Met kennis meer erfelijke maag- en darmkanker voorkomen

Meer kennis van veranderingen in het DNA maakt preventie en een betere behandeling van kanker mogelijk. Ingrid Vogelaar promoveert op 20 mei op onderzoek waarbij ze dergelijke DNA veranderingen heeft geanalyseerd voor patiënten met erfelijke maagkanker en patiënten met erfelijke darmkanker. Vogelaar: “In families met dergelijke veranderingen kunnen we met preventief onderzoek voorkomen dat mensen kanker krijgen.”

Elk jaar krijgen in Nederland ongeveer 100.000 mensen de diagnose kanker. Onder hen zijn 1500 mensen met maagkanker en 15.000 mensen met darmkanker. Van alle patiënten met darmkanker is na vijf jaar nog ongeveer zestig procent in leven. Van alle mensen met maagkanker leeft na die periode nog maar twintig procent.

Erfelijkheid of pech hebben

Kanker is een ziekte die veroorzaakt wordt door fouten in het DNA. Hoewel er elk jaar heel veel mensen kanker krijgen, is de kanker bij de meeste patiënten niet erfelijk. Ze wordt dus niet door ouder op kind overgedragen, maar ontstaat door toevallige veranderingen in het DNA. Deze mensen hebben de pech kanker te krijgen.

Bij een deel van de patiënten is de kanker wel erfelijk; zij ontwikkelen kanker op bijzonder jonge leeftijd of in hun familie komt vaker kanker voor. Deze groep patiënten wordt al geboren met een fout in het DNA, waardoor ze een veel hoger risico hebben om kanker te krijgen.

Diverse oorzaken

Ingrid Vogelaar is bij families met maag- of darmkanker op zoek gegaan naar deze erfelijke DNA-fouten. Bij een deel van de onderzochte families heeft ze dergelijke fouten kunnen vinden. Fouten in het DNA kunnen op diverse manieren tot kanker leiden. Zo vond Vogelaar bij een familie met darmkanker een fout in het DNA vlak voor een al bekend darmkankergen. Door die fout kon het gen niet goed meer functioneren waardoor kanker ontstond. Vogelaar: “Bij een patiënte die op jonge leeftijd maagkanker kreeg, vonden we weer een heel andere oorzaak. De erfelijke fout in haar DNA zorgde ervoor dat haar afweer tegen infecties niet goed meer werkte. Die infecties leidden er uiteindelijk toe, dat zij maagkanker kon ontwikkelen.”

Kanker voorkomen

Wat kunnen we met de kennis dat bepaalde DNA veranderingen betrokken zijn bij het ontwikkelen van kanker? Vogelaar: “In families met dergelijke veranderingen kunnen we met preventief onderzoek voorkomen dat mensen kanker krijgen. Zo besparen we de patiënt een nare, kostbare behandeling tegen kanker. Met de nieuwe kennis over de DNA veranderingen kunnen we ook nieuwe en effectievere therapieën bedenken, waardoor uiteindelijk minder mensen aan de ziekte zullen overlijden.”

Internationale richtlijn

Een onderdeel van het proefschrift is de internationale richtlijn voor de behandeling van erfelijke maagkanker. Als gedeelde eerste auteurs schreven Vogelaar en Chella van der Post van de afdeling Pathologie de richtlijn na een internationale consensus meeting in het Radboudumc in maart 2014. De richtlijn is op 15 mei online gepubliceerd in het Journal of Medical Genetics.

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen