AI beoordeelt ook Nederlandse mammografie beter dan radioloog Computer kan tweede radioloog vervangen bij borstkankerscreening

AI spoort ook in Nederland vaker en eerder tumoren op in het screeningsprogramma voor borstkanker. Die tumoren kunnen dan in een eerder stadium behandeld worden. Dat tonen onderzoekers onder leiding van het Radboudumc in The Lancet Digital Health. Inzet van AI kan de werkdruk verminderen en miljoenen euro's per jaar besparen.

Uit Zweeds onderzoek bleek al eerder dat AI borstkanker vaker ontdekt op een mammografie dan een radioloog. Bovendien kan AI de werkdruk voor radiologen verminderen. Nu blijkt dat AI ook in de Nederlandse situatie de tweede radioloog kan vervangen bij de borstkankerscreening. Dat leidt zelfs tot meer en eerder opgespoorde tumoren, die later klinisch relevant blijken.

AI heeft eerder gelijk

Onderzoekers onder leiding van borstradioloog Ritse Mann van het Radboudumc analyseerden 42.000 scans van borsten. Deze mammografieën werden gemaakt in het Nederlandse screeningsprogramma in de regio Utrecht. Eerder beoordeelden twee radiologen de scans, zoals momenteel gebruikelijk is bij onderzoek naar borstkanker. Nu keken de onderzoekers ook naar de scans met AI van het bedrijf ScreenPoint Medical. Daarnaast volgden ze de vrouwen van wie de scans afkomstig waren bijna viereneenhalf jaar. Van veel vrouwen waren meerdere scans beschikbaar.

Uit de studie bleek dat één radioloog en AI samen meer tumoren vinden dan twee radiologen. Ook worden met AI de tumoren eerder gevonden. 'Soms ziet AI een tumor, maar herkennen de radiologen die nog niet als zodanig. We noemen het dan een vals positieve bevinding. Maar vaak komt die tumor bij een volgende scan alsnog boven water. De AI had eerder dus toch gelijk', zegt promovenda Suzanne van Winkel. 'Tegen de tijd dat de radioloog alarm slaat, blijkt dat het vaak om grotere invasieve tumoren gaat. Die hebben dus zeker behandeling nodig, liefst zo vroeg mogelijk.'

Tweede radioloog vervangen

In Zweden wordt AI al toegepast bij de analyse van de mammografie voor screening. 'Ze vervangen daar de tweede radioloog door AI. Alleen als de AI twijfelt, kijkt er alsnog een tweede radioloog mee', legt Mann uit. 'We zien daar dat de radioloog heel goed werkt met de AI, waardoor er meer tumoren worden opgespoord, zonder dat er veel meer vrouwen voor extra controles moeten terugkomen.'

Uit de huidige studie blijkt dat AI ook voor de Nederlandse situatie goed genoeg is om de tweede radioloog te vervangen bij de analyse van de screeningsscans. Dat kan een paar miljoen euro per jaar besparen. Toch wordt AI hier nog niet gebruikt. 'In Zweden is de screening regionaal georganiseerd, terwijl dat in Nederland landelijk gebeurt. Dat maakt toepassing van AI in Nederland logistiek gezien uitdagender', aldus Mann. 'De IT-capaciteit is er in Nederland nog niet. Daar is geld voor nodig.'

Over de publicatie

Dit onderzoek is gepubliceerd in The Lancet Digital Health: AI as an independent second reader in detection of clinically relevant breast cancers within a population-based screening programme in the Netherlands: a retrospective cohort study. Suzanne L. van Winkel, Jim Peters, Natasja Janssen, Jaap Kroes, Elizabeth A. Loehrer, Jessie Gommers, Ioannis Sechopoulos, Linda de Munck, Jonas Teuwen, Mireille Broeders, Nico Karssemeijer, Ritse M. Mann. DOI: 10.1016/j.landig.2025.100882.

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Artificial intelligenceNieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen