18 mei 2017

Na ontslag van de Intensive Care (IC) gaan patiënten naar een algemene verpleegafdeling. Dit is een risicovolle overgang waarbij slechte continuïteit van zorg kan leiden tot een nieuwe IC-opname of zelfs overlijden. Onderzoeker Nelleke van Sluisveld van het Radboudumc laat zien dat ongeplande IC-heropnames met regelmaat voorkomen. Betere communicatie en samenwerking tussen de IC en vervolgafdeling kunnen het aantal IC-heropnames en sterfte verminderen. Zij promoveerde op woensdag 10 mei op haar onderzoek.

Op de IC liggen ernstig zieke patiënten bij wie een of meer belangrijke lichaamsfuncties zijn uitgevallen of worden bedreigd, zoals de ademhaling of de bloedsomloop. Medische apparatuur neemt deze lichaamsfuncties over. Deze patiënten staan 24 uur per dag onder intensieve controle. Als hun ziektetoestand verbetert, kunnen ze naar een vervolgafdeling waar minder artsen en verpleegkundigen aanwezig zijn en minder medische apparatuur beschikbaar is.
 
Overdracht
Het is wereldwijd bekend dat een goede medische en verpleegkundige overdracht van de patiënt belangrijk is voor de kwaliteit van zorg. Hierbij gaat de professionele verantwoordelijkheid van de ene (groep) zorgverlener(s) over naar de andere (groep) zorgverlener(s). Onvolledige of foute informatieoverdracht en communicatiefouten kunnen leiden tot negatieve gevolgen voor de patiënt.
 
Praktijkvariatie en barrières op IC’s in Nederland
Nelleke van Sluisveld laat in geanonimiseerd onderzoek zien dat er variatie is tussen de IC’s in Nederland in het aantal patiënten dat na IC-ontslag sterft of opnieuw op de IC moet worden heropgenomen. Ook verschillen de werkwijzen van ontslag tussen de IC’s. “Helaas vonden we geen relatie tussen bepaalde werkwijzen en het aantal IC-heropnames of sterfte,”vertelt van Sluisveld. “We vroegen ons af welke factoren het ontslagproces kunnen belemmeren.” Hiertoe interviewde zij 23 artsen, verpleegkundigen en managers die werkzaam zijn op IC’s en ontvangende afdelingen, als ook ex-IC-patiënten van 10 ziekenhuizen. Ook hield zij vier groepsinterviews en verrichte zij een vragenlijstonderzoek onder 166 IC-artsen van 64 Nederlandse ziekenhuizen.
 
Belemmeringen
Het blijkt dat 92% van de geïnterviewden een checklist voor duidelijke ontslagcommunicatie zinvol vindt. Belangrijke belemmerende factoren voor optimale ontslagzorg zijn: weinig samenwerking en communicatie tussen de IC en de ontvangende afdeling, geen duidelijke ontslagcriteria, geen feedback op het ontslagproces en onvoldoende aandacht vanuit het IC-management voor het ontslagproces. “De barrières liggen dus vooral op het gebied van communicatie, samenwerking en organisatie,” concludeert van Sluisveld.
 
Verbeterplan
“Dit suggereert dat het verbeteren van het ontslagproces op de IC kan leiden tot minder heropnames en sterfte. Tot nu toe hebben wij in de literatuur geen effectieve werkwijzen kunnen vinden om het ontslagproces te verbeteren. Wel kunnen individuele IC’s onze resultaten gebruiken om inzicht te krijgen in hun eigen ontslagproces, hun zwakke punten te onderzoeken en een passend verbeterplan te ontwikkelen,” vervolgt van Sluisveld.
 
  • Medewerkers
  • Intranet