Betrokken blijven als geneeskundestudent vraagt om dialoog - Zien en gezien worden: bouw samen aan duurzame motivatie

Nieuws Betrokken blijven als geneeskundestudent vraagt om dialoog

21 oktober 2025

Wat houdt geneeskundestudenten gemotiveerd, en waardoor kunnen ze afhaken? Een zesjarige studie aan het Radboudumc onder studenten werpt nieuw licht op deze vraag. De onderzoekers tonen aan dat motivatie en inzet geen vaste waarden zijn, maar veranderen over tijd. Waar studenten in het begin vooral extern gemotiveerd zijn, groeit hun intrinsieke drijfveer naarmate ze het artsenvak beter leren kennen. Tegelijk neemt de behoefte aan een gezonde werk-privébalans toe, vooral richting afstuderen. De oproep: bouw samen aan duurzame motivatie en blijf met elkaar in gesprek.

Wat drijft geneeskundestudenten écht, en wat doet hen soms afhaken? Nieuw onderzoek binnen het Radboudumc laat zien dat hun betrokkenheid geen rechte lijn is, maar een traject vol verschuivingen, twijfels en hernieuwde inzichten. Drijfveren veranderen, net als het beeld van de toekomst. En juist dáárom is het belangrijk dat studenten en opleiders met elkaar in gesprek blijven.

In een zesjarige, longitudinale studie, nu gepubliceerd in Academic Medicine, volgden onderzoekers een groep van tien geneeskundestudenten op drie sleutelmomenten in hun opleiding. Waar motivatie in het begin van de bachelorfase vaak voortkomt uit externe prikkels – zoals het halen van tentamens – verschuift deze gaandeweg naar een meer persoonlijke, intrinsieke drijfveer. Studenten verbinden hun leerproces steeds sterker aan wat zij zelf belangrijk en interessant vinden in het artsenvak.

Illustratie: Merel van Gils.

Balans tussen werk en privé

Tegelijk groeit bij masterstudenten de behoefte aan balans. De toegenomen betrokkenheid ontlokt toewijding, maar roept ook vragen op over de houdbaarheid van die inzet. Tijdens groepsgesprekken valt bijvoorbeeld deze uitspraak op: “Ik functioneer beter als arts wanneer ik meer tijd heb voor mezelf.” Studenten wikken en wegen: past de werkdruk van hun droombaan nog bij het leven dat ze voor zich zien? Of biedt een alternatief pad wellicht meer rust? Deze overwegingen worden lang niet altijd gedeeld met opleiders, en blijven vaak beperkt tot gesprekken onder medestudenten.

Uit het onderzoek blijkt dat veel studenten de voorkeur geven aan parttime werk, beheersbare werktijden en een gevarieerd takenpakket. De interesse in de huisartsengeneeskunde neemt toe, mede vanwege de vermeende mogelijkheden voor meer regie en balans. Sommige studenten denken na over een plan B: een loopbaan die misschien minder goed aansluit op hun persoonlijke interesses of oorspronkelijke ambitie, maar betere arbeidsvoorwaarden biedt.

Plan B

De onderzoekers werpen daarbij de vraag op hoe duurzaam zo’n keuze is op de lange termijn. Biedt plan B werkelijk rust en voldoening, of verdwijnt op den duur ook daar de motivatie, als die onvoldoende gevoed wordt door persoonlijke waarden en werkplezier? Ze benadrukken dat goede zelfzorg niet per se ten koste hoeft te gaan van ambitie, misschien kunnen die juist hand in hand gaan.

Daarom pleiten de onderzoekers ervoor om in alle fasen van de opleiding ruimte te bieden voor reflectie op waarden, motivatie en toekomstbeelden. Niet alleen om uitval te voorkomen, maar ook om studenten te ondersteunen hun keuzes bewust en duurzaam te maken. Door het gesprek daarover open te houden, voorkomen we dat talent stilletjes verdwijnt, en geven we ruimte aan groei, vanuit vertrouwen en verbinding.