EN
DE
Hieronder een overzicht van de toegekende projecten binnen het Radboudumc.
Doorbreken van therapieresistentie in patiënten met Acute Lymfatische Leukemie
Acute lymfatische leukemie (ALL) is een agressieve vorm van bloedkanker die ontstaat door fouten in het DNA van witte bloedcellen. Eerder onderzoek van Frank van Leeuwen (Kindergeneeskunde) en Roland Kuiper (Prinses Maxima Centrum) liet zien dat patiënten met fouten in het IKZF1-gen vaker overlijden aan de ziekte. Ongevoeligheid voor glucocorticoiden, een essentieel medicijn in de behandeling van ALL, speelt hierbij vermoedelijk een rol. In dit nieuwe project passen de onderzoekers geavanceerde genetische technieken toe om medicijnen te vinden die het effect van de ALL-behandeling verhogen.
De patiënt identificeren en de familie redden bij erfelijke alvleesklierkanker
Het herkennen van erfelijke kanker is van groot belang voor kankerpreventie van zowel patiënten als directe familieleden. Een groot deel van de alvleesklierkanker (tussen tien en twintig procent) lijkt zich te ontwikkelen op basis van een erfelijke aanleg, die op dit moment niet wordt herkend. Met de subsidie van het KWF ontwikkelen Iris Nagtegaal (Pathologie) Marjolijn Ligtenberg (Genetica), Nicoline Hoogerbrugge (Genetica) en Jeroen van der Laak (Pathologie) een strategie waarbij de nieuwste digitale en moleculaire pathologietechnieken worden ingezet om deze patiënten wel te herkennen.
Dubbel gelabelde PSMA tracers voor de opsporing en behandeling van prostaatkanker
Als prostaatkanker in een vroeg stadium wordt ontdekt kan in de meeste gevallen de tumor volledig worden verwijderd. Bij een deel van de patiënten zijn er al uitzaaiingen en deze patiënten hebben een minder gunstige prognose. In dit project gaan onderzoekers onder leiding van Otto Boerman (Radiologie en Nucleaire Geneeskunde) dubbel gelabelde PSMA tracers ontwikkelen die het de chirurg mogelijk maken om tijdens een operatie prostaatkankercellen volledig te verwijderen. De toepassing van deze stoffen kan vervolgens in patiënten met prostaatkanker worden onderzocht.
Natural killers uit navelstrengbloed tegen eierstokkanker
Eierstokkankercellen blijken erg gevoelig te zijn voor doding door zogenaamde natural killer cellen, witte bloedcellen die een belangrijke rol spelen bij de afweer tegen infecties en kanker. Harry Dolstra (Laboratoriumgeneeskunde) en Leon Massuger (Obstetrie en Gynaecologie) ontwikkelden een unieke en verbeterde methode om vanuit navelstrengbloedstamcellen grote hoeveelheden van deze cellen te kweken voor therapie bij kankerpatiënten. In dit KWF-project gaan zij onderzoeken of deze cellen veilig zijn voor toediening in de buikholte van patiënten met teruggekeerde eierstokkanker.
Beeldgestuurd opereren bij patiënten met uitgezaaide dikkedarmkanker
Patiënten met dikkedarmkanker met uitzaaiingen in de buikholte hebben vaak een slechte prognose als ze met chemotherapie of andere medicijnen worden behandeld. Een operatie kan bij sommige patiënten uitkomst bieden. Het succes van deze behandeling is sterk afhankelijk van hoe goed alle tumoren verwijderd kunnen worden. Tijdens de operatie kunnen tumoren beter zichtbaar gemaakt worden door een fluorescerende stof die specifiek bindt aan kankercellen aan de patiënt toe te dienen. Mark Rijpkema (Radiologie en Nucleaire Geneeskunde) en collega’s gaan onderzoeken hoe het maken van fluorescentie afbeeldingen van de tumor tijdens de operatie de chirurg helpt om de tumoren beter op te sporen en te verwijderen.
Onvruchtbaarheid bij mannelijke overlevenden van kinderkanker: een DCOG-LATER studie
Behandeling van kinderkanker met chemotherapie en radiotherapie kan leiden tot onvruchtbaarheid. Dit onderzoek, waarvoor 3.000 mannelijke overlevenden van kinderkanker worden uitgenodigd, richt zich op risicofactoren die invloed kunnen hebben op de mannelijke fertiliteit. Dit project van Jacqueline Loonen, Ina Beerendonk en Eline van Dulmen-den Broeder is een onderdeel van de SKION-LATER (LAnge TERmijn effecten na kinderkanker) studie. Het doel is betere begeleiding, ontwikkelen van richtlijnen voor follow-up en waar mogelijk aanpassen van de behandeling zodat de fertiliteit behouden blijft.
Young Investigator Grants
Gepersonaliseerd gebruik van immune checkpoint inhibitors
Immune checkpoint inhibitors zijn effectieve middelen die het immuunsysteem van de patiënt activeren om de groei van kankercellen te remmen. Helaas reageren niet alle patiënten goed op deze medicijnen. In dit KWF-project gaat Sandra Heskamp (Radiologie en Nucleaire Geneeskunde) nieuwe beeldvormende technieken ontwikkelen om het gedrag van kankercellen en afweercellen te bestuderen. Hiermee is beter te voorspellen hoe een patiënt op immunotherapie zal reageren. Met de ontwikkeling van combinatietherapieën is de effectiviteit van immunotherapie te vergroten.
Het anti-leukemie effect na donorstamceltransplantatie verbeteren
Donorstamceltransplantatie kan een genezende behandeling zijn voor patiënten met leukemie. Maar bij veel patiënten keert de ziekte terug. Een krachtigere therapie is nodig. In dit KWF-project gaat Willemijn Hobo (afdeling Laboratoriumgeneeskunde) samen met de afdeling Hematologie van het Radboudumc en het UMCG in een laboratoriumsituatie een combinatie van hypomethylerende medicijnen en immuuntherapie onderzoeken. Het doel van dit onderzoek is het anti-leukemie effect na donorstamceltransplantatie te verbeteren, zodat terugkeer van de ziekte voorkomen kan worden.
Naast projecten die zijn toegekend aan een projectleider van het Radboudumc, participeren onderzoekers in de volgende projecten:
De gevolgen van het preventief verwijderen van eierstokken (Nederlands Kankerinstituut)
Op het moment dat een vrouw een afwijking heeft in het BRCA1- of het BRCA2-gen, heeft zij een verhoogde kans op borst- en eierstokkanker. Onderzoek van Angela Maas (Cardiologie) en haar collega’s moet het verband leggen tussen deze genmutaties en hartfalen. Ook willen zij graag weten wat de gevolgen voor het hart zijn bij vrouwen die hun eierstok(ken) preventief hebben verwijderd en in een kunstmatige overgang terecht zijn gekomen.
De rol van APOBEC3B in therapieresistente borstkanker (ErasmusMC)
Samen met John Martens (ErasmusMC) en Reuben Harris (University of Minnesota, Mineapolis) krijgt Paul Span (Radiotherapie) een subsidie voor het project ‘the role of APOBEC3B in breast cancer therapy resistance’. Het antivirale enzym APOBEC3B is verantwoordelijk voor bepaalde mutaties in borsttumoren die daardoor sneller resistent kunnen worden voor radio-, chemo- of hormonale therapie. De onderzoekers willen nagaan of dit proces tegengegaan kan worden.
Iris Nagtegaal (Pathologie) werkt daarnaast samen met Evelien Dekker van het AMC in het project 'Evaluation of optimal intervals for colonoscopy surveillance: a randomized trial'. Jeroen van der Laak en Han Krieken (Pathologie) zijn betrokken bij het door Wilma Mesker van het LUMC geleide project 'Chemotherapy or not? Practice changing approach for the selection of patients for accurate chemotherapy treatment after colon cancer diagnosis.'
-
Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.
