Kijkdokter Kaartspel

Radboud Kunstprogramma heeft samen met de Radboud Universiteit het Kijkdokter Kaartspel ontworpen. Hiermee kan iedereen, en niet langer alleen jonge dokters, spelenderwijs leren om ruimer en aandachtiger naar de wereld, elkaar en zichzelf te kijken.

Het spel is voortgekomen uit het vrije studieonderdeel OGEN WIJD OPEN! dat het Radboudumc voor jonge dokters verzorgt sinds 2016. Hierbij leren studenten om hun patiënten beter te observeren door naar ze te kijken als een kunstenaar. Zo worden ze kijkdokter: een dokter die goed, in de hele breedte, patiënten kan observeren.

De vaardigheden van een kijkdokter kunnen echter ook worden toegepast in een niet-medische context. Daarom hebben de initiatiefnemers van OGEN WIJD OPEN! besloten om van alle kijkoefeningen voor jonge dokters een kaartspel te maken waarmee iedereen voortaan zelf kijkdokter kan worden.

De opdrachten op de kaartjes dagen je uit om spelenderwijs opnieuw te leren kijken naar de wereld. Dit gebeurt aan de hand van vragen die verschillende Kijkdokters op de kaartjes stellen. Zo kun je je blik verruimen.

Probeer het eens zelf met de opdracht van Beeldend kunstenaar Roy Villevoye: ‘Probeer vijf minuten te beschrijven wat je feitelijk ziet, dus niet wat je denkt te zien.’

De 13 Kijkdokters die in het spel vragen stellen, zijn: fotodetective Hans Aarsman, beeldend kunstenaar Ruth van Beek, huisarts Chris van den Bergh, mond- en kaakchirurg Stefanie van den Bosch, schrijver en bioloog Tijs Goldschmidt, uroloog John Heesakkers, oogarts Jan Keunen, beeldend kunstenaar Frank Koolen, danser en choreograaf Adriaan Luteijn, beeldend kunstenaar Jan Rothuizen, psychiater Anne Speckens, beeldend kunstenaar Roy Villevoye.

Meer weten?


Waarom kunst?

Kunst kan duiden, troosten, en ogen openen. Dat draagt bij aan het welbevinden van onze patiënten, bezoekers, vrijwilligers en medewerkers.

Fotograaf: Ernst Moritz

lees meer

Waarom kunst?

Kunst kan duiden, troosten, en ogen openen. Dat draagt bij aan het welbevinden van onze patiënten, bezoekers, vrijwilligers en medewerkers. Daarom vindt u verspreid over het hele Radboudumc hedendaagse beeldende kunst. Soms zijn dat kunstwerken uit de bijzondere collectie die het Radboudumc in de loop der jaren heeft opgebouwd. Mogelijk komt u in ons huis kunstenaars tegen die bezig zijn nieuwe kunstwerken te maken, in gesprek met de omgeving, de mensen die er zijn en de vraagstukken die er spelen.


Radboud Kunstprogramma Wat doen we?

Met het 'Radboud Kunstprogramma' vinden we aansluiting bij de veranderingen in de zorg en de maatschappij als geheel, en de manier waarop we daar in Nijmegen mee omgaan. lees meer

Radboud Kunstprogramma Wat doen we?

Met het 'Radboud Kunstprogramma' vinden we aansluiting bij de veranderingen in de zorg en de maatschappij als geheel, en de manier waarop we daar in Nijmegen mee omgaan. Vroeger lag het accent op min of meer eigenstandige tentoonstellingen en collectieaankopen. Nu ligt de focus op meerjarige projecten, waarbij hedendaagse kunstenaars en ontwerpers nieuw werk maken, in gesprek met de omgeving, de cultuur van het Radboudhuis en de natuur van campus Heyendael. In het Radboudumc gebeurt dat rondom thema’s op het gebied van mens en gezondheid in al zijn dimensies van zorg, onderwijs en onderzoek. Bij de Radboud Universiteit ligt het accent op samenwerking tussen kunst en wetenschap.

Ruimte maken

Wij geloven in het potentieel van kunstenaars en de verbeeldingskracht van ieder mens voor de ontwikkeling van een duurzame, innovatieve en betaalbare gezondsheidszorg. Kunstenaars laten ons dingen die we meenden te kennen, anders zien. Ze leren ons uitzoomen en nieuwe verbanden leggen. Iedere keer opnieuw weer fris kijken, ruimte maken in wat er is, was en komt, is in de dagelijkse praktijk van patiënten en medewerkers hard nodig. Het scherpt en heelt, en doet een beroep op creativiteit in eigenlijke zin: het wezenlijk verschil willen en kunnen maken.

Kunst in het hart van zorg, onderwijs en onderzoek

In het kunnen van kunstenaars en de verbeelding van ieder mens dat zij daarmee aanspreken, is ruimte voor traditie en vernieuwing, verwondering, nieuwe inzichten en ontroering, piepjong en stokoud. Daarom werken wij op wisselende plekken in ons huis met kunstenaars aan nieuwe projecten en ontmoetingen. Meer nog dan kunstwerken aan de muur of op een sokkel, zorgt die procesmatige manier van werken voor de menselijke maat van echte ontmoetingen en uitwisseling van verhalen. Zo plaatsen we beeldende kunst in het hart van hoe we in het Radboudumc met de patiënten, elkaar en de zorg van de medische professie om willen gaan.


Adviesraad Radboud Kunstprogramma

Voor de kunst in ons huis en dat van de Radboud Universiteit hebben we een adviesraad en een programmamaker.

lees meer

Adviesraad Radboud Kunstprogramma

Voor de kunst in ons huis en dat van de Radboud Universiteit hebben we een adviesraad en een curator/adviseur hedendaagse beeldende kunst. De Adviesraad Radboud Kunstprogramma ontwikkelt in samenwerking met de Radboud Universiteit gevraagd en ongevraagd een samenhangend kunstprogramma van tijdelijke projecten, presentaties en gesprek. Doel is om in dialoog met gebruikers, thema’s en waarden van ons huis, in en rondom het Radboudumc en campus Heyendael een 'Radboud-eigen' belevingscontext te creëren voor bijzondere ontmoetingen en ontdekkingen. Dat doen we samen met hedendaagse kunstenaars van onderscheidende kwaliteit. De kunst die zij maken draagt bij aan de verblijfskwaliteit van onze patiënten, bezoekers, vrijwilligers, medewerkers en studenten.

De Kunstadviesraad werkt in opdracht van de Raad van Bestuur en het College van Bestuur van de Radboud Universiteit. Ze bestaat uit:

  • Ton Rijken (voorzitter), hoofd bureau onderwijs Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen, Radboud Universiteit
  • Ton Grote, HR-adviseur, Radboudumc
  • Lucia Kilkens, manager schoonmaak & facilitaire regie, Radboudumc
  • Viola Peulen, hoofd corporate communicatie Radboudumc (agendalid)

De leden van de adviesraad zijn ervaringsdeskundige op het gebied van ontwikkelingen in de zorg en verblijven en werken in het Radboudumc of bij de Radboud Universiteit. Van daaruit vormen zij het klankbord voor curator/adviseur Let Geerling.


Projecten

  • Ter gelegenheid van de bouw van het nieuwe hoofdgebouw van het Radboudumc maakte Tanja Smeets dit grote paviljoenachtige kunstwerk.

    lees meer


    De Glazen Tuin

    Ter gelegenheid van de bouw van het nieuwe hoofdgebouw van het Radboudumc maakte Tanja Smeets dit grote paviljoenachtige kunstwerk. Je kunt door het kunstwerk heen lopen en er eindeloos lang nieuwe dingen in ontdekken.

    De Glazen Tuin is een groot, paviljoenachtig kunstwerk, een ruimte bedoeld voor elke patiënt, bezoeker, medewerker en student die even uit de routine en hectiek van het universitair medisch centrum wil stappen. ‘Een landschap’, noemt de kunstenaar het, ’waarin je kunt vertoeven en op andere gedachten komen. Je ogen troost kunt geven.’ Je kunt door het kunstwerk heen lopen en er eindeloos lang nieuwe dingen in ontdekken.

    De Glazen Tuin bestaat uit drie verschillende torens opgetrokken uit metalen frames met daarin meer dan 800 glazen bouwstenen. Binnenin 250 van die stenen groeien als het ware kleine kunstwerken: koperen structuren, geblazen glasvormen, roestvrijstalen bollen en koraalachtige landschappen van vilt. Veel van de andere stenen zijn van gekleurd glas.

