan 6 dagen, adviseren we om hier thuis mee door te gaan.

Duur van de opname

De duur van het verblijf in het ziekenhuis is onder andere afhankelijk van de behandeldosering. De opnameduur kan verschillen van 2 dagen tot 3 weken. Bij ontslag moet de hoeveelheid radioactief jodium-131 beneden een door de overheid vastgestelde norm zijn.

Kamer

Tijdens de opname verblijft u op een eenpersoonskamer. In verband met de radioactieve straling mag u na het toedienen van de behandelcapsule deze kamer niet verlaten tot de hoeveelheid straling tot onder een vastgestelde grens is gedaald. De hoeveelheid straling wordt normaal gesproken iedere dag gemeten.
Als u tijdens de opname vragen heeft , kunt u de verpleegkundige oproepen. Als het niet nodig is om dicht bij u in de buurt te komen, zal de verpleegkundige de afstand tot u zo groot mogelijk houden en/of het gesprek niet te lang laten duren in verband met de straling. De nucleair geneeskundige komt regelmatig bij u langs.
De eenpersoonskamer is ongeveer 12m2 (4x3 meter). In een aparte ruimte die grenst aan de kamer, bevindt zich de douche- en toiletruimte. De kamer heeft vrij uitzicht door grote ramen. Deze ramen kunt u alleen op een kier open zetten in verband met de veiligheid. De kamer is voorzien van een TV-toestel met radio en draadloos internet (WIFI) (neem hiervoor zelf apparatuur mee). Het gebruik van TV en WIFI is gratis. U kunt uw mobiele telefoon meenemen.
Verder kunt u gebruiksvoorwerpen, zoals handwerk, boeken, tijdschriften, laptop, puzzels en spelletjes van huis meebrengen. Uit jarenlange metingen blijkt dat deze gebruiksvoorwerpen niet of nauwelijks besmet raken en dus bij ontslag gewoon mee naar huis mogen. Dit wordt voor ontslag wel gecontroleerd. We raden aan om uw telefoon, tablet of laptop in te pakken met huishoudfolie voor extra bescherming tegen radioactieve besmetting.

Bezoek

U mag tijdens uw opname vanaf de tweede dag bezoek ontvangen. Bezoekers kunnen via de hoofdingang A5 West Route 662 volgen.

Belangrijke regels voor het bezoek:

• U mag tussen 10.00 uur en 22.00 uur bezoek ontvangen.
• Iedere bezoeker heeft een maximale bezoekduur van 60 minuten per dag. Als de straling aan het begin van uw opname nog relatief hoog is, kunt u van de MBB'er het verzoek krijgen om de bezoekduur in te korten.
• Bezoekers moeten 18 jaar of ouder zijn en mogen niet zwanger zijn.
• Op de afdeling moet het bezoek zich eerst melden aan de balie voor uitleg van de voorschriften en voor het openen van uw deur.
• Bezoekers moeten, net als de medewerkers, voor het betreden van uw kamer wegwerpsloffen, schort en handschoenen aantrekken. Deze kunnen zij na het bezoek uittrekken in het voorportaal.
• Er mogen meerdere mensen tegelijk bij u in de kamer aanwezig zijn.
• Houd er rekening mee dat het bezoek minimaal twee meter van u af zit.
• Bezoekers mogen niets eten of drinken tijdens het verblijf op uw kamer.
• Bezoekers mogen niet roken op uw kamer.
• Bezoekers mogen geen gebruik maken van uw toiletruimte. Zij kunnen de bezoekerstoiletten gebruiken bij het trappenhuis.
• Bezoekers mogen niets uit uw kamer meenemen.

