Transgenderzorg

Wachttijd transgenderzorg voor kinderen/jongeren

In het Radboudumc is er een wachtlijst voor transgenderzorg. Dit betekent dat je na verwijzing 2,5 jaar moet wachten voordat je de eerste afspraak hebt. Dit komt omdat er veel kinderen en jongeren zijn die zich afvragen of hun geslacht past bij hoe ze zich voelen.

Wachttijd neemt toe

Het aantal kinderen en jongeren dat vragen heeft over de genderidentiteit neemt toe. Daardoor groeit ook het aantal aanmeldingen voor onze zorg en wordt de wachttijd helaas langer. We doen ons best om de wachttijd zo kort mogelijk te houden, maar willen wel ieder kind de aandacht geven die het nodig heeft. Dit kost tijd én de inzet van de juiste zorgverleners. Het uitbreiden van ons team gaat moeizaam omdat er een tekort is aan zorgpersoneel in het algemeen maar zeker aan zorgverleners die gespecialiseerd zijn in transgenderzorg. Daarom is onze wachtlijst helaas langer dan we zouden willen.

Volgorde van de wachtlijst

• Verwezen door je (huis)arts. 
  Je bent door je huisarts (of een andere arts) verwezen naar het Radboudumc. We nodigen je uit op volgorde van doorverwijzing. De wachttijd is zo afhankelijk van het moment waarop je doorverwezen bent en hoeveel aanmeldingen we krijgen. Iedere maand maken we een nieuwe inschatting van de wachttijd. De wachttijd die je op onze website vindt, is dus de actuele wachttijd.
• Zij-instromers voor medisch traject.
  Naast jongeren die voor het hele zorgtraject naar het Radboudumc komen, behandelen we ook jongeren die de diagnostiek al bij het Genderteam Zuid-Nederland (GZN = samenwerking tussen de Mutsaersstichting (Venlo) en psychologenpraktijk OOG  (Eindhoven)) hebben doorlopen. GZN werkt al langer samen met kinderendocrinologen van het Koningin Paola kinderziekenhuis in Antwerpen en het Amsterdam UMC (VUmc). Jongeren die via GZN bij het Radboudumc komen, kunnen sneller doorstromen voor de medische behandeling met puberteitsremmers en/of crosssekse hormonen.

Wachttijd transgenderzorg voor (jong)volwassenen

In het Radboudumc is er een wachtlijst voor transgenderzorg voor volwassenen. Iedereen die verwezen wordt, komt in volgorde van aanmelding op onze wachtlijst te staan. Door de vele aanmeldingen is de wachttijd voor een intake inmiddels ongeveer 150 weken.

Gedurende de wachttijd

Gedurende de wachttijd kunt u zich al voorbereiden op een traject bij het Radboudumc door psychische hulp te zoeken bij u in de buurt. Met een psycholoog kunt u bijvoorbeeld uw vragen rondom genderidentiteit bespreken (wat voelt u, wat wilt u), leren praten over transgendergevoelens (ook binnen het gezin) of hulp krijgen bij psychische problemen zoals depressie of angstklachten. Dit kan helpen om het traject bij het Radboudumc te versnellen zodra u aan de beurt bent, maar u krijgt hiermee geen voorrang op de wachtlijst. De indicatiestelling voor het medische behandeltraject vindt in het Radboudumc plaats. Uw psycholoog kan bij vragen contact met ons opnemen.

Wachttijd operaties

Indien u voldoet aan alle voorwaarden die gesteld zijn voor het ondergaan van een operatie, komt u op de wachtlijst voor operaties. Momenteel duurt het ongeveer 6 maanden totdat u een intakegesprek hebt met de plastisch chirurg. Hiermee bespreekt u uw wensen en de mogelijkheden. Als u hier afspraken over heeft gemaakt, meldt de plastisch chirurg u aan voor een operatie. De wachttijd voor de operatie is momenteel 4 tot 6 maanden. 

Wachttijd tussen 2 operaties

In sommige gevallen is het mogelijk operaties te combineren, bijvoorbeeld een vaginaplastiek in combinatie met een feminisatie. Dit kunt u bespreken met de chirurg. Wanneer er geen combinatie mogelijk is, zit er tussen 2 ingrepen een periode van 6 tot 12 maanden. In die periode kunt u herstellen van de eerdere operatie en heeft u afspraken op de polikliniek zodat we uw herstel kunnen volgen. Pas als alles goed genezen is plannen we een volgende ingreep. 

Genderidentiteit, genderexpressie en non-binariteit

Niet ieder kind voelt zich jongen of meisje, en niet ieder volwassene voelt zich man of vrouw. Hier gaat genderidentiteit over. Genderidentiteit beschrijft het gevoel wat iemand heeft bij het eigen lichaam. Dit is onafhankelijk van iemands biologisch geslacht. Het biologisch geslacht zijn de geslachtsdelen waar mee iemand geboren is. Er zijn ook mensen, die geboren worden met een variatie in het biologische geslacht. Bij hen is na de geboorte niet altijd duidelijk of er sprake is van een jongen of een meisje. Dit noemen we ook wel intersekse. Hoe iemand uiting geeft aan de genderidentiteit noemen we genderexpressie. Dit heeft bijvoorbeeld te maken met hoe iemand zich kleedt of hoe iemand zich gedraagt. Dat kan ’typisch meisje’ of  ’typisch jongen’ zijn maar hierin zijn allerlei variaties mogelijk. Iemand bepaalt zelf wat bij diegene past.

Binnen ons expertisecentrum is iedereen welkom ongeacht de genderidentiteit, biologisch geslacht en genderexpressie. Als iemand geen keuze maakt in de genderidentiteit man of vrouw spreken we van non-binair. Non-binaire personen voelen zich een beetje jongen/man en meisje/vrouw, of juist geen van beiden. Of zij voelen zich soms jongen/man en soms meisje/vrouw. Dit heet genderfluïde. Iemand ‘vloeit’ als het ware van de ene naar de andere genderidentiteit. Anderen voelen zich geen jongen/man maar ook geen meisje/vrouw. Zij voelen zich genderloos en of agender. Een ander woord voor non-binair is genderqueer of genderneutraal.

Omdat iedere persoon zich anders voelt en anders gedraagt, uit ook iedereen dit anders. Bij het Radboudumc kunnen non-binaire of gender neutrale personen terecht. In overleg krijgen zij de begeleiding die zij willen. Wij bieden altijd zorg op maat: we kijken wie u bent en wat u nodig heeft en daar stemmen we onze begeleiding op af.

Ontdekken van je gender

klik op de afbeelding voor een groter formaat 

Gender is iets waarvan iedereen denkt dat ie het snapt, maar voor de meesten is het ingewikkeld. Gender is niet binair, het is niet of/of. Vaak is het en/en. Een beetje hiervan en een beetje daarvan. 

Zelfmedicatie

Uit meerdere onderzoeken komt naar voren dat transpersonen regelmatig zelf hormoonmedicatie zoals testosteron of oestrogenen gebruiken zonder voorschrift en/of controle van een arts. De NOS plaatste hier onlangs een nieuwsbericht over. We realiseren ons dat deze ontwikkeling voortkomt uit de wachtlijsten, die erg lang zijn. Toch raden wij het gebruik van hormoonmedicatie zonder begeleiding van een arts ten zeerste af.

Hormoonbehandeling bij jongeren kan soms onbedoelde negatieve effecten op de lengtegroei en de puberteitsontwikkeling hebben en kan tot trombose of hart- en vaatziekten leiden. Dit laatste geldt ook wanneer je met zelfmedicatie start op volwassen leeftijd. Daarnaast kan het grote gevolgen hebben voor de mentale gezondheid en vruchtbaarheid. Voor een effectieve en veilige behandeling met hormonen is het daarom belangrijk dat er een plan op maat gemaakt wordt. Het is bijvoorbeeld van belang om mee te wegen hoe oud de persoon is, ziektes die in een familie voorkomen, of medicatie die iemand al gebruikt. Daar is een arts voor nodig die van persoon tot persoon beoordeelt wat de beste aanpak is en de behandeling kan begeleiden.

Laat het je arts altijd weten als je zelfmedicatie gebruikt of hebt gebruikt. We weigeren nooit een behandeling omdat iemand zelfmedicatie heeft gebruikt, maar het is voor een arts wel belangrijke informatie om iemand zo goed mogelijk te kunnen begeleiden.