Darmklachten

Bij systemische sclerose kunnen verstopping of diarree ontstaan door een verminderde beweging in de darmen, een ongebalanceerd dieet of als bijwerking van de medicijnen die u gebruikt. 

Adviezen bij verstopping

  • Eet gezond en vezelrijk, bijvoorbeeld groente, fruit, volkorenproducten, peulvruchten, aardappels, noten en zaden (zie voor meer informatie de informatie over Vezels van het Voedingscentrum)
  • Drink voldoende vocht, minimaal 2-2,5 liter per dag.
  • Beweeg regelmatig, bijvoorbeeld door te wandelen of lichte lichaamsbeweging.
  • Let op: vloeibare voeding kan soms verstopping veroorzaken, omdat hier minder vezels in zitten.
  • Als aanpassen van de voeding niet genoeg helpt, kan uw arts medicijnen of vezels voorschrijven om de ontlasting op gang te krijgen. 

Bezoek de website van het Voedingscentrum voor meer informatie over obstipatie (constipatie, verstopping).

Adviezen bij diarree

  • •  Drink extra vocht (2-3 liter per dag) om uitdroging te voorkomen.
  • •  Eet vezelrijke voeding, zoals groente, fruit, fijn volkorenproducten, aardappels.
  • •  Drink niet meer dan 2 glazen vruchtensap op een dag.
  • •  Heeft diarree ook winderigheid tot gevolg? Bespreek dit met uw arts of diëtist voor verdere begeleiding. 
  • • Overleg met een arts of diëtist als er extra zout nodig is, door het verlies hiervan bij diarree.

Diëtist inschakelen

Wanneer is het verstandig om een diëtist in te schakelen:
•    Bij onbedoeld gewichtsverlies.
•    Als u praktische adviezen nodig heeft om uw voeding aan te passen aan de klachten.
•    Als u merkt dat voldoende eten niet haalbaar is door buikpijn en (angst voor) diarree.
•    Bij een aangetoond probleem in de knijpkracht van de darm, is een altijd advies op maat (door diëtist) nodig. 

ga naar hoofdinhoud
Afdelingen Maag-, Darm- en Leverziekten Diëtetiek Voedings- en dieetadviezen Voedingsadviezen bij systemische sclerose

Voedingsadviezen afhankelijk van de fase en klachten

Voedingsadviezen kunnen verschillen afhankelijk van de fase van uw ziekte of uw klachten. Denk aan gezonde voeding, voeding bij gewichtsverlies en/of ondervoeding of voeding bij bij bepaalde klachten. Vraag uw arts of diëtist wat voor u geldt.

Gezonde voeding

Systemische sclerose verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. Daarom is het belangrijk om gezond te eten. Bij stabiele ziekte raden we aan om te eten volgens de Schijf van Vijf.

lees meer

Gezonde voeding

Systemische sclerose verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. Daarom is het belangrijk om gezond te eten. Bij stabiele ziekte wordt aangeraden te eten volgens de ‘Schijf van Vijf’ van het Voedingscentrum. 


Dit betekent:

  • Eet voldoende groenten en fruit.
  • Kies vooral volkorenproducten, zoals volkorenbrood, volkorenpasta en –couscous en zilvervliesrijst.
  • Noten en zaden: eet elke dag een handje ongezouten noten.
  • Varieer en kies voor plantaardig bij de warme maaltijd, zoals peulvruchten, noten, tofu en tempé. Neem daarnaast 1 keer per week vis of ei, en beperk vlees.
  • Gebruik genoeg, maar niet te veel zuivel: denk aan melk, yoghurt en kaas. Of kies voor verrijkte sojadrink en –yoghurt.  
  • Kook en bak met vloeibare oliën of zachte vetten.
  • Drink vooral dranken zonder suiker, zoals kraanwater, thee en koffie. 
  • Wat moet u beperken? Snoep, snacks, frisdrank, witbrood, sauzen en kant-en-klaarmaaltijden bevatten veel suiker, zout, of verzadigd vet en weinig vezels. Ze zijn niet nodig voor de gezondheid en belasten ook het milieu. Probeer ze dus zo min mogelijk te nemen. 

Hoeveel u precies nodig heeft, hangt af van uw leeftijd en geslacht. Op de website van het Voedingscentrum   ziet u hoeveel van de verschillende voedingsmiddelen u nodig heeft. 

Voeding bij gewichtsverlies en/of ondervoeding

Bij onbedoeld gewichtsverlies en/of ondervoeding zijn energie en eiwitten belangrijk. De algemene richtlijnen voor gezonde voeding zijn dan minder belangrijk

lees meer

Voeding bij gewichtsverlies en/of ondervoeding

Bij onbedoeld gewichtsverlies en/of ondervoeding is het belangrijk om voldoende energie (calorieën) en eiwitten (bouwstoffen) te gebruiken. De algemene richtlijnen voor gezonde voeding zijn dan minder belangrijk. 

  • Energie: om uw gewicht stabiel te houden of om aan te komen, heeft u voldoende calorieën nodig. Hoeveel calorieën nodig zijn verschilt per persoon en hangt af van de activiteit van de ziekte en hoeveel u beweegt. 
  • Eiwitten: om spieren te herstellen en op te bouwen, zijn voldoende eiwitten belangrijk. Eiwitten zitten vooral in vlees, vis, eieren, (plantaardige)zuivel, noten, zaden en peulvruchten. Eiwitten zijn bouwstoffen voor onder andere uw spieren. Hoeveel eiwitten nodig zijn, verschilt per persoon.   
  • Voldoende bewegen is belangrijk om spieren te behouden of op te bouwen. Alle vormen van beweging helpen, maar krachttraining is het meest effectief. 

