Groen licht voor uniek screeningssysteem gevaarlijke gisten

Het Radboudumc/CWZ expertisecentrum voor schimmelinfecties gaat met het RIVM en UMCG een wereldwijd unieke screening en surveillance opzetten voor gisten, in het bijzonder Candida auris. Dit vanwege een toename van deze gevaarlijke gist en om op die manier snel te kunnen reageren bij verspreiding en uitbraken.

Het Radboudumc/CWZ expertisecentrum voor schimmelinfecties gaat samen met het RIVM en UMCG een screening en surveillance opzetten voor gisten, in het bijzonder Candida auris. Projectleider Eelco Meijer, tevens hoofd van het expertisecentrum locatie CWZ/Dicoon: ‘Met dit screeningssysteem zijn we straks voorbereid op een toename van deze gevaarlijke gist en kunnen we snel reageren bij verspreiding en uitbraken. Met deze surveillance zijn we de eerste in de wereld. We lopen dus echt voorop.’ Onlangs stelde ZonMw hiervoor een subsidie van bijna een half miljoen euro beschikbaar. Bij het internationale project zijn vele andere ziekenhuizen betrokken.

Wereldwijde toename

‘Een screeningssysteem zal ervoor zorgen dat er al vroeg informatie is over welke gisten er rondgaan met welk genetisch materiaal’, zegt Meijer. ‘Die screening kan plaatsvinden door rioolwater en bestaande infecties te onderzoeken. Dat is belangrijk, want infecties met gisten zoals Candida auris zijn bezig aan een opmars.’ Er is een sterke toename van gevallen wereldwijd en in Europa, met name Italië, Spanje en Griekenland. In Nederland zijn enkele import-gevallen geregistreerd. Meijer: ‘Vanwege het ontbreken van een structurele screening en surveillance is het moeilijk in te schatten of dit aantal een representatieve weergave is. Ook is onbekend in hoeverre andere gisten rondgaan in Nederlandse zorginstellingen.’

Nu nog zeldzaam

Een infectie met gisten treft patiënten met een zwak immuunsysteem, maar kan ook optreden na grote operaties of bij intensive care-patiënten met een lijninfectie. Meijer: ‘In ons land zijn door de goede infectiemaatregelen ernstige schimmelinfecties gelukkig nu nog zeldzaam. Het gaat om tientallen infecties per jaar. Ze kunnen optreden bij mensen met een slecht immuunsysteem van zichzelf of bij verminderde immuniteit door een behandeling bij ziekte. Het is ernstig als een schimmel in de bloedbaan komt of organen kapot maakt. Zaak is om dan snel de juiste diagnose te stellen en een goede behandeling te geven. Helaas is de sterfte onder deze patiënten groot.’

Zorgelijk

Candida auris is onder de gisten het meest gevreesd, omdat deze langdurig kan overleven op oppervlakken. Daardoor kan deze zich verspreiden in gezondheidsinstellingen en tot grote en hardnekkige uitbraken leiden onder kwetsbare patiënten. Extra zorgelijk is dat de gist vaak ongevoelig is voor antischimmelmiddelen, wat de behandeling van infecties bij patiënten bemoeilijkt. Dit zijn de belangrijkste redenen waarom Wereldgezondheidsorganisatie WHO om urgente actie vraagt. Meijer: ‘Er is overweldigend bewijs uit de medische literatuur dat de epidemiologie van gisten aan het verschuiven is. Met dit project kunnen wij ongewenste verspreiding van gisten in kaart brengen en verdere verspreiding voorkomen.’

Zie ook Vijf vragen over de schimmel Candida auris

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen