Algemeen ziekenhuisbrede resultaten

Sterftecijfers

Sterftecijfers

Eén van de manieren waarop ziekenhuizen de kwaliteit van hun zorg kunnen evalueren is het sterftecijfer: hoeveel patiënten overlijden er in het ziekenhuis? Het sterftecijfer van ziekenhuizen wordt berekend in de Hospital Standardised Mortality Ratio (HSMR). De HSMR is de verhouding tussen het werkelijke en het ‘verwachte’ aantal sterfgevallen in een ziekenhuis. Bij een HSMR van 100 is het percentage overleden patiënten precies zoals verwacht. Bij een getal onder de 100 is de sterfte lager dan verwacht, bij een getal boven de 100 hoger dan verwacht.

Bij het berekenen van het verwachte aantal te overlijden patiënten wordt rekening gehouden met het profiel van patiënten. Zo wordt gekeken naar type aandoeningen, de complexiteit en leeftijd van patiënten. Voor dit soort onderdelen wordt het sterftecijfer aangepast.

De sterftecijfers worden ook voor specifieke aandoeningen berekend: de Standardized Mortality Ratio’s (SMR). Omdat het dan vaak om kleine aantallen patiënten gaat, wordt dit sterftecijfer ook over meerdere jaren gecombineerd.

Ziekenhuisbrede sterftecijfers Radboudumc (HSMR)

In 2022 kwam de HSMR van het Radboudumc uit op 97. De HSMR van het Radboudumc wijkt niet significant af van het landelijk gemiddelde van 100. De HSMR van het Radboudumc is gebaseerd op 23.675 opgenomen patiënten waarvan er 580 in het ziekenhuis zijn overleden. Het berekende verwachte aantal sterfgevallen is 599. Het aantal sterfgevallen is in 2022 lager dan verwacht . 

Sterftecijfers Radboudumc per aandoening (SMR)

In 2022 en/of in de driejaarsperiode 2020-2022 is voor veel groepen van aandoeningen (hoofdclusters) de sterfte in het Radboudumc lager dan het landelijk gemiddelde. Voor drie hoofdclusters is het sterftecijfer in 2022 en voor de driejaarsperiode hoger dan het landelijk gemiddelde.

De eerste groep zijn patiënten met ziekten van zenuwstelsel en zintuigen. Dit hoofdcluster is voor het eerst verhoogd in 2022 en zal nog nader geanalyseerd worden. In het Radboudumc worden zwaardere gevallen van neurodegeneratieve ziekten opgenomen ten opzichte van algemene ziekenhuizen.

De tweede groep betreft de sterfte bij patiënten in de perinatale periode. Hierbij willen we aantekenen dat de ervaring van neonatale intensive care afdelingen is dat de HSMR voor deze leeftijdscategorie geen betrouwbaar meetinstrument is gebleken. Dat is gedeeld in gesprekken met IGJ, DHD en CBS.Dat neemt niet weg dat we er alles aan doen om de kwaliteit van zorg bij pasgeborenen in het Radboudumc te verbeteren en te monitoren door middel van besprekingen, dossieranalyses van alle overleden patiënten en regionale perinatale audits. 

In de derde groep (letsel en vergiftiging) is ook het sterftecijfer in 2022 en voor de driejaarsperiode hoger dan het landelijk gemiddelde. De berekening van de sterftekans van deze groep lijkt niet representatief voor de umc’s. Dit is in eerdere gesprekken met IGJ, DHD en CBS ook gedeeld en is eveneens de ervaring van de andere umc’s.

Daarnaast zijn er enkele aandoeningen die een verhoogde SMR hebben.

Net als in 2021 is ook in 2022 de SMR voor “acute cerebrovasculaire aandoeningen” significant verhoogd; analyses van de betreffende dossiers leverden geen verklaring op. Meerdere andere umc’s hebben in deze patiëntencategorie een verhoogde SMR.   

In de groep “Schedelfracturen en ruggenmergletsel” was de SMR significant verhoogd over de periode 2020-2022. Analyse laat zien dat er in deze setting vaak gekozen wordt voor een palliatief beleid op verzoek van patiënt of familie. Aangezien het vaak patiënten betreft waar de verwachte sterftekans laag is, geeft dit een verhoogde SMR.

De verhoogde SMR in de aandoening “Appendicitis” in 2022 is te verklaren door het overlijden van twee patiënten waarbij gezien leeftijd en comorbiditeit er gekozen is voor een conservatief beleid.

Een casus in de groep “Vergiftiging door psychofarmaca” heeft geleid tot een complicatiebespreking. De verbetermaatregelen zijn geïmplementeerd. De andere drie overlijdens zijn geanalyseerd waarbij er geen bijzonderheden zijn geconstateerd.

HSMR nog beperkt als meetinstrument

Er bestaat variatie in de manier waarop ziekenhuizen de sterftecijfers registeren, wat kan leiden tot grote verschillen in de HSMR-uitkomsten. Dat maakt de waarde van de HSMR als vergelijking van kwaliteit van zorg in ziekenhuizen beperkt. Ook nemen umc’s vaker ernstig zieke patiënten op vanwege hun speciale voorzieningen zoals intensive-care faciliteiten. Eventuele sterfte van deze patiënten zal daarom eerder in een umc plaatsvinden en niet in de regionale ziekenhuizen. Bij de berekening van sterftekansen wordt daarmee onvoldoende rekening gehouden. Het Radboudumc blijft de SMR’s en HSMR monitoren, maar heeft vanaf 2018 tevens een andere werkwijze gekozen voor het onderzoek van dossiers van overleden patiënten. Vanaf 2018 zijn casuïstieken van overleden patiënten waarbij het ziektebeloop gecompliceerd verlopen is, onderzocht en nabesproken samen met de betrokkenen afdelingen/ketens. Verbeterpunten die uit deze besprekingen zijn voortgekomen zijn door de betrokken afdelingen opgepakt.