Wilt u weten hoe u meer eiwit en energie binnenkrijgt? Bekijk dan de informatie over Eiwit en energie. Soms is speciale dieetvoeding nodig om voldoende voeding binnen te krijgen.

Uw diëtist berekent hoeveel energie (calorieën) en eiwitten u nodig heeft en geeft advies op maat  over energie- en eiwitrijke voeding. Indien nodig kan uw diëtist een aanvraag doen voor dieetvoeding. 

Voeding bij klachten

  • Verharding van het bindweefsel in de slokdarm kan zorgen voor passageklachten. Voedingsadviezen kunnen u helpen hiermee om te gaan.

    lees meer

    Passageklachten en/of slikproblemen

    Verharding van het bindweefsel in de slokdarm kan zorgen voor passageklachten. Hierdoor kan het voelen dat het eten niet goed zakt of blijft hangen in de slokdarm. Dit kan ook zorgen voor krampen en een pijnlijke slokdarm in de buurt van het borstbeen. Het is ook mogelijk dat doorgeslikt voedsel omhoog komt. Als dit in de nacht gebeurt, kunnen etensresten in de luchtwegen terechtkomen.

    Bespreek deze klachten altijd met uw arts.  

    Voedingsadviezen

    • Eet kleine porties verdeeld over de dag, bijvoorbeeld elke 2 uur.
    • Eet rustig, kauw goed en drink om de maaltijd door te spoelen.
    • Vermijd taaie en draderige soorten vlees en groenten.
    • Kies voor zachte/ smeuïge voeding of brosse voedingsmiddelen die na kauwen bijna vloeibaar zijn:
    • Eet (geroosterd) brood zonder korst of beschuit.
    • Pureer de warme maaltijd.
    • Drink regelmatig en neem een zuurtje of kauwgom om speeksel aan te maken.

    Meer informatie over gepureerde of gemalen voedsel vindt u hier.

    Wanneer is het verstandig om een diëtist in te schakelen:

    • Onbedoeld gewichtsverlies.
    • Als de voeding eenzijdig wordt, bijvoorbeeld bij een bijna volledig vloeibare voeding. U loopt dan het risico op tekorten aan bijvoorbeeld vitamines.
    • Indien u praktische adviezen nodig heeft om uw voeding aan te passen aan de klachten.

  • Brandend maagzuur of vertraagde maaglediging

    Brandend maagzuur

    Brandend maagzuur, ook wel reflux genoemd, ontstaat wanneer maagzuur omhoog komt in de slokdarm. Dit kan gebeuren door een verminderde werking van de spieren in de maag of darmen. Hoewel mensen met reflux alles mogen eten en drinken, kunnen sommige producten de klachten erger maken. Op de website van de Maag Lever Darm Stichting vindt u tips en adviezen bij brandend maagzuur.

    Vertraagde maaglediging (gastroparese)

    Bij sclerodermie kan de maag voedsel trager verwerken door minder of onregelmatige samentrekkingen. Hierdoor blijft voedsel langer in de maag. Dit kan zorgen voor klachten zoals misselijkheid, een vol gevoel, zuurbranden en soms braken. Door deze klachten kan er minder worden gegeten, wat kan leiden tot ondervoeding.

    • Eet kleine maaltijden verdeeld over de dag: 3 kleine hoofdmaaltijden en 3-4 kleine tussendoortjes.
    • Eet rustig en kauw het eten goed.
    • Ga na het eten niet liggen. Blijf rechtop zitten gedurende 1-2 uur.
    • Maak na het eten een rustige wandeling.
    • Draag geen strakke kleding.
    • Voeding met veel vet, vezels en vaste voeding blijven langer in de maag. De klachten kunnen afnemen, als u:
      • Minder vast voedsel eet en meer vloeibaar.
      • Een voeding gebruikt met minder voedingsvezels.
      • Minder vet eet. 

    Diëtist inschakelen

    Wanneer is het verstandig om een diëtist in te schakelen:

    • Onbedoeld gewichtsverlies.
    • Als de voeding eenzijdig wordt, bijvoorbeeld bij een bijna volledig vloeibare voeding (risico op tekorten aan bijvoorbeeld vitamines).
    • Als u praktische adviezen nodig heeft om uw voeding aan te passen aan de klachten.
    • Als u merkt dat meerdere keren op een dag eten niet haalbaar is doordat u een vol gevoel heeft, misselijk bent of moet braken. 

Bewegen

Naast een goede voeding, is beweging belangrijk om zo fit mogelijk te blijven en uw spieren in goede conditie te houden.

lees meer

Bewegen

Naast een goede voeding, is beweging belangrijk om zo fit mogelijk te blijven en uw spieren in goede conditie te houden:

  • Beweeg minstens 150 minuten per week matig of intensief, verspreid dit over meerdere dagen.
  • Doe minstens 2 keer per week spier- en botversterkende activiteiten en voor senioren aangevuld met balansoefeningen.
  • Voorkom veel stil zitten.
  • Ook als u lichamelijke beperkingen heeft door uw ziekte is bewegen belangrijk. Soms zijn aanpassingen nodig, zodat beweegactiviteiten beter aansluiten. Hier vindt u adviezen om toch meer te bewegen, ondanks lichamelijke beperkingen.

Meer informatie

  • Medewerkers
  • Intranet