Behandeling Percutane Radiologische Gastrostomie (PRG)

Voorbereiding

Medicatie

Bespreek met uw behandelend arts welke medicijnen u gebruikt, zodat het duidelijk is of u deze kunt blijven gebruiken voor de behandeling of niet. Vooral bloedverdunners zijn belangrijk. Als u tijdelijk moet stoppen met uw medicijnen, spreek dan duidelijk af wanneer u weer kunt starten met de medicijnen.

Nuchter

Belangrijk is dat u op de dag van de behandeling vanaf 8 uur voor de behandeling niet meer mag eten (ook mag u 8 uur lang geen sondevoeding krijgen). U mag nog wel tot 2 uur voor de behandeling een klein beetje helder drinken (water, thee, appelsap).

Contrastvloeistof

Tijdens het onderzoek gebruikt de arts contrastmiddel. Het kan zijn dat u eerder op de röntgenafdeling met een contrastmiddel in aanraking bent gekomen en dat u hier een allergische reactie op heeft gehad. Het is belangrijk om dit te melden. Met de juiste voorbereiding kunnen we een allergische reactie voorkomen.

Zwangerschap

Als u zwanger bent of de mogelijkheid bestaat dat u zwanger bent, is het belangrijk dit door te geven aan uw arts. Tijdens het onderzoek gebruikt de arts röntgenstraling en contrastmiddel. Dit kan schadelijk zijn voor uw ongeboren kind. In overleg besluiten we of de behandeling kan wachten tot na uw zwangerschap. 

Opname

De datum, het tijdstip van de behandeling en de afdeling waar we u opnemen, geven we telefonisch aan u door. Na de behandeling blijft u 1 nacht in het ziekenhuis. De volgende ochtend mag u meestal weer naar huis. 

Pijnstilling

Wij adviseren u om vooraf pijnstillers in te nemen. U neemt deze in 1 uur voordat het onderzoek of de behandeling begint. Neemt u dan 2 tabletten paracetamol 500 mg.
Pijnstillers waar Acetylsalicylzuur in zit (zoals in Aspirine) zijn niet toegestaan, evenals ibuprofen, diclofenac of naproxen, omdat deze pijnstillers invloed hebben op de stolling.

De behandeling

Op de verpleegafdeling brengen we een dunne sonde via uw neus in uw maag. Zo kan de arts tijdens de behandeling lucht in uw maag spuiten. Ook krijgt u een infuus voor een éénmalige gift antibiotica. Het inbrengen van de PRG-katheter gebeurt op de afdeling Radiologie. De arts kijkt met een röntgenapparaat waar uw maag precies ligt en tekent de prikplaats op uw huid. De arts ontsmet uw huid en verdooft deze plaatselijk. Via de neussonde blaast de arts lucht in uw maag, waardoor uw maag onder röntgendoorlichting goed zichtbaar is. Het kan zijn dat u tijdens de behandeling lucht moet opboeren. Nadat de plaatselijke verdoving ingewerkt is, begint de behandeling. De radioloog prikt door uw buikhuid uw maag aan en brengt de PRG-katheter in. De arts maakt uw maag aan uw buikwand vast met 3 hechtingen. Deze zien er uit als witte doorzichtige schijfjes. Probeer tijdens de behandeling zoveel mogelijk te ontspannen. De behandeling duurt ongeveer een half uur. Nadat de arts heeft gecontroleerd of de PRG-katheter goed zit, brengen we u terug naar de verpleegafdeling. 

Na de behandeling

Als de verdoving uitgewerkt is, kan de prikplaats pijnlijk zijn. U kunt de afdelingsarts dan om een pijnstiller vragen. De pijn is meestal na 1 of 2 dagen minder. De insteek blijft nog wel zeker 1 week gevoelig. Meestal kunnen we 3 uur na het inbrengen van de katheter beginnen met het toedienen van water over de PRG. Als alles goed gaat beginnen we daarna met de sondevoeding over de PRG. De sonde in de neus wordt dan verwijderd. U mag dan ook weer starten met uw medicatie. U gaat de sondevoeding thuis zelf toedienen, of u krijgt hulp van de wijkverpleegkundige. Het is daarom van belang dat u goed begrijpt hoe de toediening in zijn werk gaat en hoe u de PRG-katheter moet verzorgen. De verpleegkundige vertelt u daar meer over.

Complicaties

Informatie over mogelijke complicaties krijgt u via de MDL-arts in opleiding of de verpleegkundig specialist van het darmfalenteam. Als u een roodverkleuring of verdikking ziet of als de uittredeplaats pijnlijk wordt, neem dan contact op. Wanneer de PRG er uit valt moet u direct contact opnemen.

Weer thuis

• De wijkverpleegkundige wordt ingeschakeld om te ondersteunen bij de handelingen rond de PRG en om als achterwacht te dienen bij problemen.
• Alle spullen voor de toediening van de sondevoeding, de verzorging van de PRG-katheter en vergoeding via de zorgverzekeraar regelt de verpleegkundig specialist darmfalen of de diëtiste. U kunt dan meteen na het inbrengen van de katheter starten met sondevoeding. Alle spullen worden thuisbezorgd.

Verzorging

De eerste week

Vooral in de eerste week na de behandeling is het belangrijk dat de wanden van uw maag en buik goed tegen elkaar blijven. Uw maag zit met hechtingen aan de buikwand vast. Het uitwendige plaatje van de PRG-katheter zit strak tegen uw buikwand aan. Dit moet 1 week zo blijven. Na 1 week krijgt u een afspraak mee om het uitwendige plaatje van de PRG-katheter losser te zetten en de hechtingen te laten verwijderen. Het kan zijn dat de hechtingen eerder los laten, dit is geen reden tot bezorgdheid. De katheter extra fixeren met een uitwendige pleister is dan voldoende. 

Verzorging

U mag 24 uur na de behandeling weer douchen. Na 2 weken mag u weer in bad. Het splitgaas moet dagelijks vervangen worden. Bij lekkage moet het splitgaas vaker vervangen worden. Zorg dat de katheter goed vast zit, zodat u er bij het bewegen geen last van heeft.

Doorspoelen katheter:
Het is belangrijk om de PRG-katheter regelmatig door te spoelen met lauwwarm kraanwater om verstopping te voorkomen. Als de katheter preventief is geplaatst en nog niet gebruikt wordt voor sondevoeding, hoeft dit maar één keer per dag. Als u continu sondevoeding krijgt middels een pomp moet dit elke 4 uur met 20 ml lauwwarm kraanwater. Bij porties sondevoeding moet dit voor en na elke portie en ook voor en na elke gift medicatie.

Complicaties in de eerste week

• Krijgt u tijdens de eerste week hevige buikpijn? Stop dan met voeden (ook met drinken) en neem direct contact op met de Verpleegkundig Specialist darmfalen.
• Ook als de katheter in de eerste week eruit valt moet u stoppen met voeden en drinken. Neem direct contact op met de verpleegkundig specialist darmfalen.

Na de eerste week

Het uitwendige plaatje van de PRG-katheter moeten we wat losser zetten. Dit doet de verpleegkundig specialist darmfalen op de poli na het verwijderen van de hechtingen. Hiervoor krijgt u een afspraak mee. Het plaatje mag niet strak op de huid knellen.

Verzorging

• Maak dagelijks uw huid rondom de PRG-katheter schoon met water en zeep. Ook de onderkant van het plaatje. Dit gaat het makkelijkst tijdens het douchen. Laat daarna de huid en het plaatje goed drogen.
• Als het nodig is, kunt u rondom de PRG-katheter een gaasje aanbrengen om uw huid te beschermen. Verschoon het gaasje dagelijks.
• Als u het prettig vindt, kunt u de katheter met een pleister aan uw buikwand vastplakken.
• De katheter moet dagelijks gedompeld worden: duw de katheter 1 keer per dag naar binnen om vastgroeien te voorkomen. Zet het plaatje van de katheter ongeveer 3 centimeter losser en duw de katheter tot aan het plaatje naar binnen. Draai de katheter 1 keer rond en trek hem weer terug. Zet daarna het plaatje weer terug in de normale positie, ongeveer 2 tot 5 millimeter van uw huid.

Ballon-controle
De ballon van de katheter moet één keer per maand gecontroleerd worden en zo nodig worden bijgevuld. De ballon wordt gevuld met 5 ml steriel water of bronwater (spa blauw of een ander goedkoper merk).
 

Complicaties na de eerste week
Aan de binnenkant van uw maag zit de PRG-katheter vast door een ballonnetje. De kans bestaat dat de ballon gaat lekken en de katheter eruit valt. Als de katheter er uit gevallen is moet er zo snel mogelijk een nieuwe katheter terug geplaatst worden. Het fistelkanaal kan anders snel dicht gaan groeien. Als u bekend bent bij de thuiszorg, neem dan direct contact met hen op zodat zij hierbij kunnen ondersteunen. Let op: als de katheter in de eerste weken na de plaatsing er uit valt is het nog niet duidelijk of het fistelkanaal goed aan ligt/rijp is. U mag de sondevoeding niet zomaar herstarten. Overleg met de verpleegkundig specialist darmfalen of de MDL-arts of er aanvullend onderzoek of beeldvorming nodig is. De reservekatheter heeft u met alle andere spullen thuis gestuurd gekregen. Wordt uw huid rondom de uittredeplaats rood, dikker of gaat het pijn doen? Neem dan contact op met uw behandelend arts of de verpleegkundig specialist darmfalen.

Vervangen en zwemmen

Vervanging PRG-katheter

De ballon van een PRG-katheter heeft maar een beperkte levensduur. Daarom moeten we de PRG-katheter na ongeveer 3 maanden vervangen. U krijgt hier een afspraak voor bij de verpleegkundig specialist op de poli. De eerste keer vervangen gebeurt altijd in het ziekenhuis, daarna neemt de thuiszorg het over. Neem de thuisgestuurde PRG-katheter mee. Als u in overleg met de verpleegkundig specialist voor een button hebt gekozen, neem dan de button mee naar de poli samen met het bijbehorende extensieslangetje. De PRG-katheter wordt dan vervangen door de button. 

Zwemmen met een PRG-katheter

Gedurende de eerste 14 dagen na PRG-plaatsing mag u niet zwemmen. Daarna is het geen probleem. U kunt de insteekopening afdekken, maar dit is niet noodzakelijk. U kunt transparante, polyurethane pleisters van Tegaderm kopen. Deze pleisters laten uw huid vrij ademen, maar water en bacteriën kunnen er niet doorheen. Zwemmen in zee of in een zwembad is geen enkel probleem. Zwemmen in ander natuurwater (meren, plassen of sloten) raden we af. Zorg ervoor dat de PRG-katheter afgesloten is en de voedingsklem dicht is in het water. Droog na afloop het stomagebied af met een gaasje.