Gezondheids­wetenschapper voor één dag 7 oktober 2017

Gastheer Diederik Jekel

Diederik Jekel is wetenschapsjournalist, columnist en presentator. Hij legt op onnavolgbare wijze bètawetenschappen uit op radio, televisie, internet en een boek. Hij behaalde zijn master in vastestoffysica in 2010 en heeft daarna heel kort onderzoek gedaan aan de Universiteit Twente. In oktober 2010 kreeg hij de kans om in De Wereld Draait Door over wetenschap te praten en sindsdien is hij full-time wetenschapsjournalist. Hij geeft presentaties over wetenschap en communicatie aan kinderen, volwassenen, industriëlen, wetenschappers en managers.
 
Tijdens zijn studie heeft hij heel veel gedaan voor het populair maken van wetenschap. Gastlessen en workshops voor leerlingen van de basisschool tot zesde klas vwo, wetenschappelijke theaterstukken, bijlessen en nog veel meer. Eind 2010 kwam Diederik voor het eerst bij De Wereld Draait Door om daar over de Nobelprijzen te praten. Sindsdien is hij meer dan tien keer geweest en inmiddels de vaste tafelgast als het om wetenschap gaat. Hij schreef vele artikelen voor de wetenschappelijke site Noorderlicht van de VPRO en heeft meerdere televisieprogramma’s gemaakt en gepresenteerd. Waaronder: Met de Kennis van Nu, Huisje Boompje Beestje, NOS Journaal en De Nationale Wetenschapsquiz Junior. Hij heeft tientallen optredens gehad op radio en televisie en daar aan elk mogelijk publiek wetenschap uitgelegd.

Naast zijn werk op tv, radio en internet heeft hij een boek geschreven en tientallen presentaties gegeven. Veelal wetenschappelijke colleges voor een breed publiek op Lowlands, de Museumnacht, TEDxAmsterdam en nog veel meer. Door zijn ervaring in het uitleggen van moeilijke materie voor een breed publiek wordt hij vaak gevraagd om communicatietrainingen te geven. Mediatraining aan promovendi en tips over hoe ze hun vakgebied beter uit kunnen leggen. Doordat hij uit de academische wereld komt en nu werkt in de mediabranche heeft hij een uniek perspectief over wat beide werelden willen. Maar ook voor managers of industriëlen op congressen. Meerdere malen is hij dagvoorzitter geweest op congressen met diverse achtergronden zoals een psychologiecongres, ingenieurscongres, natuurkundigencongres en managementcongres.

Kom en ontdek...

…hoe bijzonder onderzoek naar gezondheidszorg is. Op zaterdag 7 oktober kropen zo’n tweeduizend bezoekers in de huid van een gezondheidswetenschapper. Tijdens de Open Dag van het Radboud Institute for Health Sciences kon jong en oud zien, voelen, horen en ervaren hoe spannend de wereld van de gezondheidswetenschap is. De Open Dag vond plaats in het kader van het Weekend van de Wetenschap.

Kinderen

Onder de bezoekers waren vele kinderen. Via een vragenlijst konden ze op speurtocht langs de stands. “Weet jij hoe zwaar de hersenen van een volwassen mens zijn?” is een van die vragen: a) 500 gram, b) 1500 gram, c) 5000 gram. Het goede antwoord is b). Het brengt de kinderen bij de stand van onderzoeker Dylan Hanssen, waar hij bezoekers ‘een nieuwe kijk op het menselijk brein’ geeft. 

Op speelse manier maakt algemeen publiek kennis met wetenschappelijk onderzoek. Er waren meer dan zestig stands. Mensen konden bijvoorbeeld hersenpreparaten bevoelen en bestuderen. Maar ook in gesprek gaan met een zorgrobot. Of door een uitvergrote, opblaasbare dikke darm of hart lopen. Of proefondervindelijk hun pijngrenzen verkennen. En veel, veel meer. En er waren Expedities in huis, onder meer naar de snijzaal, op het helidek en bij de Spoedeisende Hulp.

Smaaktest

Op de open dag kon iedereen voor één dag gezondheidswetenschapper zijn. De achtjarige Moos uit Nijmegen deed bijvoorbeeld een smaaktest voor medicijnen. ‘Heel leuk om te doen’, vertelt hij. ‘Ik kreeg steeds iets te drinken met een andere smaak. Sinaasappel, kokos en citroen. Soms was het heel zuur en vies. Het lekkerste vond ik sinaasappel. Het is natuurlijk fijner als een medicijn niet zo vies is.’
De wetenschappers van het Radboud Institute for  Health Sciences vertellen graag over hun onderzoek. Thomas Anijs, onderzoeker Orthopedie, presenteert aan de hand van orthopedisch instrumentarium hoe een heupoperatie verloopt: ‘Mensen kunnen met onverwachte vragen komen: waarom vervang je eigenlijk niet gelijk het hele bovenbeen in plaats van alleen de heup?’ Romy van de Putte, PhD-student bij Health Evidence, licht mensen in over onderzoek naar aangeboren aandoeningen, zoals een open rug, schisis of anusafwijkingen. ‘Daarnaast heb ik meegedaan aan de speeddates met scholieren’, vertelt ze. ‘Hierin vertelden we over het doen van onderzoek in de health sciences en de studies die je daarvoor kunt volgen.’

Vernieuwend onderzoek

In het Wetenschapscafé interviewde wetenschapsjournalist Diederik Jekel diverse onderzoekers, onder meer Teun Bousema over malariaonderzoek en Maroeska Rovers over evidence based surgery. Judith Prins, hoogleraar Medische Psychologie, werd bevraagd over e-health hulpmiddelen voor emotioneel herstel en betere kwaliteit van leven voor patiënten met kanker. ‘De ontwikkelingen in e-health gaan heel snel’, vertelt ze. ‘De grote uitdaging is echter: hoe breng je het bij de patiënt, hoe zorg je dat het daadwerkelijk gebruikt gaat worden?’
Het Radboud Institute for Health Sciences zorgt met zijn onderzoek voor toepasbare zorginnovaties.
Ook het onderzoek zelf kan op een vernieuwende manier gebeuren. Zo presenteert Gert Olthuis van Medische Ethiek over onderzoek naar mantelzorg in de palliatieve fase, dat samen met studenten van de striptekenacademie uit Zwolle wordt uitgevoerd. ‘Wij nemen interviews af, de studenten maken hier strips van’, vertelt Gert. ‘We willen dit gebruiken als voorlichtingsmateriaal. De open dag levert mooie, diepgaande gesprekken op. Veel mensen hebben zelf een dierbare begeleid in de laatste levensfase en weten hoe zwaar dit kan zijn. Met ons onderzoek willen we meer aandacht vragen voor de mantelzorger.’

Programma nalezen

In een programma met meer dan 100 activiteiten maakten de bezoekers op allerlei manieren kennis met wetenschappelijk onderzoek. Met een Wetenschapsmarkt, Wetenschapscafé, Minicolleges, Expedities, Spoedcursussen, Kinderuniversiteit RIHS en een programma voor bovenbouw VWO.

Uitslag Speurtocht

Voor kinderen was er, naast de Kinderuniversiteit een knuffeldokter en het Teddyberen Hospitaal, een Speurtocht over de Wetenschapsmarkt. Uiteindelijk kwam Juline Hurenkamp, van basisschool Het Talent uit Lent, als winnaar uit de bus. Uit handen van RIHS-directeur Bart Kiemeney ontving ze haar prijs, 4 Eftelingkaarten. Tweede prijs is voor Tim Papenhoven van basisschool de Oversteek uit Nijmegen (4 kaarten NEMO) en 3e prijs voor Jelle Bousema van basisschool de Hazensprong uit Nijmegen (4 kaarten NEMO).

VWO Wetenschaps­quiz

Voor VWO-scholieren in de bovenbouw was er een speciaal VWO-pakket. Zij konden op speeddates met onderzoekers, kregen colleges van onder meer Diederik Jekel, en konden meedoen aan een online Wetenschapsquiz. Winnaar hiervan is Lize Dekkers van het Dominicus College (5 VWO). Zij won twee Podiumkaarten t.w.v. € 75,- en de weekendkaarten voor het InScience Festival. 

Tweede prijs ging naar Renske Janssen, uit 5 VWO van het Dominicus College en de derde prijs naar Lisanne Pouwel uit 5VWO van het Elzendaal College .

Waarom de open dag?

Dat onze gezondheidszorg van een hoog niveau is, vinden we allemaal heel gewoon. We verwachten ook veel. Steeds meer eigenlijk. We weten immers dat er ook steeds meer kan. Zo wordt onderzoek steeds minder belastend, diagnoses preciezer en behandelingen effectiever. Maar dat gaat niet vanzelf. Het kost de wetenschap veel tijd en geld om de gezondheidszorg een stap verder te brengen. Het Radboud Institute for Health Sciences (RIHS) creëert met haar wetenschappelijk onderzoek werkende en toepasbare innovaties in de gezondheidszorg. Zodat we daar allemaal baat bij hebben. Zo werkt het Radboud Institute for Health Sciences dagelijks aan een betere gezondheidszorg.

Over het RIHS

Van iedere nieuwe ontdekking binnen de medische wetenschappen is het uiteindelijk de bedoeling dat die ook daadwerkelijk toegepast gaat worden in de klinische praktijk. Die vertaalslag is echter een wetenschap op zichzelf, en dat is het terrein waarbinnen het Radboud Institute for Health Sciences (RIHS) zich beweegt.

De missie van het RIHS is het verbeteren van de klinische praktijk en de volksgezondheid. Dat doet het instituut door bewijzen te leveren voor de effectiviteit en efficiëntie van bestaande en nieuwe tests, behandelingen en beleid, door jonge onderzoekers te trainen in de methodologie om die bewijzen te vinden en door nieuwe methoden te ontwikkelen die leiden tot optimaal onderzoek in het vakgebied. Meer informatie