EN
DE
Wat is methotrexaat?
Methotrexaat wordt gebruikt bij de behandeling van verschillende auto-immuunziekten. Het leidt tot een afname van pijn, zwelling en stijfheid van de gewrichten. De werking treedt op na 6 tot 12 weken. lees meerWat is methotrexaat?
Methotrexaat wordt gebruikt bij de behandeling van verschillende auto-immuunziekten. Het wordt onder andere gebruikt bij patiënten met reumatoïde artritis, artritis psoriatica en bij Juveniele Idiopathische Artritis (jeugdreuma). Methotrexaat wordt ook gebruikt bij de behandeling van andere aandoeningen, waaronder kanker. De dosering is bij kanker veel hoger dan bij de behandeling van reumatische ziekten.Bij patiënten met een reumatische auto-immuunziekte is er een fout in het afweersysteem ontstaan waardoor er sprake is van een afweerreactie tegen het eigen lichaam. Dit kan in verschillende plaatsen van het lichaam gebeuren. Bij reumatische ziekten zijn dit vaak de gewrichten. Methotrexaat is een medicijn dat deze afweerreactie onderdrukt. Het beïnvloedt de foliumzuur omzetting en remt zo cellen die actief zijn in het ontstekingsproces. Dit leidt tot een afname van pijn, zwelling en stijfheid van de gewrichten waardoor op de langere termijn de kans op gewrichtsschade afneemt. De werking van methotrexaat treedt op na 6 tot 12 weken. Soms duurt het langer en bij sommige mensen werkt het medicijn helaas onvoldoende of helemaal niet.
Bewaaradvies
De methotrexaat tabletten en injecties bewaart u in de originele verpakking bij een temperatuur lager dan 30°C.Het gebruik
Methotrexaat kan in tabletvorm of als injectie worden toegediend. lees meerHet gebruik
Tabletten
Methotrexaat wordt meestal verstrekt als tabletten van 2.5 mg. De tabletten neemt u 1 keer per week op dezelfde dag in. U kunt de tabletten in 1 keer innemen of verdelen over de dag (bijvoorbeeld 2 keer 3 tabletten). De gebruikelijke hoeveelheid is 7,5-30 mg per week.Injecties
De injecties methotrexaat kunt u zelf toedienen. Uw partner of een zorgverlener kan dit ook doen. In het ziekenhuis of bij de apotheek krijgt u instructies hoe u deze injecties moet toedienen. De gebruikelijke dosering via een onderhuidse injectie is 1 maal per week 7.5-30 mg op een vaste dag.Als uw ziekte rustig is, kan in overleg met uw behandelaar worden besloten om de dosering te verlagen of om methotrexaat eventueel zelfs te stoppen.
Tijdens de behandeling
Naast methotrexaat gebruikt u ook foliumzuur tabletten. Omdat u een reumatische ziekte heeft en reuma medicijnen gebruikt, adviseren wij u om u jaarlijks tegen de griep (influenza) te laten vaccineren door uw huisarts. Methotrexaat kan bij mannen en vrouwen de vruchtbaarheid beïnvloeden. lees meerTijdens de behandeling
Andere medicijnen
Methotrexaat wordt bij reumatoïde artritis bij voorkeur gecombineerd met een ander anti-reumatisch middel. Antibiotica zoals trimethoprim en co-trimoxazol mag u niet samen met methotrexaat gebruiken. De aanmaak van uw bloedcellen kan dan onderdrukt worden. Overleg met uw behandelaar als uw medicatiegebruik verandert.Foliumzuur
Naast methotrexaat gebruikt u ook foliumzuur tabletten, meestal 5 tot 10 mg per week. Foliumzuur is een vitamine. Het vermindert de bijwerkingen van methotrexaat. Gebruik de foliumzuur tabletten niet binnen 24 uur voor of na de toediening van methotrexaat.Alcohol
In combinatie met methotrexaat wordt het risico op leverfunctiestoornissen verhoogd. Overleg met uw eigen behandelaar of het gebruik van alcohol met mate is toegestaan.Autorijden
Methotrexaat veroorzaakt geen sufheid of slaperigheid. U mag gewoon autorijden tijdens het gebruik van methotrexaat.Operaties en andere (tandheelkundige) ingrepen
Meestal is het niet nodig om methotrexaat te staken voordat u een operatie ondergaat. Wij adviseren u wel om uw (tand)arts op de hoogte te brengen van het feit dat u methotrexaat gebruikt zodat hij of zij zo nodig maatregelen kan nemen.Reizen
Als u op reis gaat raden wij u aan om de medicatie mee te nemen in uw handbagage. Bewaar de medicatie op uw verblijfadres zoals thuis, dus op kamertemperatuur en niet boven 30 ºC. Als u op reis gaat naar het buitenland raden wij u het medicatiepaspoort mee te nemen. Dit is een overzicht van uw medicijnen en verkrijgbaar bij uw apotheek of eventueel bij uw behandelaar.Vaccinaties
Omdat u een reumatische ziekte heeft en reuma medicijnen gebruikt, adviseren wij u om u jaarlijks tegen de griep (influenza) te laten vaccineren door uw huisarts. Heeft u een vaccinatie nodig, overleg dan altijd van tevoren met uw reumatoloog, apotheek of huisarts.Als u plannen heeft om in de toekomst een verre reis te maken, dan raden wij u aan dit met uw behandelaar te bespreken vóór het starten van methotrexaat. Dit vanwege een mindere effectiviteit van bepaalde vaccinaties tijdens het gebruik van methotrexaat.
Wij raden de vaccinatie met een verzwakt levend vaccin af (bof-mazelen-rode hond (BMR), gele koorts, oraal poliovaccin of BCG) tijdens het gebruik van methotrexaat.
Vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding
Methotrexaat kan zowel bij mannen als vrouwen stoornissen in de vruchtbaarheid veroorzaken en vergroot de kans op aangeboren afwijkingen. Tijdens het gebruik van methotrexaat mag u dus niet zwanger worden. Als u in de nabije toekomst zwanger wilt worden of onverwacht zwanger bent, adviseren wij u dit kenbaar maken aan uw behandelaar. Methotrexaat gaat over in de moedermelk. U mag daarom geen borstvoeding geven als u methotrexaat gebruikt.Mogelijke bijwerkingen
In de bijsluiter van het medicijn vindt u een uitgebreid overzicht van alle bijwerkingen die kunnen voorkomen. Hieronder vindt u belangrijke bijwerkingen om van op de hoogte te zijn.- maag- en darmklachten
- ontsteking en zweertjes (aften) van het mondslijmvlies
- haaruitval
- huidreacties rondom de injectieplaats
- infecties
- allergieën en overgevoeligheidsreacties
Mogelijke bijwerkingen
In de bijsluiter van het medicijn vindt u een uitgebreid overzicht van alle bijwerkingen die kunnen voorkomen. Hieronder vindt u belangrijke bijwerkingen om van op de hoogte te zijn.- Maag- en darmklachten zoals misselijkheid, verminderde eetlust
- Ontsteking en zweertjes (aften) van het mondslijmvlies
- Haaruitval
- Bij (onderhuidse) injecties kunnen er huidreacties of jeuk op en rondom de injectieplaats optreden. Dit is vrijwel altijd mild en vermindert meestal in de loop van de behandeling.
- Bijwerkingen die u zelf niet merkt maar die uw behandelaar met bloedonderzoek controleert zijn leverfunctieafwijkingen, nierfunctiestoornissen en verlaagde bloedcellen.
- Omdat methotrexaat de afweer onderdrukt bestaat er een verhoogde kans op het ontstaan van infecties. Wanneer u een gewone verkoudheid heeft zonder koorts, dan kunt u methotrexaat gewoon blijven gebruiken. Als u klachten of symptomen heeft die kunnen passen bij een ernstige infectie, zoals koorts, of algemeen ziek zijn is het van belang dat u contact opneemt met uw reumatoloog, reumaverpleegkundige of huisarts.
Controles
Na het starten van methotrexaat moet u regelmatig bloed laten prikken. Dit zal in het begin vaker nodig zijn om in de gaten te houden hoe uw lichaam op het medicijn reageert. Als de dosering verandert kan het zijn dat we u extra controleren.Contact opnemen
Allergieën en overgevoeligheidsreacties kunnen voorkomen. Neem bij nieuwe huidafwijkingen, koorts of benauwdheid, zo snel mogelijk contact op met uw huisarts en/of behandelaar.
