Kortdurend afknellen van arm vermindert nierschade

“Jodiumhoudende contrastmiddelen, die artsen gebruiken voor diagnostiek of behandeling kunnen voor nierschade zorgen. Ook operaties waarbij grote bloeddrukschommelingen optreden of de grote lichaamsslagader wordt afgeklemd, kunnen tot nierschade leiden. Vaak komt dit door een tijdelijk zuurstoftekort in de nier.

Hoewel het tegenstrijdig klinkt, helpt het kortdurend afknellen van een ledemaat als de arm bij het verminderen van deze schade door zuurstoftekort. Het afknellen activeert biochemische processen in de cel die voorkomen dat cellen afsterven door het zuurstoftekort. De cellen worden als het ware getraind. De methode wordt ook wel preconditionering genoemd.

Recent schreven we in the European Journal of Vascular & Endovascular Surgery dat preconditionering nierschade vermindert bij patiënten met een hoog risico op nierschade na toediening van contrastmiddelen. Patiënten met een minder hoog risico lijken in ons onderzoek niet extra te worden beschermd door de methode. Mogelijk werkt het afknellen vooral bij patiënten met het hoogste risico op nierschade. Deze bevinding wordt ondersteund door een recente publicatie in het tijdschrift JAMA. De onderzoekers verdeelden 240 hartpatiënten met een sterk verhoogd risico op nierschade over twee groepen, zonder dat ze wisten wie in welke groep kwam. De ene groep onderging voorafgaand aan hun hartoperatie de preconditionering, de andere groep niet. Bij patiënten in de eerste groep werd een arm enkele keren kortdurend - vijf minuten - afgekneld. De patiënten in deze groep hadden significant minder nierschade na de operatie. Ook was het bij minder mensen nodig om tijdelijk te dialyseren en was mede hierdoor het verblijf op de intensive care korter.

In het Radboudumc onderzoeken we nu of de methode verder kan worden verbeterd, bijvoorbeeld door de preconditionering dagelijks uit te voeren gedurende meerdere dagen voorafgaand aan een operatie. Dit zou de behandeling effectiever maken en daardoor nuttig voor grotere groepen patiënten.”

Artikelen:

1. Menting TP, Sterenborg TB, de Waal Y, Donders R, Wever KE, Lemson MS, van der Vliet JA, Wetzels JF, SchultzeKool LJ, Warlé MC. Remote Ischemic Preconditioning To Reduce Contrast-Induced Nephropathy: A Randomized Controlled Trial. Eur J Vasc Endovasc Surg. 2015 May 23. pii: S1078-5884(15)00240-3. doi: 10.1016/j.ejvs.2015.04.002

2. Zarbock A, Schmidt C, Van Aken H, Wempe C, Martens S, Zahn PK, Wolf B, Goebel U, Schwer CI, Rosenberger P, Haeberle H, Görlich D, Kellum JA, Meersch M; RenalRIPC Investigators. Effect of remote ischemic preconditioning on kidney injury among high-risk patients undergoing cardiac surgery: a randomized clinical trial. JAMA. 2015 Jun 2;313(21):2133-41. doi: 10.1001/jama.2015.4189

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen