Nieuws
Promotie: hoe snel kun je zien als je ouder wordt?
15 januari 2020
Voordat we iets ‘zien’ moet er best wat gebeuren. Het begint met het licht van diverse kleuren (golflengtes) dat op ons netvlies valt, en waar de diverse receptoren op het netvlies vervolgens elektrische signalen van maken. Die specifieke signalen gaan via de oogzenuw naar de achterkant van het brein, naar de occipitale regio waar de basale eerste verwerking plaatsvindt. Vervolgens reizen de signalen naar verscheidene plekken in het brein waar er betekenis aan de beelden gegeven wordt, en een eventuele reactie op hetgeen we zien in gang wordt gezet.
Karlijn Woutersen onderzocht een groep gezonde proefpersonen tussen de 20 en de 70, en liet hen oogtests doen. Daarbij gebruikte zij niet alleen de gangbare tests die proefpersonen alle tijd geven om erachter te komen hoe goed hun zicht onder ‘optimale omstandigheden’ is. Want in de praktijk zijn er niet veel optimale omstandigheden. Er is tijdsdruk om informatie te verwerken; je kunt niet even de auto stil zetten om rustig overzicht te krijgen. Die fout zit ook in de gangbare tests: soms heeft iemand wel klachten, maar die komen er onder optimale omstandigheden niet uit.
De snelheid waarmee we zien is niet iets waar we vaak over nadenken. Het is iets dat we veelal voor lief nemen, en ook de meeste oogtests gaan eraan voorbij. Karlijn Woutersen deed wel onderzoek naar dit onderwerp en promoveerde er op 15 januari op.
Voordat we iets ‘zien’ moet er best wat gebeuren. Het begint met het licht van diverse kleuren (golflengtes) dat op ons netvlies valt, en waar de diverse receptoren op het netvlies vervolgens elektrische signalen van maken. Die specifieke signalen gaan via de oogzenuw naar de achterkant van het brein, naar de occipitale regio waar de basale eerste verwerking plaatsvindt. Vervolgens reizen de signalen naar verscheidene plekken in het brein waar er betekenis aan de beelden gegeven wordt, en een eventuele reactie op hetgeen we zien in gang wordt gezet.
Drukke kruispunten
Als je het zo uitlegt, is het bijna een wonder dat we überhaupt kunnen functioneren; zoveel stappen en toch gaat het gevoelsmatig instantaan. Maar dat is niet helemaal zo; het overbrengen van de signalen en de verwerking kost een beetje tijd, en die tijd kan toenemen als we ouder worden of bepaalde medicijnen gebruiken. Ook schade aan de hersenen, bijvoorbeeld door een harde klap of een infarct, kan deze snelheid veranderen. Een afgenomen snelheid van het zicht kun je merken doordat het in situaties waarin veel gebeurt of verandert langer duurt om te begrijpen wat je nu eigenlijk ziet. Een druk kruispunt is een goed voorbeeld, of een gymzaal met door elkaar rennende kinderen.Karlijn Woutersen onderzocht een groep gezonde proefpersonen tussen de 20 en de 70, en liet hen oogtests doen. Daarbij gebruikte zij niet alleen de gangbare tests die proefpersonen alle tijd geven om erachter te komen hoe goed hun zicht onder ‘optimale omstandigheden’ is. Want in de praktijk zijn er niet veel optimale omstandigheden. Er is tijdsdruk om informatie te verwerken; je kunt niet even de auto stil zetten om rustig overzicht te krijgen. Die fout zit ook in de gangbare tests: soms heeft iemand wel klachten, maar die komen er onder optimale omstandigheden niet uit.
Langzamer zien in extreme situaties
Vandaar dat Woutersen de ‘UFOV’ test gebruikte. Deze test was ooit ontwikkeld om de grootte van het dagelijks bruikbare zichtveld te bepalen (UFOV staat voor Useful Field of View), maar inmiddels meet deze test de tijd die je nodig hebt om te zien. Hiermee blijkt dat de snelheid van het zicht niet bij iedereen hetzelfde is. Bij de makkelijkste versies van de test was er nauwelijks verschil tussen de verschillende – jonge en oude – proefpersonen. Maar wanneer de test moeilijker werd doordat er ook afleidende informatie getoond werd, hadden de oudere deelnemers meer tijd nodig. Deze achteruitgang was niet zo duidelijk zichtbaar met standaard tests. Kortom: de ouderdom van ons zien komt vooral tot uiting in de meer extreme situaties, zoals druk verkeer. Woutersen stelt dan ook dat de verwerkingstijd een belangrijk aspect is van het zien, en dat we dat mee moeten nemen in onze beoordeling van hoe goed iemand ziet.-
Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.
Meer nieuws
Nijmeegse onderzoekers vinden nieuwe genetische oorzaak bubble boy ziekte SCID Genetische screening SCID via hielprik kan verder verfijnd worden
19 maart 2024Onderzoekers uit Nijmegen en Newcastle ontdekten een nieuwe genetische mutatie die leidt tot een ernstige gecombineerde afweerstoornis (SCID). Het is voor het eerst dat een mutatie in het proteasoom, een moleculaire hakselaar, is gekoppeld aan deze ernstige ziekte.
lees meer