Algemene adviezen en voorschriften

• U mag de kamer niet verlaten vanaf de start van de behandeling tot aan het moment van ontslag.
• Drink vooral de eerste 3 dagen goed, zodat u vaak naar het toilet kunt. De eerste nacht wordt u een aantal keren gewekt om te plassen. Drinkt u na het plassen minimaal één beker water. De kans op radioactieve besmetting is het grootst via de urine. Daarom bent u tijdens de opname verplicht om maandverband te dragen en regelmatig te verschonen. Dit geldt ook voor mannen. Dit maandverband is in de toilet- en doucheruimte aanwezig.
• Maandverband en tampons mag u nooit door het toilet spoelen.
• Om te plassen gebruikt u een normaal toilet. De afvoer hiervan is aangesloten op een speciale afvaltank. Voordat u naar het toilet gaat, trekt u latex handschoenen aan. U moet zittend plassen (ook mannen) om besmetting van de toiletruimte te voorkomen. Als u klaar bent, trekt u de handschoenen uit en doet u ze in de afvalemmer op de toiletruimte. Daarna trekt u door en wast u de handen grondig, voordat u de toiletruimte verlaat. De latex handschoenen zijn op de toilet- en doucheruimte aanwezig.
• Om besmetting van de doucheruimte te voorkomen, moet u voor het douchen eerst naar het toilet gaan. Veel mensen verliezen namelijk een beetje urine tijdens het douchen.
• Uw kamer en sanitaire ruimte worden niet schoongemaakt tijdens uw verblijf. Deze ruimten kunt u uiteraard wel zelf schoonmaken. De verpleegkundige kan u hierover instructies geven. Ook het verschonen van uw bed gebeurt op uw eigen initiatief.
• Het wasgoed van het ziekenhuis doet u in de waszak die in de douche- en toiletruimte staat.
• Er kan radioactiviteit in kleding komen door urine, (overmatig) zweten of braken. Het beste kunt u oudere kleding en vooral oud ondergoed dragen. Bewaar uw gedragen kleding en ondergoed alstublieft apart van schone was. Wanneer bij de controle van de MBB'er blijkt dat kleding en/of ondergoed besmet is geraakt, kunt u het laten weggooien. Het is ook mogelijk om  het na één tot drie maanden op te halen bij de afdeling Nucleaire Geneeskunde.
• We adviseren om papieren zakdoeken te gebruiken in plaats van katoenen zakdoeken.
• Alle afval in de betreffende prullenbak deponeren. Alleen servies mag, na afspoelen, naar de keuken.
• De eerste 3 dagen na toediening van het radioactief jodium mag u niet zoenen of knuffelen in verband met radioactieve uitscheiding in speeksel en zweet.
• Roken is in het Radboudumc niet toegestaan. Omdat u tijdens uw opname uw kamer niet mag verlaten, kunt u het beste ruim van tevoren met uw huisarts het gebruik van nicotinepleisters bespreken.

Leefregels na de behandeling

Tijdelijke leefregels in verband met het ontslag

Bij ontslag is er nog een kleine hoeveelheid radioactief jodium-131 in uw lichaam overgebleven. U kunt nog steeds uw omgeving in lichte mate aan straling blootstellen. Het blootstaan aan straling brengt geen direct gevaar met zich mee, maar de hoeveelheid straling moet voor uw omgeving zo laag mogelijk blijven.

U wordt dringend geadviseerd om vanaf het ontslagmoment de volgende leefregels op te volgen:

Huisgenoten
Neem gedurende 1 week, zoveel als mogelijk, afstand tot uw huisgenoten. De afstand moet in ieder geval meer dan 1 meter bedragen en bij langdurige aanwezigheid meer dan 2 meter. Juist bij sociale activiteiten is het belangrijk om alert te blijven op het bewaren van de afstand.

Slaap 1 week apart, het liefst in een andere kamer.
Wanneer uw huisgenoot 60 jaar of ouder is, hoeft u deze regels niet te volgen.

Toilet
Het radioactieve jodium-131 dat niet door het schildklierweefsel wordt opgenomen, verlaat het lichaam met name via de urine. U moet thuis nog 3 dagen hygiënische maatregelen toepassen bij het toiletbezoek. Dit betekent:

• Eigen toilet gebruiken, indien mogelijk
• Zittend plassen (ook mannen)
• Altijd toiletpapier gebruiken
• Tweemaal, en het liefst direct, doorspoelen van het toilet
• Handen wassen na gebruik van het toilet, indien mogelijk voordat u de toiletruimte verlaat
• Wanneer er lichaamsvloeistoffen en/of uitscheiding overblijft, dit zelf opruimen

Uw huisgenoten en gasten moeten ook hygiënische maatregelen toepassen bij het toiletbezoek, met name als zij gebruik maken van hetzelfde toilet als u. Dit betekent:

• Handen wassen na gebruik van het toilet, indien mogelijk voordat u de toiletruimte verlaat
• Gebruiken van wegwerphandschoenen bij het schoonmaken van het toilet

Servies en wasgoed
Zorg dat andere personen, tot 3 dagen na ontslag, geen serviesgoed gebruiken dat u ook gebruikt heeft. Dit in verband met mogelijk contact met radioactief speeksel of andere uitscheidingsproducten. U hoeft het serviesgoed niet apart van ander serviesgoed af te wassen. Na het afwassen kan het weer door iedereen gebruikt worden.

