EN
DE
Een groot nieuw onderzoek uit Nederland, gepubliceerd in NPJ Parkinson’s Disease, in samenwerking met het Radboudumc en de Universiteit van Wenen, onderzocht hoe creativiteit verandert na de diagnose van de ziekte van Parkinson. Bijna 800 deelnemers aan de landelijke PRIME-NL-studie (2021-2023) vulden een vragenlijst in over hun creatieve ervaringen.
Veranderingen in creatieve ervaringen
Ongeveer 41 procent van de deelnemers merkte veranderingen in zijn creativiteit: 12 procent voelde zich creatiever, 22 procent minder creatief, en 7 procent ervaarde wisselingen. Deze veranderingen waren niet alleen merkbaar in kunstzinnige activiteiten zoals schilderen of muziek maken, maar ook in alledaagse bezigheden zoals koken, tuinieren, bewegen of interieurontwerp.
Factoren die invloed hebben op creativiteit
De onderzoekers ontdekten dat sommige factoren samenhangen met een toename in creativiteit. Mensen die langer parkinson hadden en degenen die specifieke parkinsonmedicijnen (dopamine-agonisten) gebruikten, gaven vaker aan dat hun creativiteit was toegenomen. Aan de andere kant meldden oudere deelnemers en mensen die vóór hun diagnose al erg creatief waren juist vaker een afname. Deze bevindingen passen bij wat we weten over dopamine, een stofje in de hersenen die belangrijk is bij motivatie, flexibiliteit en beloningsgevoel - allemaal processen die ook met creativiteit te maken hebben.
Het belang van creativiteit
Dit onderzoek laat zien dat creativiteit bij parkinson op verschillende manieren kan veranderen: soms neemt het toe, soms af, en soms wisselt het. Dit benadrukt hoe persoonlijk deze ervaring is. De onderzoekers roepen op om meer aandacht te geven aan creativiteit in de zorg voor mensen met parkinson, omdat creatieve activiteiten kunnen bijdragen aan welzijn, identiteit en cognitieve gezondheid. Verdere studies zullen meer inzicht geven in hoe medicijnen en creatieve activiteiten elkaar beïnvloeden, en hoe we creativiteit een waardevolle plek kunnen geven in het dagelijks leven van mensen met parkinson.
