Lipoedeem (vetzwelling)

Wat is lipoedeem?

Bij lipoedeem of vetzwelling is sprake van een ongelijkmatige vetverdeling over het lichaam. Het betreft een chronische aandoening die vrijwel bij vrouwen voorkomt en vaak pas voor het eerst zichtbaar wordt na de puberteit of tijdens de jonge volwassenheid.

Bij lipoedeem is geen sprake van echte vochtophoping in de huid en kunnen dus ook geen putjes/ deukjes in de huid worden gedrukt (die er langer in blijven staan). Dit in tegenstelling tot andere vormen van oedeem zoals veneus oedeem (vocht als gevolg van spataderen), oedeem veroorzaakt door interne aandoeningen (hart of nierproblemen) of lymfoedeem als gevolg van verminderde afvoer van lymfe (weefselvocht). Een aantal patiënten heeft naast lipoedeem ook last van lymfoedeem.
 

Hoe ontstaat lipoedeem?

De precieze oorzaak van lipoedeem is niet bekend. Waarschijnlijk spelen erfelijke factoren en vrouwelijke hormonen een rol. Dit laatste wordt gedacht omdat de aandoening meestal pas na de puberteit zichtbaar wordt en alléén bij vrouwen voorkomt.

Verder blijkt er bij mensen met lipoedeem vaak ook sprake te zijn van verslapping van het bindweefsel en een zwak houdings- en bewegingsapparaat waarbij de banden (enkels, voeten, knieën) verzwakt zijn. Ook kan na verloop van tijd lymfoedeem ontstaan. Of dit een oorzaak of gevolg is van lipoedeem is echter niet duidelijk.
 

Kenmerken lipoedeem

• Er is sprake van een ongelijkmatige maar over het algemeen symmetrische vetverdeling over het lichaam.
• Het komt vooral voor op heupen, dijen en op de binnenkant van de knieën en onderbenen. Soms zijn ook de armen betrokken.
• Opvallend is dat de hand- en voetruggen niet mee doen (in tegenstelling tot andere vormen van oedeem).
• Bij gewichtsverlies blijft de ongelijkheid tussen onder- en bovenlichaam bestaan.

Bijkomende klachten

• Klachten die vaak gezien worden zijn moeheid, pijn bij aanraken van de huid, een koud gevoel en bloeduitstortingen (door verhoogde kwetsbaarheid van de haarvaatjes in het vetweefsel).
• De zwelling en pijn nemen toe bij inspanning en warmte, maar het hoog leggen van de benen heeft weinig effect.