Hans Langenhuijsen benoemd tot hoogleraar Bijnierchirurgie

Uroloog Hans Langenhuijsen is benoemd tot hoogleraar Bijnierchirurgie aan het Radboudumc / de Radboud Universiteit. Hij zet zich in voor innovatieve en persoonsgerichte bijnierzorg binnen sterke strategische netwerken. Daarbij onderzoekt hij nieuwe diagnostiek om tumoren op te sporen, en ontwikkelt hij slimme manieren om de gezonde delen van de bijnier te sparen tijdens een operatie.

De bijnieren zijn klieren die als een soort mutsjes boven op de nieren liggen. Ze maken hormonen en spelen een rol bij de hormoonhuishouding, stress, de stofwisseling en de bloeddruk. Aandoeningen aan de bijnieren zijn zeldzaam: in Nederland vinden ongeveer vijfhonderd operaties per jaar plaats, die geconcentreerd zijn in expertisecentra. Het Radboudumc heeft hierin het grootste aandeel.

Uroloog Hans Langenhuijsen is gespecialiseerd in bijnierchirurgie en vertelt dat er twee redenen bestaan om een bijnier te verwijderen: 'Een bijnier kan te veel hormonen produceren, zoals adrenaline. Daarnaast kan er een kwaadaardige tumor groeien. Dat kan een bijnierschorscarcinoom zijn, een zeldzame tumor die voorkomt bij één op de miljoen mensen. Of het gaat om een uitzaaiing in de bijnier van een ander type kanker, zoals een longtumor. En dan is er nog een feochromocytoom, een hormoonproducerende tumor die te veel adrenaline aanmaakt.'

Schat aan weefsels

Mensen bezitten twee bijnieren en kunnen er eentje missen, net zoals je kunt leven met slechts één nier. Maar soms is het beter om een orgaan zo veel mogelijk te sparen, bijvoorbeeld als iemand al een bijnier mist. 'Daarvoor heb je beeldvorming nodig. We gebruiken nu hormoonbepalingen in bloed, en CT, MRI of echo', vertelt Langenhuijsen. Maar hij wil iets nieuws gaan ontwikkelen: tumoren fluorescent maken en dan op laten lichten tijdens een operatie. Zo kan de chirurg heel precies alleen de tumor wegsnijden en het gezonde bijnierweefsel laten zitten.

Verder wil Langenhuijsen bijniertumoren ook in meer detail bestuderen. Dat kan dankzij de biobank in het Radboudumc, waar meer dan duizend zeldzame bijniertumoren in de vriezer liggen. Een schat aan weefsels die allerlei eigenschappen van deze tumoren prijsgeven. 'We weten bijvoorbeeld dat uitzaaiingen in de bijnier vaak veel slechter reageren op immunotherapie dan uitzaaiingen elders in het lichaam. Samen met het lab Experimentele Urologie wil ik uitzoeken hoe dat komt. We kijken dan bijvoorbeeld naar de hoeveelheid witte bloedcellen in de tumor, en de kwaliteit daarvan.'

Patiëntvriendelijker

Een andere aandoening waar Langenhuijsen veel onderzoek naar doet, is primair hyperaldosteronisme. Dat ontstaat door een goedaardige tumor in de bijnier, die te veel van het hormoon aldosteron aanmaakt. Langenhuijsen: 'Om uit te zoeken in welke bijnier de oorzaak zit, nemen we nu bloedsamples in de bijnieren via de lies en meten we daarin de concentratie aldosteron. Dat is invasief, belastend en kostbaar.' Een nieuwe PET/CT-scan, met licht radioactief Pentixafor, biedt mogelijk een veel patiëntvriendelijker alternatief voor deze methode. In een grote studie met vijf ziekenhuizen, de CASTUS-studie, wordt momenteel uitgezocht of deze scan de huidige methode kan vervangen.

Deze studie is een mooi voorbeeld van samenwerken, en dat is volgens Langenhuijsen cruciaal bij zeldzame aandoeningen. Dat gebeurt binnen het Radboudumc in de multidisciplinaire zorg met verschillende specialismen, waaronder Interne Geneeskunde. Op landelijk niveau speelt het Dutch Adrenal Network hierin een grote rol, en werkt het Radboudumc veel samen met Isala Zwolle en binnen de Academische Alliantie met MUMC+. Een belangrijk Europees platform is eUROGEN. Daarnaast trekt Langenhuijsen veel op met de Nederlandse patiëntenvereniging Bijniervereniging NVACP en met BijnierNET.

Loopbaan

Hans Langenhuijsen studeerde Geneeskunde aan de UvA. Daarna volgde hij de opleiding tot uroloog in het Radboudumc en CWZ, met aansluitend een fellowship op het gebied van laparoscopie en oncologische urologie. Sinds 2008 is Langenhuijsen uroloog in het Radboudumc. Hij promoveerde in 2012 op zijn proefschrift, getiteld: 'Developments in prostate cancer treatment; improving complication rates'. Naast zijn zorgtaken en onderzoek, verzorgt Langenhuijsen ook veel onderwijs, onder andere aan artsen in opleiding.

Binnen het Radboudumc is Langenhuijsen bestuurslid van het Expertisecentrum voor Bijnierziekten. Nationaal zit hij in de wetenschappelijke adviesraad van de Dutch Adrenal Network (DAN), een multidisciplinaire werkgroep. Internationaal is hij organisator van de Radboudumc Adrenal Masterclass, en coördinator voor bijniertumoren binnen het Europese netwerk eUROGEN. De benoeming tot hoogleraar is ingegaan op 1 september 2025 voor een periode van vijf jaar.

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen