Hoogleraren Hans van der Hoeven en Gert Jan Scheffer nemen afscheid Terugblik op hun carrière

22 november 2023

Dit interview werd eerder deze week gepubliceerd in de Radbode.

Hans van der Hoeven, afdelingshoofd IC (links), en Gert Jan Scheffer, medisch directeur Centrum voor Acute en Intensieve Zorg (rechts), nemen binnenkort afscheid. Twee hoogleraren, twee vrienden, blikken terug op zo’n 40 jaar werken als medisch specialist, waarvan 20 jaar in het Radboudumc. 'We hebben de mazzel gehad dát er veel te verbeteren viel’

Ze boden zich aan als package deal, toen ze in 2003 samen solliciteerden op de functie van afdelingshoofd IC. ‘De IC was geen opleidingsplek meer, er waren geen promovendi’, blikt Van der Hoeven terug. ‘Er was veel werk aan de winkel.’ Een tweekoppige IC-leiding kwam er niet. Maar als afdelingshoofd IC en als afdelingshoofd Anesthesiologie, Pijn en Palliatieve Geneeskunde – die vacature kwam ook vrij – werkten de twee alsnog nauw samen. 

‘Zo was ik voorzitter van de commissie voor de richtlijn inrichting van de IC-zorg in Nederland. Deze richtlijn heeft landelijk geweldige impact gehad’, vertelt Scheffer. Van der Hoeven: ‘Voorheen waren IC-bedden verdeeld over verschillende specialismen. In het Radboudumc waren de IC’s al samengevoegd in één afdeling, de intensivist werd nog meer een specialisme, evenals de IC-verpleegkundige.’ Onder leiding van Van der Hoeven groeide onze IC uit tot een toonaangevende afdeling, met onder meer het allereerste oefenbad voor IC-patiënten ter wereld.

Vol adrenaline

De vriendschap tussen Van der Hoeven en Scheffer ontstond begin jaren negentig, toen ze samen reanimatieonderwijs gaven – Van der Hoeven als LUMC’er, Scheffer vanuit het VUmc. Ze vlogen uit naar ziekenhuizen in Brabant, maar bleven elkaar opzoeken. Op 24 november nemen ze afscheid van ons umc. Is er in 40 arbeidsjaren veel veranderd? ‘In onze tijd waren werkweken van 70, 80 uur heel normaal’, vertelt Van der Hoeven. ‘Ik lééfde in het ziekenhuis. Daarbij kreeg je als jonge arts veel verantwoordelijkheid. Ik herinner me een weekenddag dat er een patiënt was met een slokdarmspataderbloeding. Ik deed die hele behandeling zelf: de diagnose, intubatie met IC-opname en het scleroseren (injectiebehandeling van de spatader, red.). De volgende ochtend bij de bespreking vertelde ik dat dan aan mijn leidinggevende. “Mooi, goed gedaan!” Als zoiets lukte, kwam je vol adrenaline thuis. Deze ervaringen hebben mij zó gevormd.’

Jachtiger

Nu zijn er – terecht, vinden beiden – veel meer veiligheidsprotocollen, en is er meer aandacht voor bijvoorbeeld werk-privébalans. ‘Soms is het best lastig invoelbaar dat de jonge generatie veel werkdruk ervaart’, erkent Scheffer. ‘Maar ik zie wel dat alles veel jachtiger is geworden.’ Van der Hoeven: ‘Vroeger stuurde je per post een artikel naar een journal in de VS, en wachtte je wel vijf maanden op antwoord. Met het mailen gaat alles véél sneller, en moet je overal in meebewegen.’ 

Beiden kijken terug op een prachtige loopbaan. ‘Ik heb baanbrekende ontwikkelingen meegemaakt binnen de anesthesiologie’, zegt Scheffer. ‘Zoals de opkomst van slaapmiddel propofol en nieuwe spierverslappers. Het is mazzel dat wij, en de zorg, konden groeien in een tijd dát er veel te verbeteren viel. Nu is de vraag: welke zorg voegt nog écht iets toe? De verbetercurve is meer afgevlakt.’

Dierbaar

Het Radboudumc is hen altijd heel dierbaar geweest. ‘Menselijkheid, zinnige zorg, in die zaken onderscheiden we ons van andere umc’s’, zegt Scheffer. ‘Ook zit kwaliteit en veiligheid van zorg in onze genen.’ Wat zal hij het meest missen? ‘De samenwerking met de snijdende specialismen, met OK-assistenten en anesthesiemedewerkers. En de hechte staf Anesthesiologie, we maakten hoogtepunten mee, maar deelden ook de mindere momenten; dan heb je elkaar echt nodig.’

Van der Hoeven zal het contact met patiënten en hun naasten het meest missen. ‘De IC is dé plek waar allerlei emoties kunnen opspelen. De familie zit in de grootste crisis van hun leven; hun geliefde komt mogelijk te overlijden. Of, als de patiënt stabiliseert, hoe komt iemand er dan uit? Om voor mensen in deze situaties een steun te zijn, is het allermooiste van mijn vak.’ 

Samen vogels spotten

Is het moeilijk om de geneeskunde te verlaten? Van der Hoeven: ‘Nee, na 40 jaar is het mooi geweest. Mogelijk verzorg ik nog eens lessen over het IC-vak. Maar pas als ik er zin in heb. Fotograferen, geschiedenis, fietsen, de natuur, dáár wil ik nu tijd aan besteden.’

Scheffer: ‘Ik zit in het medisch tuchtcollege en begeleid nog enkele promovendi. Zo blijf ik met het vak verbonden.’ Gaan ze er samen nog op uit? ‘Jazeker’, besluit Scheffer. ‘Samen fietsen en vogels spotten, onze gemeenschappelijke hobby’s.’

Afscheidssymposium

Het gezamenlijke afscheidssymposium ‘Hoe anesthesiologie en IC persoonlijk werd’ van Hans van der Hoeven en Gert Jan Scheffer vindt plaats op 24 november. Meer informatie: www.radboudumc.nl/events
 

• Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande buttons door naar meer nieuws.

  Nieuws homepage Patientenzorg en Nieuws en verhalen