9,3 miljoen euro subsidie voor CAR-T-celtherapie bij leukemie Radboudumc en UMCG doen mee aan Europees onderzoek

Het Radboudumc en het UMCG doen mee aan een Europees onderzoek naar in het ziekenhuis geproduceerde CAR-T-celtherapie bij uitbehandelde patiënten met acute lymfatische leukemie. Het KWF stelt samen met andere subsidieverstrekkers ruim negen miljoen euro beschikbaar om de studie, geleid door Spaanse onderzoekers, in Nederland uit te voeren. Als de therapie succesvol blijkt, wordt de behandeling in Nederland mogelijk vergoed vanuit de zorgverzekering.

Chimeer Antigen Receptor (CAR)-T-celtherapie is een vorm van immunotherapie waarbij onderzoekers eigen afweercellen van de patiënt genetisch aanpassen, zodat ze de kanker beter herkennen. Deze afweercellen, T-cellen, worden aangepast en daarna als medicijn aan de patiënt toegediend. Het eigen afweersysteem van de patiënt is dan getraind om de kankercellen uit te schakelen.

Ook voor volwassenen

Voor patiënten onder de 26 jaar met B-cel acute lymfatische leukemie is deze behandeling al bij commerciële bedrijven beschikbaar. Onderzoekers van het UMCG leiden de studie in Nederland. Zij onderzoeken samen met onderzoekers van het Radboudumc en verschillende Europese behandelcentra of CAR-T-celtherapie die lokaal in het ziekenhuis gemaakt wordt (ook wel Point-of-Care genoemd) een goed alternatief is voor volwassen patiënten. In het onderzoek worden patiënten bij wie chemotherapie niet werkt of de kanker terugkomt vanuit heel Nederland in Groningen en Nijmegen behandeld. De onderzoekers verwachten deze zomer te starten met het onderzoek. 

Europese goedkeuring 

In Spanje is therapie met in het ziekenhuis gemaakte CAR-T cellen voor patiënten met acute lymfatische leukemie onder bepaalde voorwaarden al mogelijk en werkt het goed. Maar voordat Europese patiënten deze behandeling kunnen krijgen, moet het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) de behandeling goedkeuren. Voor die goedkeuring zijn grote studies in meerdere landen nodig. Daarom voeren onderzoekers deze studie nu uit in Spanje, Nederland, België, Duitsland en Frankrijk. Als uit de studie in alle vijf landen blijkt dat de therapie goed werkt, is de kans groot dat de therapie Europees wordt goedgekeurd. Dit betekent dat de zorgverzekering deze behandeling voor patiënten kan vergoeden. 

Zelf maken 

Deze studie is een belangrijke vervolgstap in de ontwikkeling van CAR-T-celtherapie. Sinds 2020 maakt het UMCG in samenwerking met de ziekenhuisapotheek eigen CAR-T cellen voor patiënten met B-cel lymfoom, een bepaalde vorm van lymfeklierkanker. Ook het Radboudumc gaat deze productie nu opzetten. Het zelf maken van CAR-T-cellen heeft belangrijke voordelen. Zo kan de behandeling binnen zeven dagen worden uitgevoerd, in plaats van vier tot zes weken: zolang duurt de productie van CAR-T-celtherapie bij een commerciële partij.  Dit is een belangrijke tijdswinst voor ernstig zieke patiënten. Daarnaast resulteert eigen productie in een grote kostenbesparing: de behandeling met eigengemaakte CART-cellen is drie keer goedkoper dan de behandeling met de commerciële CAR T-cellen.

In het Radboudumc wordt het project geleid door hematoloog Suzanne van Dorp, samen met hoogleraar Translationele Immunohematologie Harry Dolstra van de afdeling Laboratoriumgeneeskunde en universitair hoofddocent Janneke Grutters van de afdeling IQ Health. Van Dorp: ‘Academische productie is essentieel voor de beschikbaarheid, de duurzame inzetbaarheid en de innovatie van CAR-T celtherapie in de behandeling van kanker.’

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen