Nieuws Ernstig ziektebeeld in grote Braziliaanse familie opgehelderd

23 maart 2009

 

Defect kaliumkanaal leidt tot magnesiumverlies

Onderzoekers van het UMC St Radboud hebben de oorzaak opgehelderd van een ernstige ziekte die samenhangt met magnesiumtekort. De magnesiumbalans in het lichaam wordt bewaakt door magnesiumkanalen in de nieren. Bij deze patiënten zijn de magnesiumkanalen in orde, maar wordt hun werking verstoord door een defect kaliumkanaal. De ontdekking van deze bijzondere relatie wordt op 23 maart online gepubliceerd in The Journal of Clinical Investigation.

Ruim twintig mensen in een grote Braziliaanse familie hebben sinds hun kinderleeftijd regelmatig last van ernstige spasmen, spierzwakte, vermoeidheid en hartproblemen. Hun kwalen worden veroorzaakt door een tekort aan magnesium in het bloed. Waardoor dat magnesiumtekort ontstaat, was echter totaal onbekend. In een artikel in The Journal of Clinical Investigation lossen Bob Glaudemans en Jenny van der Wijst, beide fysioloog in het UMC St Radboud, dat vraagstuk nu op.

Recycling hapert

De magnesiumconcentratie in het bloed wordt geregeld door de nieren. Allerlei mineralen – waaronder magnesium – worden via diverse processen in de nieren teruggewonnen voordat de afvalstoffen als urine het lichaam verlaten. Onderzoek bij de Braziliaanse familie maakte duidelijk dat de magnesiumkanalen in orde waren, maar dat er toch onvoldoende magnesium werd teruggewonnen. De recycling hapert.

Prof. dr. René Bindels, coördinator van het onderzoek: “We hebben via een genetische speurtocht aangetoond dat de patiënten allemaal een mutatie hebben in KCNA1, het gen dat codeert voor een specifiek kaliumkanaal. We weten dat dit kaliumkanaal actief is in de hersenen, maar we hebben nu laten zien dat het óók aanwezig is in de nieren. En bij deze patiënten functioneert dit kaliumkanaal dus niet goed.”

Machteloze dirigent

De relatie met het magnesiumtekort is dan nog niet helder. Verder onderzoek wijst uit dat dit kaliumkanaal een magnesiumkanaal activeert waarmee het magnesium wordt teruggewonnen uit de (voor)urine. Bindels: “Daarmee is het plaatje ineens compleet. Het haperende kaliumkanaal is een machteloze dirigent geworden, die het magnesiumkanaal onvoldoende activeert. Daardoor verliezen de patiënten voortdurend teveel magnesium en krijgen ze al vanaf de kinderleeftijd ernstige gezondheidsproblemen.”

Het onderzoek, dat werd uitgevoerd door de afdelingen Fysiologie en Antropogenetica van het Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences (NCMLS) en het Institute for Genetic and Metabolic Disorders (IGMD), geeft meer inzicht in de fundamentele werking van ionkanalen, met name in de nieren. Op dit gebied heeft het onderzoeksteam onder leiding van prof.dr. René Bindels, prof.dr. Nine Knoers en dr. Joost Hoenderop de afgelopen jaren al diverse belangrijke ontdekkingen gedaan.

Meer nieuws

  • Medewerkers
  • Intranet