Behandeling Revalidatie­programma Energiek

Achtergrond van het programma

Mensen met een chronische neurologische aandoening hebben vaak moeite om voldoende te bewegen, vanwege vermoeidheid en beperkte energie. Ook is vaak sprake van bijkomende symptomen als spasmen, pijn en stijfheid. Balansstoornissen en loopproblemen kunnen hiervan het gevolg zijn. Voldoende fysieke belasting, om onder andere hart en bloedvaten te stimuleren, kan dan alleen nog met een aangepaste, uitgebalanceerde training.

Er zijn ook neurologische aandoeningen, zoals bepaalde spierziekten, waarbij u bij fysieke training extra rekening moet houden met een verminderde hart- en/of longfunctie of een verminderde energievoorziening van uw spieren.

Met andere woorden: fysieke fitnesstraining voor neurologische patiënten is een uitdaging. Zowel voor u als voor uw therapeut en trainer. Daarom is voor mensen met een chronische neurologische aandoening het programma Energiek ontwikkeld.

Voor wie is Energiek?

De doelgroep van het poliklinische behandelprogramma Energiek zijn patiënten met een neurologische aandoening in de chronische fase. Dat betekent dat u de aandoening al langer dan 6 maanden heeft. Er moet daarnaast sprake zijn van een conditieprobleem en inactiviteit.

Het gaat om de volgende groepen:

• Patiënten met centraal-neurologische aandoeningen, zoals een beroerte (CVA), de ziekte van Parkinson, multiple sclerose (MS) of een ruggenmergaandoening (myelopathie)
• Patiënten met perifeer-neurologische aandoeningen, zoals een zenuwaandoening (neuropathie) of een spierziekte (myopathie)

Het is belangrijk om de juiste mensen deel te laten nemen. De nadruk ligt op de mogelijkheden om de algemene lichamelijke conditie te verbeteren. Daarnaast is de motivatie om de conditie te willen verbeteren en deze na afronding van het programma te onderhouden belangrijk. Om goed te kunnen selecteren, zijn duidelijke toelatingscriteria opgesteld.

Intake

Zodra u een positief bericht heeft voor het programma, krijgt u een intakeperiode van een week waarin alle kerndisciplines uw situatie in kaart brengen. In een multidisciplinair overleg stellen we uw behandeldoelen vast. Daarna kan het programma starten.

De intake bestaat uit:

• Een intakegesprek bij de revalidatiearts, ergotherapeut en fysiotherapeut in het Radboudumc
• Een gesprek met de psycholoog op Dekkerswald (longafdeling van het Radboudumc)
• Een fietstest en een longfunctieonderzoek op Dekkerswald

Vanwege de relatie tussen de lichamelijke stoornis en uw klachten, beperkingen en kwaliteit van leven is een fysiek trainingsprogramma niet genoeg. Daarom bespreken we ook de cognitieve, emotionele en gedragsmatige processen met u.

Zowel de fysieke training als deze scholingsmomenten gebeuren in groepsverband. Alle deelnemers stellen hun eigen individuele doelen; daarop passen we het behandelprogramma aan. Als er belemmeringen zijn die een goed revalidatietraject in de weg staan, is individuele begeleiding van een ergotherapeut, fysiotherapeut, diëtist en/of psycholoog mogelijk.

Fysieke training in 16 weken

Cursussen in het programma

Cursus omgaan met vermoeidheid

Deze cursus stimuleert een positieve houding, gericht op actieve besluitvorming en optimaal gebruik van uw beschikbare energie, die past bij uw unieke behoeften. Het programma is niet gericht op het corrigeren van de onderliggende mechanismen die vermoeidheid veroorzaken. Uitgangspunt is dat het verminderen van het activiteitenniveau niet de enige oplossing is.

Cursus fysieke educatie

Trainen lijkt zo makkelijk: u pakt de fietst of doet uw hardloopschoenen aan en gaat. Toch is het goed opbouwen van een (conditie)training lastiger dan gedacht, zeker als u een chronische aandoening heeft. Bijvoorbeeld: wat mag u nu wel of niet, hoelang en waar moet u op letten? Mag u eigenlijk wel trainen?

Huidige inzichten laten zien dat u met een chronische aandoening juist in beweging moet blijven. De cursus fysieke fitheid leert u hoe u met een chronische, neurologische aandoening een training moet opbouwen en waar u op moeten letten.

Cursus dagbesteding en natraject

Binnen deze cursus leert u hoe u thuis met een actievere levensstijl de herwonnen conditie kunt behouden.  Bewegen is leuk en kan ontspannend werken. Voelen dat u sterker wordt, zal motiverend werken. Er moet dan wel een plan zijn hoe u thuis het bewegen kunt voortzetten. De beste motivatie hiervoor is het bewegen leuk maken. Het aanbieden van verschillende bewegingsvormen en kennis laten maken met verschillende sportgroepen uit uw wijk zorgen voor verbreding van de horizon.

Hiervoor zoeken we samenwerking met gespecialiseerde sport- en bewegingsgroepen uit de regio die binnen het behandelprogramma laten zien wat de mogelijkheden in uw wijk zijn. Ook is er binnen deze cursus mantelzorgeducatie en zullen we kijkennaar dagbesteding.

Weten­schappelijk onderzoek Energiek

De ervaringen en resultaten van deelnemers van Energiek in het verleden zijn positief. De uitvoering en tevredenheid over de uitvoering van zelfgekozen activiteiten verbeterde evenals de loopafstand en impact van vermoeidheid.

Om het programma wetenschappelijk goed te kunnen onderbouwen start er een onderzoek. Hierbij worden 25 mensen die het programma Energiek volgen vergeleken met 25 mensen die het programma (nog) niet volgen. Vooraf vindt een gesprek met de revalidatiearts en ergotherapeut plaats om vast te stellen of dit programma aansluit bij de verwachtingen, wensen en mogelijkheden. De deelnemers worden door loting ingedeeld in de Energiek groep of controlegroep (wachtlijst). Voor deelnemers die ingedeeld worden in de controlegroep is het mogelijk om na het onderzoek alsnog deel te nemen aan het programma Energiek.

De deelnemers van het onderzoek krijgen vier meetmomenten verdeeld over 15 maanden: een 0-meting, een nameting en na 6 en 15 maanden na afloop. De metingen bestaan uit gesprekken, een wandeltest en zullen er vragenlijsten worden afgenomen.

In het kader van het wetenschappelijk onderzoek wordt het programma in het najaar van 2014 en in het voorjaar van 2015 aangeboden op drie locaties:

• Afdeling Revalidatie Radboudumc Nijmegen op dinsdag en donderdag.
• Revalidatiecentrum Groot Klimmendaal te Arnhem op maandag en woensdag.
• Gezondheidscentrum Buitenlust te Venray op dinsdag en donderdag.

Meedoen?

Wilt u meedoen aan dit onderzoek, dan kunt u contact opnemen met Yvonne Veenhuizen, ergotherapeut en onderzoeker van Energiek. Zij kan u informatie geven over het programma of deelname aan het onderzoek. Tel: 024-3614892, e-mail: energiek.reval@radboudumc.nl