Wat zijn smaakstoornissen?
Een smaakstoornis kan zich op verschillende manieren uiten. De smaakfunctie kan afnemen of verdwijnen, ook kan het zijn dat u alledaagse smaken anders waarneemt.
Oorzaak
Smaakstoornissen kunnen verschillende oorzaken hebben:
Ontstekingen
Een continue, vieze smaaksensatie kan het gevolg zijn van infecties in de mondholte, zoals ontstekingen in het tandvlees, gebit of speekselklier. Tijdelijk smaakverlies, met een spontaan en volledig herstel, treedt vaak op bij virusinfecties in de mondholte door bijvoorbeeld het herpes-simplexvirus (koortslip), varicella-zostervirus (waterpokken) en coxsackievirus. Ook bij een schimmelinfectie kunnen de smaakorgaantjes beschadigen.
Medicijnen
Een continue zure, bittere of metaalachtige smaaksensatie komt voor bij gebruik van bepaalde anti-hogebloeddrukmiddelen, de zogenaamde ACE-remmers. Andere geneesmiddelen kunnen ook smaakverlies veroorzaken.
Reflux
Een zure of bittere smaak kan optreden bij omhoog komen van maagzuur (gastro-oesofageale reflux).
Sjögren
Smaakstoornissen doen zich voor bij een extreem droge mond, door onvoldoende aanmaak van speeksel. Voorbeelden hiervan zijn de ziekte van Sjögren en xerostomie.
Verbranding
Door verbranding kunnen de smaakorgaantjes beschadigen.
Gezwel
Een gezwel in de tong kan de smaak beschadigen.
Aangezichtsverlamming
Beschadiging of functieverlies van een zenuwbaan, die betrokken is bij de smaak, veroorzaakt uitval van de smaak van een deel van de tong. Dit gebeurt vaak (tijdelijk) bij een perifere aangezichtsverlamming.
Ooroperatie
Bij sommige ooroperaties is het doornemen van de chorda tympani (een smaakzenuw) onvermijdelijk en is de zenuwbaan doorbroken.
Hersenbeschadiging
Beschadiging van het hersengedeelte van de smaak kan tot smaaktuitval leiden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door een herseninfarct of -tumor.
Systeemziekten
Systeemziekten, die de stofwisseling van het smaaksysteem beïnvloeden, kunnen smaakverlies geven. De belangrijkste ziekten zijn hypothyreoïdie, suikerziekte, lever- en nierziekten.
Zwangerschap
In de zwangerschap is er in de eerste drie maanden een verhoogde gevoeligheid voor afkeur van bitter. Vanaf de vierde maand is er een voorkeur voor zout.
Tong- en mondbranden
Bij tong- en mondbranden treedt ook vaak een verminderde of veranderde smaak op.
Symptomen
Er kan sprake zijn van een afgenomen of verdwenen smaakfunctie. Ook kunt u alledaagse smaken anders waarnemen of is er continu een abnormale of vieze smaaksensatie, zonder dat er een smaakstof wordt ingenomen. Bij veel smaakcomponenten, zoals chocolade, koffie en aardbei, is de primaire component een reukwaarneming. Door kauwen komen reukstoffen vrij, die bij uitademing via de neuskeelholte het reukorgaan bereiken. De klacht 'verminderde smaak' kan zodoende ook te maken hebben met een reukstoornis.
De volgende termen komen voor bij smaakstoornissen:
- ageusie: onvermogen om kwalitatieve smaaksensaties waar te nemen, verlies van smaak in engere zin;
- hypogeusie: verminderde smaak;
- dysgeusie: verstoorde sensatie van normale smaak, vieze smaaksensatie bij normaal gesproken plezierige smaken;
- gustatorische agnosie: onvermogen om een smaak te herkennen.
EN
DE
