Nieuwe techniek breekt preklinisch onderzoek met antilichamen open

Een vondst geboren uit frustratie, kan een flinke boost geven aan het laboratoriumonderzoek naar nieuwe behandelingen en medicijnen. Onderzoekers Martijn Verdoes (Radboudumc) en Ferenc Scheeren (LUMC) ontwikkelden een techniek om snel, makkelijk en goedkoop antilichamen te veranderen en te produceren. “Deze nieuwe techniek breekt het veld open.”
 
Antilichamen spelen een cruciale en groeiende rol bij kankerbehandelingen, immuuntherapie en diagnostiek. Antilichamen herkennen heel specifiek een kankercel of een andere cel. Ook fundamentele wetenschappers gebruiken antilichamen bij hun onderzoek en ontwikkeling van nieuwe therapieën. Momenteel is het maken en het veranderen van antilichamen echter een langdurig, specialistisch en duur proces wat hierdoor met name door biotechnologische bedrijven gedaan wordt.
 
Makkelijk, goedkoop en snel
Een grote frustratie voor onderzoekers, zoals Scheeren en Verdoes. “We hebben allerlei ideeën voor nieuw onderzoek, maar werden geremd omdat we zelf geen veranderingen aan antilichamen konden introduceren”, legt Scheeren uit. De recente CRISPR-Cas-techniek bood uitkomst. “Met deze nieuwe techniek kunnen we relatief makkelijk, goedkoop en snel genetische veranderingen aanbrengen in cellen die heel veel antilichaam produceren, zogenoemde hybridoma-cellen. Dat maakte het mogelijk om in korte tijd grote hoeveelheden antilichaamvarianten te produceren waarin we een verscheidenheid aan functionele veranderingen hebben aangebracht”, aldus Bas van der Schoot (Radboudumc), eerste auteur van het artikel. De onderzoekers publiceerden hun resultaten in het open access tijdschrift Science Advances.
 
Enthousiaste reacties
De onderzoekers denken dat hun vondst het veld openbreekt voor het gebruik van antilichamen in de onderzoeksfase. Verdoes: “Het sleutelen aan een antilichaam kan heel veel informatie geven over de werking ervan. Ook kunnen we hele nieuwe elementen introduceren en leren we stapje voor stapje hoe we het antilichaam steeds effectiever kunnen maken voor gebruik in de kliniek. Met onze techniek kan dat nu voor een lage kostprijs en in een korte tijd.”
Verschillende collega-onderzoekers hebben al enthousiast gereageerd, vertelt Scheeren. “Vrijwel elk laboratorium dat cellen kan kweken – en dat zijn er veel – kan met deze doeltreffende techniek aan de slag.” De onderzoekers stellen hun reagentia dan ook openbaar beschikbaar op de website addgene.com  
 
Publicatie in Science Advances: Functional diversification of hybridoma produced antibodies by CRIPSR/HDR genomic engineering - Johan M. S. van der Schoot, Felix L. Fennemann, Michael Valente, Yusuf Dolen, Iris M. Hagemans, Anouk M. D. Becker, Camille M. Le Gall, Duco van Dalen, Alper Cevirgel, Jaco A. C. van Bruggen, Melanie Engelfriet, Tomislav Caval, Arthur E. H. Bentlage, Marieke F. Fransen, Maaike Nederend, Jeanette H. W. Leusen, Albert J. R. Heck, Gestur Vidarsson, Carl G. Figdor, Martijn Verdoes, Ferenc A. Scheeren
This project has received funding from the European Research Council (ERC) under the European Union’s Horizon 2020 research and innovation programme.