Kwaliteit van leven gaat verder dan lichamelijk herstel na IC-opname Hoe het vóór de opname met iemand ging weegt zwaarder dan het ziektebeeld

Kwaliteit van leven na een opname op de intensive care (IC) wordt grotendeels bepaald door hoe het vóór de opname met iemand ging. Ziektebeeld en medisch herstel spelen hierin een kleinere rol. ‘Door deze uitkomsten kunnen we het gesprek aangaan en zorg bieden die nog beter aansluit bij wat voor de patiënt en diens omgeving belangrijk is.’

Steeds meer patiënten overleven een opname op de IC. In Nederland gaat het om 88% van de jaarlijks 70.000 opgenomen patiënten. Minder aandacht is er voor de periode na afloop. Een opname op de IC heeft een grote invloed op iemands gezondheid en het herstel hiervan is vaak zwaar. Meer dan de helft van de patiënten houdt langdurig klachten, zoals vermoeidheid, spierzwakte of angst. Dit is ook van grote invloed op de omgeving en naasten.

Voorspelmodellen

In het Radboudumc en Jeroen Bosch Ziekenhuis ontwikkelde Lucy Porter in haar promotieonderzoek voorspelmodellen, die kunnen inschatten hoe iemand zijn of haar kwaliteit van leven een jaar na IC-opname ervaart. Porter vertelt: ‘We hebben ruim 4.000 patiënten gevolgd vanaf opname tot één jaar daarna, om inzichtelijk te krijgen hoe het voor en na de opname met hen ging. Op basis van die gegevens ontwikkelden we voorspelmodellen. Uit die modellen blijkt dat kwaliteit van leven van vóór de opname een belangrijke factor is.’ Het bespreken van de verwachtingen en voorspellingen met patiënten en naasten, levert volgens Porter veel op. ‘Door de verwachte veranderingen in iemands leven na een IC-opname bespreekbaar te maken, verminderden de depressieve klachten bij naasten.’

Wat bepaalt kwaliteit van leven?

Wat kwaliteit van leven definieert, heeft Porter ook onderzocht. Hierin spelen niet alleen fysieke fitheid en medische factoren een rol, maar persoonlijke en sociale omstandigheden ook. Porter: ‘Kwaliteit van leven is subjectief. Het is lastig om in te schatten of een bepaalde situatie voor iemand anders acceptabel gaat zijn. In hoeverre wordt kwaliteit van leven bepaald door klachten? Elke dag de krant lezen in een lekkere stoel kan voor de een kwaliteit van leven zijn, en voor de ander een flinke beperking. En los van fysiek en mentaal herstel, gaat het om ongrijpbare factoren als persoonlijke waarden, het kunnen accepteren van beperkingen en bijvoorbeeld steun vanuit de omgeving. Dat alles is van invloed op de ervaren kwaliteit van leven.’

Het gesprek veranderen

De onderzoeksresultaten laten zien dat kwaliteit van leven dus over meer gaat dan fysiek herstel na een IC-opname. ‘Als we kijken naar het voorspellen van hoe iemand uit een IC-opname zal komen, moeten we dus grotendeels kijken naar hoe het met iemand ging voorafgaand aan de opname. Dat is namelijk van grotere invloed op kwaliteit van leven achteraf, dan het verloop van het ziektebeeld of hoe het fysiek met iemand gaat. Dit kan het gesprek dat we hierover voeren veranderen, en daarmee kunnen we zorg bieden die nog beter aansluit bij wat voor de patiënt en diens omgeving belangrijk is.’

Meer informatie over de promotie

Promotie op 26 september 2025 om 10.30 uur van Lucy Porter. Titel proefschrift: Quality of life after critical illness (online beschikbaar na 26 september). Promotor(en): M. van den Boogaard, H. van der Hoeven, M. Zegers. Copromotor(en): K. Simons (Jeroen Bosch Ziekenhuis). De verdediging is te volgen via deze livestream.

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen