Vroege vaccinatie lijkt cruciaal voor groei en gezondheid Afrikaanse baby’s

18 mei 2016

De analyses werden uitgevoerd aan het Global Data Lab van Jeroen Smits in samenwerking met Mihai Netea (hoogleraar Experimentele Interne Geneeskunde, Radboudumc) en Andre van der Ven (hoogleraar Internationale gezondheidszorg, Radboudumc).

Berendsen keek naar het effect van de vaccinaties BCG (tegen tuberculose), DTP (tegen difterie, tetanus en kinkhoest) en mazelen op groei en gezondheid van Afrikaanse baby’s. Het tijdstip van toediening van iedere vaccinatie bleek belangrijk te zijn: ‘hoe eerder, hoe beter’ lijkt voor al deze vaccinaties het devies te moeten zijn. Vroeg vaccineren helpt tegen stunting (geremde groei) en biedt ook algemene gezondheidsvoordelen. Ook bleek dat laat vaccineren zelfs nadelige gevolgen kan hebben. Mike Berendsen: ‘Als dit waar is, betekent het dat het huidige vaccinatieschem aangepast moet worden’.

WHO-voorschriften

De bevinding van de Radboud onderzoekers wijkt af van de huidige voorschriften van de WHO (World Health Organization). De WHO adviseert momenteel om BCG vaccinatie direct na de geboorte te geven, maar in de dagelijkse Afrikaanse praktijk blijkt dit vaak later te gebeuren. Het WHO advies voor DTP1 is na 1,5 maand en voor mazelen na 9 maanden. Ook deze vaccinaties worden in Afrika vaak niet op tijd gegeven. Berendsen: ‘Er valt nu al winst te halen door deze vaccinaties op de geadviseerde tijd te geven, maar mogelijk moeten we ze allemaal direct na de geboorte gaan geven. Een kanttekening hierbij is dat dit niet ten koste moet gaan van de effecten op de ziektes waar de baby’s tegen worden ingeënt.’

Een belangrijk punt van aandacht is volgens Berendsen de wijze waarop vaccinaties vandaag de dag in Afrika worden verstrekt: 1 ampul bevat BCG vaccins voor 20 kinderen. Praktisch betekent dit dat men het ampul pas opent als er voldoende kinderen zijn. Dit leidt vaak tot verlate vaccinaties. Minder doses per ampul zou al veel kunnen schelen.

Tijdsafhankelijke effecten van vaccinatie op stunting. Het tijdsafhankelijke effect van BCG vaccinatie op stunting wordt getoond voor Sub-Sahara Afrikaanse kinderen tussen de 1-60 maanden oud. Het effect van vaccineren schuift van een positief effect naar een negatief effect bij een vaccinatieleeftijd van 1,5 maand. Uitgesplitst naar relevante tijdsperiodes zien we hetzelfde beeld.

Big data geeft nieuwe inzichten

Jeroen Smits: ‘Doordat we gegevens van heel veel Afrikaanse kinderen hebben, die bovendien sterk variëren qua vaccinatietijd en mate van stunting, kunnen we nu voor het eerst goed kijken naar het effect van de timing. Dit onderzoek geeft daarmee een fundamenteel nieuw inzicht in de bijeffecten van vaccinatie. Je ziet hier in de kracht van Big Data. Hiermee kun je allerlei onverwachte verbanden ontdekken die je normaal gesproken niet vindt.’

Vervolgonderzoek

Om verder vast te stellen of de analyse van de Radboud onderzoekers klopt moet er meer onderzoek worden gaan. Berendsen werkt momenteel aan vervolgonderzoek als promovendus in Guinee-Bissau. ‘Wat we door onze data-analyse vrijwel zeker weten is dat vroeg vaccineren positieve effecten heeft op de algemene gezondheid van baby’s. Het is belangrijk dat dit in andere settings wordt bevestigd. Dat ben ik nu aan het doen. ’

Het onderzoek is verricht met behulp van data uit het Global Data Lab dat beschikt over ‘s werelds grootste verzameling Big Data op sociaal-economisch en gezondheidsgebied, met gegevens over miljoenen huishoudens in ontwikkelingslanden. Indicatoren voor meer dan 1000 regio’s in ontwikkelingslanden kunnen vrij gedownload worden uit de GDL Area Database (areadata.globaldatalab.org).

 

Publicatie

Non-specific effects of vaccines and stunting: Timing may be essential, Mike L.T. Berendsen, Jeroen Smits, Mihai G. Netea, André van der Ven, doi:10.1016/j.ebiom.2016.05.010

 

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen