Nieuws
Eiwit in bloed zet oogonderzoekers op nieuw spoor bij maculadegeneratie
1 april 2020
Complementsysteem
Het FHR-4 eiwit speelt een belangrijke rol in een deel van het afweersysteem, het zogenoemde complementsysteem. Dit systeem beschermt ons tegen infecties en is ook betrokken bij ontstekingsprocessen. Anneke den Hollander, hoogleraar moleculaire oogheelkunde aan het Radboudumc en een van de onderzoekers: “In eerder onderzoek hadden we al een verband gelegd tussen LMD en het complementsysteem. Mensen met foutjes in belangrijke genen van het complementsysteem hebben een grotere kans op LMD. Daarom waren we meteen erg nieuwsgierig naar de rol van dit eiwit.”
Overactieve afweer
De onderzoekers gebruikten een speciale techniek (een genoomwijde associatie studie / GWAS) waarmee genetische veranderingen zijn op te sporen die samenhangen met die verhoogde FHR-4 eiwitniveaus in LMD-patiënten. Den Hollander: “Zo vonden we dat variaties in genen die behoren tot de factor H familie de niveaus van het FHR-4 eiwit verhogen. Ons onderzoek suggereert dat die genetische variaties een hogere concentratie van FHR-4 in het bloed veroorzaken. Dat zorgt dan weer voor een ongecontroleerde activering van het complementsysteem in het oog, waardoor de kans op LMD toeneemt.”
Beter inzicht in de ziekte
Er zijn twee vormen van leeftijdsgebonden maculadegeneratie: een ‘natte’ en een ‘droge’ vorm. Voor de natte vorm zijn enkele behandelingen beschikbaar. De droge vorm is op dit moment nog niet te behandelen. “Mogelijk levert dit onderzoek aanknopingspunten op voor de ontwikkeling van een behandeling”, zegt Den Hollander. “Misschien is een verhoogd FHR-4 tijdig op te sporen en kun je het met bepaalde middelen normaliseren. Misschien leidt dit onderzoek op termijn tot nieuwe behandelmogelijkheden. In elk geval hebben we het idee dat we een enorme sprong hebben gemaakt in het doorgronden van deze, vooral voor ouderen, sterk invaliderende ziekte.”
-
Publicatie in Nature Communications: Increased circulating levels of Factor H-Related Protein 4 are strongly associated with age-related macular degeneration - Valentina Cipriani, Laura Lorés-Motta, Fan He, Dina Fathalla, Viranga Tilakaratna, Selina McHarg, Nadhim Bayatti, İlhan E. Acar, Carel B. Hoyng, Sascha Fauser, Anthony T. Moore, John R. W. Yates, Eiko K. de Jong, B. Paul Morgan, Anneke I. den Hollander, Paul N. Bishop & Simon J. Clark
Complementsysteem
Het FHR-4 eiwit speelt een belangrijke rol in een deel van het afweersysteem, het zogenoemde complementsysteem. Dit systeem beschermt ons tegen infecties en is ook betrokken bij ontstekingsprocessen. Anneke den Hollander, hoogleraar moleculaire oogheelkunde aan het Radboudumc en een van de onderzoekers: “In eerder onderzoek hadden we al een verband gelegd tussen LMD en het complementsysteem. Mensen met foutjes in belangrijke genen van het complementsysteem hebben een grotere kans op LMD. Daarom waren we meteen erg nieuwsgierig naar de rol van dit eiwit.”
Overactieve afweer
De onderzoekers gebruikten een speciale techniek (een genoomwijde associatie studie / GWAS) waarmee genetische veranderingen zijn op te sporen die samenhangen met die verhoogde FHR-4 eiwitniveaus in LMD-patiënten. Den Hollander: “Zo vonden we dat variaties in genen die behoren tot de factor H familie de niveaus van het FHR-4 eiwit verhogen. Ons onderzoek suggereert dat die genetische variaties een hogere concentratie van FHR-4 in het bloed veroorzaken. Dat zorgt dan weer voor een ongecontroleerde activering van het complementsysteem in het oog, waardoor de kans op LMD toeneemt.”
Beter inzicht in de ziekte
Er zijn twee vormen van leeftijdsgebonden maculadegeneratie: een ‘natte’ en een ‘droge’ vorm. Voor de natte vorm zijn enkele behandelingen beschikbaar. De droge vorm is op dit moment nog niet te behandelen. “Mogelijk levert dit onderzoek aanknopingspunten op voor de ontwikkeling van een behandeling”, zegt Den Hollander. “Misschien is een verhoogd FHR-4 tijdig op te sporen en kun je het met bepaalde middelen normaliseren. Misschien leidt dit onderzoek op termijn tot nieuwe behandelmogelijkheden. In elk geval hebben we het idee dat we een enorme sprong hebben gemaakt in het doorgronden van deze, vooral voor ouderen, sterk invaliderende ziekte.”
-
Publicatie in Nature Communications: Increased circulating levels of Factor H-Related Protein 4 are strongly associated with age-related macular degeneration - Valentina Cipriani, Laura Lorés-Motta, Fan He, Dina Fathalla, Viranga Tilakaratna, Selina McHarg, Nadhim Bayatti, İlhan E. Acar, Carel B. Hoyng, Sascha Fauser, Anthony T. Moore, John R. W. Yates, Eiko K. de Jong, B. Paul Morgan, Anneke I. den Hollander, Paul N. Bishop & Simon J. Clark
-
Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.
Meer informatie
Meer nieuws

Verborgen genetische defecten met reële kans op ernstige ziekten Testen zinvol bij bloedverwantschap
19 maart 2021 Onderzoekers van het Radboudumc, het Maastricht UMC+ en internationale collega’s hebben voor het eerst een goed inzicht gekregen in de ‘verborgen genetische defecten’ van de algemene Europese bevolking. lees meer
Obscuur eiwit speelt belangrijke rol in aderverkalking Opmerkelijke ontdekking is potentieel aanknopingspunt voor nieuwe behandeling
11 maart 2021 Onderzoekers van het Radboudumc hebben ontdekt dat het eiwit prosaposine een belangrijke rol speelt in aderverkalking. lees meer
Mondiale bestrijding van antibioticaresistentie vereist maatwerk
11 maart 2021 De mondiale bestrijding van antibioticaresistentie kan alleen slagen als de context, de specifieke regels en situaties van een land worden meegenomen. lees meer
Onderzoekers kweken uit losse cellen meest levensecht bot tot nu toe Eerste bot-organoïde gaat inzicht in vorming en ziekten van bot sterk vergroten
9 maart 2021 Onderzoekers van Radboudumc Nijmegen en TU Eindhoven hebben diverse botcellen met elkaar verweven tot een ‘organoïde’, een mini-orgaantje dat zelfstandig nieuw, hard botweefsel kan maken. lees meer
Een genetische pleister die erfelijke doofheid moet voorkomen Onderzoek wijst uit dat aanpak voor DFNA9 kan werken
3 maart 2021 Onderzoekers van het Radboudumc hebben een genetische pleister ontwikkeld voor DFNA9, een vorm van erfelijke doofheid. Daarmee kunnen ze de problemen in de gehoorcellen opheffen. Verder onderzoek is nodig om de genetische pleister als therapie naar de kliniek te brengen. lees meer