Wat is cyclofosfamide?
Cyclofosfamide wordt toegepast bij de behandelingen van verschillende reumatische auto-immuunziekten. Cyclofosfamide is een geneesmiddel dat de celdeling remt en de activiteit van het immuunsysteem onderdrukt. lees meerWat is cyclofosfamide?
Cyclofosfamide wordt toegepast bij de behandelingen van verschillende reumatische auto-immuunziekten. Het wordt onder andere gebruikt bij patiënten met systemische sclerose (sclerodermie), mixed connective tissue disease (MCTD), systemische lupus erythematodes (SLE) en vasculitis (ontsteking van de bloedvatwand). Bij patiënten met een reumatische auto-immuunziekte is er een fout in het afweersysteem ontstaan waardoor er een afweerreactie tegen het eigen lichaam ontstaat. Dit kan in verschillende plaatsen van het lichaam gebeuren. Bij reumatische ziekten zijn dit vaak de gewrichten, maar ook de huid en andere organen zoals de longen kunnen betrokken zijn.Cyclofosfamide is een geneesmiddel dat de celdeling remt (ook wel cytostaticum of chemotherapie genoemd). Daarnaast onderdruk het de activiteit van het immuunsysteem (de afweerreactie) van het lichaam. Cytostatica worden, vooral in combinatie, gebruikt bij de behandeling van kanker. Dankzij het onderdrukkende effect op het immuunsysteem wordt cyclofosfamide in lagere doseringen ook gebruikt bij patiënten met reumatische auto-immuunziekten. De werking van cyclofosfamide treedt doorgaans na enkele weken op. Soms duurt het echter langer en bij sommige mensen werkt het medicijn niet of helaas onvoldoende.
Het gebruik
Cyclofosfamide infusen dienen we 1 keer per 4 weken toe. Over het algemeen worden de infusen gegeven op de dagbehandeling. Soms geven we het infuus op de verpleegafdeling en overnacht u 1 nacht in het ziekenhuis. De voorgeschreven dosering wordt berekend op uw lengte, lichaamsgewicht en leeftijd.Tijdens de behandeling Wat kunt u verwachten?
Vooraf krijgt u middel tegen misselijkheid toegediend. De duur van het infuus met cyclofosfamide is ongeveer 1 uur. Doordat we voor en na de behandeling vocht toedienen via het infuus, is de totale duur ongeveer 8 uur. lees meerTijdens de behandeling Wat kunt u verwachten?
Het infuus:- De verpleegkundige controleert vooraf, tussentijds en na afloop uw bloeddruk, pols en temperatuur.
- Vooraf krijgt u een middel tegen misselijkheid via het infuus toegediend. Als het nodig is krijgt u na afloop een extra recept mee voor tabletten tegen misselijkheid.
- Ter bescherming van uw blaas krijgt u voor en na toediening van cyclofosfamide het middel mesna.
- De duur van het infuus met cyclofosfamide is ongeveer 60 minuten. Voor en na het toedienen van de cyclofosfamide krijgt u via hetzelfde infuus extra vocht toegediend. Dit doen we ter bescherming van uw nieren en blaas. Hierdoor is de totale duur van het infuus ongeveer 8 uur.
- U wordt voor en na het infuus gewogen. Als u veel vocht vasthoudt na afloop van de behandeling dan krijgt u eventueel een plastablet. Als u op de dagbehandeling bent krijgt u deze plastablet mee naar huis om in te nemen. Als het nodig is krijgt u ook een extra recept mee voor een middel tegen misselijkheid.
