EN
DE
Wat is hemodialyse?
Bij een hemodialyse gebeurt het zuiveren van het bloed buiten het lichaam in een kunstnier.
lees meerWat is hemodialyse?
U komt meestal 3 keer per week een halve dag naar de dialyse: dat wil zeggen dat uw behandeling plaatsvindt op: maandag, woensdag en vrijdag of dinsdag, donderdag en zaterdag. Telkens wordt uw bloed 3 tot 5 uur gezuiverd. Als uw gezondheidstoestand er om vraagt worden de frequentie en de duur van de dialyse aangepast.
Het zuiveren van het bloed gebeurt buiten het lichaam in een kunstnier. Via steriele lijnen en een pompsysteem wordt het bloed vanuit het lichaam naar de kunstnier gebracht en nadien terug in het lichaam. De apparatuur (samen met de strikte observatie door de gespecialiseerde verpleegkundigen) zorgen ervoor dat dit proces nauwkeurig en gecontroleerd gebeurt.
In de kunstnier zelf worden de schadelijke afvalstoffen en het overtollige vocht zo goed mogelijk uit uw bloed verwijderd en kunnen sommige nuttige stoffen aan uw bloed toegevoegd worden. Deze uitwisselingen zijn mogelijk doordat uw bloed in de kunstnier in heel dunne buisjes met een halfdoorlaatbaar membraan stroomt, terwijl een andere vloeistof, het dialysaat, rond deze buisjes aanwezig is. Zo wordt het bloed gezuiverd en keert het 'schoon' terug naar de patiënt. Dit proces herhaalt zich gedurende vier uur zodat 50 tot 80 liter bloed door de kunstnier gezuiverd wordt per behandeling. Het bloed dat in de kunstnier terechtkomt, is niet zuiver. Het bevat te veel afvalstoffen, te veel vocht en heeft een foute samenstelling. Door contact met het dialysaat in de kunstnier worden de functies van de nieren overgenomen, namelijk:
- De afvalstoffen worden verwijderd
- Overtollig vocht wordt verwijderd
- De zuurgraad wordt geregeld
- De chemische samenstelling (natrium, kalium, calcium) wordt geregeld
Toegang tot de bloedbaan
Tijdens een hemodialysebehandeling wordt uw bloed door het dialyseapparaat uit uw lichaam gepompt om daarna terug naar uw lichaam geleid te worden. Om de dialyse mogelijk te maken hebben we een toegangsweg tot de bloedbaan nodig.-
Wanneer u acuut moet gaan dialyseren of wanneer er nog geen shunt kan worden aangelegd, wordt er een hemodialysekatheter geplaatst.
lees meer -
Met twee naalden wordt er een verbinding gelegd tussen een slagader en ader om bloed naar de kunstnier te leiden.
lees meer
Shunt
Om het bloed naar de kunstnier te krijgen moet er een toegang gemaakt worden met de bloedbaan. Dit gebeurt meestal met twee naalden die aan de slangen van de machine bevestigd worden. Deze naalden kunnen niet zomaar in een bloedvat gestoken worden. Wanneer deze naalden zomaar in een bloedvat gestoken worden, kan dit bloedvat beschadigd raken en snel verstoppen. Dit komt omdat een gewoon bloedvat te klein is. In overleg met uw behandeld arts wordt er dan gekozen om een shunt aan te leggen. Er wordt dan operatief een verbinding gemaakt tussen een slagader en een ader.
De shunt ligt meestal in de arm. Door deze verbinding stroomt het bloed van de slagader in de ader, waar vervolgens een hogere druk ontstaat en het bloed sneller gaat stromen. De ader zet daardoor uit en krijgt een stevigere wand zodat de shunt makkelijk is aan te prikken.
De shunt wordt aangeprikt met twee naalden: één naald voert het ongezuiverde bloed van het lichaam naar de kunstnier, de ander voert het gezuiverde bloed weer terug naar het lichaam. Na de dialyse worden de naalden verwijderd en de prikgaatjes dichtgedrukt totdat ze niet meer bloeden. De shunt wordt meestal aangelegd in één van de onderarmen.