Voor wasgoed geldt dat hier geen aparte aanpassingen nodig zijn, tenzij dit zichtbaar vervuild is met uitscheidingsproducten. Was het in dat geval apart, hierna kan het weer door iedereen gebruikt worden. 

Borstvoeding
Borstvoeding dient te worden gestaakt.

Zwangerschap
U wordt geadviseerd de komende 4 maanden niet zwanger te worden of geen kinderen te verwekken. Seksueel contact is wel mogelijk gedurende deze periode.

Vervoer
Reis gedurende 1 week maximaal 1 uur per vervoersmiddel, wanneer het openbaar vervoer betreft. Dit in verband met de korte afstand tot medepassagiers. In het geval van eigen vervoer of een taxi mag u langer per enkele reis reizen, mits u meer dan 1 meter afstand kan bewaren tot de overige passagiers en/of chauffeur.

Bijeenkomsten
Vermijd gedurende 1 week bijeenkomsten waarbij u meer dan 1 uur vlak naast een iemand zit. Denk hierbij ook aan het bezoeken van voorstellingen, sportwedstrijden, horecagelegenheden en dergelijke. Als het niet anders kan, is een bezoek aan de tandarts, fysiotherapeut of kapper mogelijk, als het een kort bezoek betreft.

Werk / school
Ook op het werk of op school dient u gedurende 1 week na behandeling minstens 1 meter afstand te houden van de mensen om u heen. Indien het niet lukt om 1 meter afstand te houden, beperk de tijd binnen 1 meter dan tot maximaal 1 uur met eenzelfde persoon.

Opname ziekenhuis of andere instelling
Bij een ziekenhuisopname in het Radboudumc binnen 3 weken na uw ontslag dient de dienstdoende arts van de afdeling Nucleaire Geneeskunde gewaarschuwd te worden.

Als u binnen 3 weken na de behandeling opgenomen wordt in een ander ziekenhuis of instelling, zoals een verzorgingstehuis, moet u of uw familie zo snel mogelijk melden dat u een radioactieve behandeling heeft gehad in het Radboudumc, zodat zij contact kunnen opnemen met de dienstdoende arts Nucleaire Geneeskunde. U krijgt een brief mee die u kunt laten zien aan de behandelaar. Hierop staat hoe de afdeling bereikt kan worden.

Buitenland
U kunt bij de douanecontrole en/of op vliegvelden worden gecontroleerd op de aanwezigheid van radioactieve stoffen. Tot 3 maanden na ontslag adviseren we om een douaneverklaring (vliegbrief) aan te vragen bij de afdeling Nucleaire Geneeskunde wanneer u naar het buitenland reist. Wij zullen dan aan de hand van uw gegevens bepalen of het noodzakelijk is om een vliegbrief bij u te hebben. Hiervoor dient u de exacte vliegdatum en vliegduur van uw heenreis door te geven. Deze verklaring is ook geldig voor uw terugreis; dus bewaar het formulier goed. Het formulier kan per post of per mail worden toegestuurd of u kunt het zelf komen ophalen.

Overlijden
Als u binnen 45 dagen na de therapie komt te overlijden, dient uw familie er rekening mee te houden dat er mogelijk beperkingen zijn met betrekking tot uw uitvaart. Hierbij kan het bijvoorbeeld zo zijn dat een crematie niet mogelijk is. Informeer uw naasten hierover zodat zij in dit geval contact met ons kunnen opnemen, zodat wij kunnen afstemmen of er inderdaad beperkingen zijn en zo ja, welke.

Vragen over leefregels?

Neem contact op:

• Telefonisch
  • Op maandag t/m vrijdag, tussen 8.30 en 16.45 uur via (024) 361 45 10
  • Buiten bovenstaande kantooruren via 06 53 22 87 75 (alleen voor dringende vragen over de leefregels die niet tot de eerstvolgende werkdag kunnen wachten)
• Via e-mail
  • therapie@radboudumc.nl

Veelgestelde vragen

• Gammastraling: dit is straling ten behoeve van beeldvorming; het heeft geen behandelingseigenschap. Het treedt buiten uw lichaam en daarom heeft u leefregels.
• Daarnaast zendt het jodium beta-straling uit. Deze straling zorgt ervoor dat uw schildklierweefsel van binnenuit wordt bestraald. Beta-straling komt maar enkele millimeters ver. Hierdoor vindt de rest van uw lichaam nauwelijks tot geen schade aan deze behandeling.