Overgevoeligheidsreacties
Tijdens het infuus kan een overgevoeligheidsreactie optreden. Als u last krijgt van kortademigheid, ernstige duizeligheid, licht gevoel in het hoofd, koude rillingen, zwelling van de lippen, huiduitslag of jeuk, moet u dit onmiddellijk laten weten aan de verpleegkundige, zodat hij/zij meteen de arts kan waarschuwen. Zo nodig wordt de toediening van cyclofosfamide vertraagd of onderbroken of een anti-allergie middel toegediend.Contact opnemen
Allergieën en overgevoeligheidsreacties kunnen voorkomen. Neem bij nieuwe huidafwijkingen, koorts of benauwdheid, zo snel mogelijk contact op met uw huisarts en/of behandelaar.Afdeling Reumatologie
De afdeling Reumatologie onderzoekt en behandelt patiënten met reumatische ziekten die klachten hebben op het gebied van bewegen. lees meerNa het infuus Waar moet u rekening mee houden?
Tot 72 uur na toediening van cyclofosfamide kunnen zich resten van dit middel bevinden in uw urine, ontlasting en braaksel. lees meerNa het infuus Waar moet u rekening mee houden?
Uit onderzoek blijkt dat cytostatica zoals ook cyclofosfamide schadelijk kunnen zijn voor gezonde mensen. Met name mensen die vaak in aanraking komen met deze medicijnen lopen een risico, zoals verpleegkundigen. Zij nemen daarom beschermende maatregelen en dragen handschoenen en een schort. De risico’s voor uw omgeving zijn heel klein. Toch zijn er een aantal zaken waar u rekening mee kunt houden. Tot 72 uur na toediening van cyclofosfamide kunnen zich resten van dit middel bevinden in uw urine, ontlasting en braaksel. Wij adviseren u daarom als u na het toilet bent geweest, 2 keer door te spoelen met een dicht deksel. Mannen adviseren we zittend te plassen.Andere medicijnen
Cyclofosfamide mag u met sommige medicijnen niet zomaar combineren. Bepaalde medicijnen kunnen bij gelijktijdig gebruik de bloedspiegels van cyclofosfamide en/of sommige bijwerkingen van het medicijnen beïnvloeden. Ook kan cyclofosfamide de werking en bijwerkingen van andere medicijnen beïnvloeden. Meld daarom altijd bij uw huidige behandelaar dat u met cyclofosfamide behandeld wordt. Overleg met uw eigen behandelaar bij verandering van uw medicatie.Alcohol
Alcohol kan sommige bijwerkingen van cyclofosfamide versterken. Overleg met uw behandelaar of gebruik van alcohol met mate is toegestaan.Autorijden/vervoer
Sommige bijwerkingen van de behandeling met cyclofosfamide kunnen een invloed hebben op uw rijvaardigheid en het veilige gebruik van machines. Bespreek samen met uw behandelaar of u veilig kunt rijden of machines gebruiken.Omdat u op de dag van het infuus misselijk kunt worden, adviseren we u niet zelf na het infuus naar huis te rijden. Zorg dat u vooraf vervoer naar huis heeft geregeld. Afhankelijk van uw zorgverzekering is er een mogelijkheid dit vervoer vergoed te krijgen. U kunt hiervoor contact opnemen met uw zorgverzekeraar en een formulier vergoeding ziekenvervoer aanvragen.
Operaties en andere (tandheelkundige) ingrepen
Overleg met uw behandelaar voorafgaand aan een ingreep of het nodig is cyclofosfamide tijdelijk te onderbreken. Wij adviseren om uw (tand)arts te melden dat u cyclofosfamide gebruikt zodat hij of zij eventuele maatregelen kan nemen. Bespreek met uw behandelaar wanneer de ingreep het beste kan plaatsvinden (voor of na het infuus). Het is belangrijk dat u ervoor zorgt dat uw tandvlees gezond blijft, want er kunnen zweertjes en infecties ontstaan.Reizen
Overleg met uw behandelend arts of en hoe u mag reizen. Denk eraan om op tijd een medicatie paspoort bij uw apotheek aan te vragen.Heeft u plannen om in de toekomst een verre reis te maken, dan raden wij u aan dit met uw behandelaar te bespreken vóór het starten van cyclofosfamide in verband met bepaalde vaccinaties.
