Nieuws Traumachirurgie: alle hens aan dek

20 juni 2013

Schaalvergroting in de gezondheidszorg en vergaande specialisatie leiden weliswaar tot kostenvermindering, maar niet automatisch tot een betere zorgkwaliteit. Dat een dokter iets vaak doet betekent namelijk niet vanzelfsprekend dat hij (of zij) het ook beter doet. De beste manier om kwaliteit van zorg veilig te stellen is om de werkwijze van ziekenhuizen en van individuele artsen doorlopend onderling te vergelijken en te analyseren, met de gezondheidswinst van de patiënt als maatstaf. Leer van elkaar. Waarom doet de één het beter dan de ander?
Dit is één van de punten die prof.dr. Michael Edwards vandaag (20 juni) aan de orde stelt in zijn oratie als hoogleraar traumachirurgie bij het UMC St Radboud. De rede is getiteld All hands on deck.

Orkestdirigent

Een traumachirurg is niet alleen een alleskunner in hart en nieren, het is vooral een orkestdirigent, iemand die weet hoe de muziek moet klinken, prioriteiten stelt en het orkest aanstuurt, aldus Edwards in zijn oratie. Bij ernstige en acute letsels (trauma’s in het medische jargon) is een groot orkest van zorgprofessionals paraat om de patiënt er doorheen te slepen: alle hens aan dek. De traumachirurg communiceert met alle spelers van het orkest.

Het UMC St Radboud is één van de elf zogeheten level 1-traumacentra in Nederland. Er worden in het Radboud jaarlijks tegen de vierhonderd mensen met levensbedreigende meervoudige verwondingen opgevangen. Behalve voor deze ernstige multitrauma’s is de traumachirurg er ook voor patiënten met een letsel aan één lichaamsdeel. Een voorbeeld is letsel aan hand of pols. Handmotoriek is het resultaat van een kwetsbaar en ingewikkeld samenspel van vele pezen, spieren en botjes. Om een hand die bij een ongeluk beschadigd is weer goed te kunnen laten functioneren is de deskundigheid van vele specialisten nodig, ook hier met de traumachirurg in de rol van orkestleider. In het Radboud werken deze specialisten samen in het Nijmeegs Universitair Handenteam, niet alleen op het moment dat de patiënt binnenkomt op de spoedeisende hulp, maar zo nodig ook later nog, in de operatiekamer.  

Buiten het ziekenhuis

De traumachirurg werkt ook buiten de ziekenhuismuren. Het is één van de artsen die deel kunnen uitmaken van het mobiel medisch team. Dat rukt bij een noodoproep uit over de weg of met de traumaheli  naar de plaats van een ongeval. Acute zorg verlenen onder moeilijke omstandigheden en met beperkte middelen. Ook dan is teamwork het sleutelwoord.

Als laatste taak van traumachirurgen noemt Edwards de zorg, die zij verlenen als militair chirurg aan soldaten die in het buitenland op missie zijn, en aan de lokale bevolking rondom de militaire bases. Het UMC St Radboud en andere ziekenhuizen werken op dit punt samen met Defensie. Zo zijn enerzijds de militairen verzekerd van goede traumazorg en kunnen anderzijds de traumachirurgen hun ervaring op peil houden in situaties die in vredestijd niet gangbaar zijn, maar die zich bij rampen toch wel degelijk kunnen voordoen.

Toekomst

Schaalvergroting en verdergaande specialisatie in de zorg vormen voor Edwards niet per definitie het uitgangspunt voor de toekomst. De toekomst vraagt om kwaliteit en om kwaliteitsborging; en kwaliteit is lang niet altijd gebaat bij schaalvergroting. Wel pleit hij voor meer en betere samenwerking tussen ziekenhuizen die spoedeisende hulp aanbieden. Voor de regio Nijmegen denkt hij aan een CAN, een Centrum voor Acute zorg Nijmegen, om regionaal afspraken te maken over het leveren van acute zorg, inclusief onderzoek en onderwijs op dit gebied. Edwards is een groot voorstander van de inrichting van een brandwondencentrum in Nijmegen, omdat patiënten met brandwonden nu in Oost-Nederland niet terecht kunnen.

Landelijk is onlangs aangetoond dat voor een Nederlands traumacentrum een optimum geldt van vierhonderd multitraumapatiënten per jaar. In Nederland zijn er jaarlijks tussen de vijfentwintighonderd en drieduizend van zulke patiënten. Het is voor Edwards dan ook duidelijk dat het aantal van elf level 1-traumacentra in Nederland omlaag kan. Hij roept alle betrokkenen (overheid, zorgverzekeraars, ziekenhuisbesturen, traumacentra en patiënten) op om gezamenlijk naar de optimale situatie toe te werken.

 

Meer nieuws

  • Medewerkers
  • Intranet