Als dit niet mogelijk is, wordt de shunt in de elleboog of bovenarm geplaatst. Als u rechtshandig bent, zal de shunt in het algemeen in de linkerarm worden geplaatst en als u linkshandig bent in de rechterarm.
Als het niet mogelijk is om een directe verbinding te maken tussen de bloedvaten dan wordt een verbinding van ander materiaal gemaakt. Dit kan kunststofmateriaal (PTFE) zijn of een stukje van een ader uit het eigen been. Voor de operatie voor het aanleggen van een shunt verblijft u twee à drie dagen in het ziekenhuis. Meestal wordt u de dag vóór de operatie opgenomen. -
De buttonholetechniek stimuleert het vormen van een littekentunnel door steeds op dezelde manier te prikken. Hierdoor kan een moeilijk aanprikbare shunt toch goed aangeprikt worden.
lees meer
Belang van lichaamsgewicht
Gewichtstoename tussen twee dialyses is het gevolg van vochtopstapeling, omdat de zieke nieren niet meer in staat zijn het overtollige zout en vocht te verwijderen. lees meerBelang van lichaamsgewicht
Hoeveel vocht wordt er onttrokken tijdens dialyse en waarom is het gewicht zo belangrijk? Elke patiënt heeft een streefgewicht (ook wel drooggewicht genoemd). Dit is het gewicht dat u zou hebben als uw nieren op een normale manier vloeistof zouden kunnen afscheiden.Het streefgewicht is niet constant; het kan schommelen en is afhankelijk van wat u eet en hoeveel beweging u hebt. Bent u bijvoorbeeld verkouden, dan zult u minder eten en kan uw streefgewicht dalen, zoals bij iedereen. Voelt u zich weer goed en komt de eetlust terug, dan zal uw streefgewicht ook stijgen. De gewichtstoename tussen twee dialyses is het gevolg van vochtopstapeling, omdat de zieke nieren niet meer in staat zijn het overtollige zout en vocht te verwijderen.
Vóór elke dialyse moet u zich wegen om het overtollige vocht (dat is het aantal kilogram boven het streefgewicht) te kunnen verwijderen tijdens de behandeling. Als er te veel vocht moet verwijderd worden, kan dit tot heel wat ongemakken leiden.
De behandeling het verloop
Bij het aankomen in de dialysezaal weegt u zich, waarna u mag plaatsnemen in de dialysestoel. Soms wordt u gewogen op een bed waaraan een weegschaal verbonden is. lees meerDe behandeling het verloop
Bij het aankomen in de dialysezaal weegt u zich, waarna u mag plaatsnemen in de dialysestoel. Soms wordt u gewogen op een bed waaraan een weegschaal verbonden is. De verpleegkundige zal uw bloeddruk controleren, navragen hoe u zich voelde de voorbije dagen en het dialyseapparaat juist instellen voor uw behandeling.Nadat u uw handen en arm gereinigd hebt, zal zij uw behandeling starten door u op een steriele manier met het dialyseapparaat te verbinden (shunt aanprikken, katheter aansluiten). Tijdens de dialyse worden uw bloeddruk en de instellingen van het toestel regelmatig gecontroleerd. Zelf kunt u andere dingen doen om de tijd vlotter te laten verlopen terwijl uw bloed gezuiverd wordt (televisie kijken, een boek lezen, muziek luisteren, een praatje maken met de medepatiënten, of een stukje fietsen op de dialysefiets).
Soms kunt u tijdens de behandeling last ondervinden omdat in korte tijd grote hoeveelheid vocht en afvalstoffen worden verwijderd. U kunt zich algemeen onwel voelen, hoofdpijn krijgen of te maken krijgen met krampen. Bovendien kan de bloeddruk dalen. Tekenen hiervan kunnen zijn: duizeligheid, misselijkheid, soms braken, geeuwen, beginnen zweten. Als u één van deze tekenen voelt, waarschuw dan de verpleegkundige. Zij kan uw behandeling aanpassen om de ongemakken te verhelpen.
Deze ongemakken zijn vaak te voorkomen door een goede opvolging van het dieet, vochtinname, medicatie-inname en voldoende lichaamsbeweging. Hoe beter u voor uzelf zorgt, hoe beter u de behandeling zal verdragen.