Vaccinaties
Gezien het feit dat u een reumatische ziekte heeft en reumamedicijnen gebruikt adviseren we u om u jaarlijks tegen de griep (influenza) te laten vaccineren door uw huisarts. Heeft u een vaccinatie nodig, overleg dan altijd van tevoren met uw reumatoloog of huisarts.Wij raden de vaccinatie met een verzwakt levend vaccin zoals, bof, mazelen, rode hond (BMR), gele koorts, oraal poliovaccin, orale tyfusvaccin of BCG) af tijdens behandeling met cyclofosfamide.
Vruchtbaarheid, zwangerschapen borstvoeding
Cyclofosfamide kan de zaad- en eicelproductie beïnvloeden en kan soms leiden tot blijvende onvruchtbaarheid. Als u in de toekomst nog een kinderwens heeft, zal uw behandelaar u doorverwijzen naar een gynaecoloog voor het invriezen van sperma/eicellen. Als u onverwachts zwanger bent, adviseren wij u dit direct te melden bij uw behandelaar. Cyclofosfamide kan namelijk schadelijk zijn voor het ongeboren kind. we adviseren u om tijdens de behandeling met cyclofosfamide voor betrouwbare anticonceptie te zorgen. Na het stoppen van de behandeling kan cyclofosfamide nog een lange tijd doorwerken. Overleg daarom met uw behandelaar hoe lang u de anticonceptie moet doorgebruiken.Wij raden het geven van borstvoeding tijdens de behandeling met cyclofosfamide af.
Seksualiteit
Het is niet bekend of en in welke mate cyclofosfamide wordt opgenomen in sperma of het slijmvlies van de vagina. Gebruik de eerste 72 uur na het gebruik van cyclofosfamide daarom bij het vrijen een condoom.Zonlicht
Beperk vanwege het risico op huidkanker tijdens het gebruik van cyclofosfamide de blootstelling aan zonlicht en UV-straling door het dragen van beschermende kleding en/of het gebruik van zonnebrandcrèmes met een hoge beschermingsfactor (factor 30 of hoger). Wij raden u af om onder de zonnebank te gaan.Controles
Zowel bij het gebruik van tabletten als bij toediening via een infuus, zijn er bloed- en urinecontroles noodzakelijk. Uw arts vraagt u om 10-14 dagen na het infuus uw bloed en urine te laten controleren. Deze controle is belangrijk om de dosering van het volgende infuus te bepalen. lees meerControles
Zowel bij het gebruik van tabletten als bij toediening via een infuus, zijn er bloed- en urinecontroles noodzakelijk. Wanneer u cyclofosfamide via het infuus krijgt toegediend, vraagt uw arts u om 10-14 dagen na het infuus uw bloed en urine te laten controleren. Eventueel krijgt u formulieren mee om dit in uw eigen woonomgeving te laten doen. Deze controle is belangrijk om de dosering van het volgende infuus te bepalen. Zonder deze uitslag kan uw hoofdbehandelend reumatoloog het volgende infuus niet veilig voorschrijven.Op dezelfde dag van het cyclofosfamide infuus herhalen we hetzelfde bloed- en urineonderzoek. Als de uitslagen van het bloedonderzoek goed zijn mag de cyclofosfamide gegeven worden.
Mogelijke bijwerkingen
In de bijsluiter van het medicijn vindt u een uitgebreid overzicht van alle bijwerkingen die kunnen voorkomen. Hieronder vindt u belangrijke bijwerkingen om van op de hoogte te zijn.- misselijkheid, braken, verminderde eetlust
- ontsteking mondslijmvlies
- milde infecties
- daling van het aantal bloedplaatjes
- griep
- haaruitval
- menstruatiestoornissen
- afname kwaliteit en productie van zaadcellen
- lever- of nierfunctiestoornissen
Aandoeningen
-
Systemische lupus erythematode ontregelt uw afweersysteem, dat zich daardoor tegen uw eigen lichaam keert.
naar de aandoening -
Systemische sclerose is een auto-immuunziekte, waardoor uw huid verstrakt en het bindweefsel in uw organen toeneemt.
naar de aandoening