    In de stenen zitten ook de voorwerpen die patiënten, medewerkers en andere betrokkenen voor het kunstwerk doneerden. Zo gaf burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen bij de officiële bouwstart in 2019 een beeldje van Mariken van Nimwegen en schonken omwonenden een kop en schotel uit het buurthuis. Ook de vaccinatieflacon waaruit de eerste zorgverleners zijn gevaccineerd tegen COVID-19, is in de Glazen Tuin in te ontdekken.

    Fotograaf: Ernst Moritz

    Verbinding

    Tenminste: als je goed kijkt. Want Tanja Smeets bewerkte de gedoneerde voorwerpen tot eenzelfde soort organisch ogende vormen en structuren als haar eigen kleine kunstwerken in de glazen bouwstenen. Daardoor groeit alles in De Glazen Tuin naar elkaar toe, met nieuwe verbindingen en verhalen tot gevolg. Om het krachtenspel van verandering en continuïteit als het centrale thema van kunstwerk te benadrukken, staat het op een verbindende plek: precies op het punt waar het nieuwe hoofdgebouw aansluit op de oudbouw en op de grote, centrale gang waarmee al onze gebouwen te bereiken zijn.

    Kunstenaar

    Tanja Smeets is in 1991 afgestudeerd aan ArtEZ hogeschool voor de kunsten in Arnhem. Haar werk was te zien in tentoonstellingen in binnen- en buitenland, waaronder in museum Vizcaya in Miami (USA) Henan Museum (Zhengzhou, China) TextielMuseum (Tilburg, NL) Centraal Museum (Utrecht, NL) Museum Boijmans van Beuningen (Rotterdam, NL) the Gyonggi International Ceramics Biennale,(South Korea) en het Museum of Arts and Design (New York, USA).  Als artist in residence heeft zij gewerkt in het Europees Keramisch Werkcentrum in Oisterwijk (NL), in China en in Zuid- Korea. Werk van Tanja Smeets is opgenomen in o.a de collecties van het Centraal Museum Utrecht, het TextielMuseum Tilburg (NL) , museum Henan (Zhengzhou, China) Museum Boijmans van Beuningen (NL) de collecties van DSM, Enexis, Akzo Nobel, het KF Hein fonds en DIFFER.

    Fotograaf: Daan Muller

     

    De Glazen Tuin is mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds en het Prins Bernhard Cultuurfonds Gelderland.


  • OGEN WIJD OPEN!

    Het Radboud Kunstprogramma en de Radboudumc Health Academy bieden sinds 2016 een bijzondere reeks masterclasses voor studenten Geneeskunde en Biomedische Wetenschappen: OGEN WIJD OPEN! Samen met beeldend kunstenaars ontdekken de studenten dat kijken als een kunstenaar hen betere dokters maakt. Want kijken als kunstenaars leert hen om zowel de patiënt voor zich als de symptomen beter leren te zien en begrijpen. In mei 2017 ging een nieuwe reeks masterclasses van start.

    Uit onderzoek van prestigieuze Amerikaanse universiteiten blijkt dat professionele kunstobservatie patroonherkenning en het diagnostisch vermogen van artsen verbetert. Daarom kun je een betere dokter worden door met kunstprofessionals in een museum naar kunstwerken te kijken. In de masterclasses doen we echter meer! Samen met kunstenaars gaan Geneeskunde-studenten modeltekenen, maken ze met foto’s uit een reusachtig beeldarchief een zelfportret, analyseren ze foto’s als was het bewijsmateriaal en tekenen ze uit hun herinnering plekken, inclusief de dingen die je niet in beeld kunt vangen. Kijken naar kunstwerken en vooral het leren kijken als kunstenaars, verrijkt als mens en verbreedt de blik. Het geeft medisch professionals handvatten om in het proces van diagnosticeren ruimte voor de patiënt te maken en oog te krijgen voor de betekenis van context en details. We zijn er trots op dat hedendaagse kunstenaars van formaat zo’n wezenlijke rol in het medisch curriculum spelen. Dat past in een ziekenhuis en academische omgeving die zich wil onderscheiden door de menselijke maat van persoonsgerichte zorg en onderwijs.

     
    Op 20 mei 2017 gingen de studenten naar het Frans Hals Museum in Haarlem.

    Deelnemende kunstenaars

    Fotoserie Rob Johannesma

    In opdracht van het Radboud Kunstprogramma maakte de kunstenaar Rob Johannesma een fotoserie van de masterclasses. Delen daaruit zullen in de loop van de tijd op verschillende momenten en plekken getoond worden verspreid over het hele ziekenhuis en de universiteit.

      

    Meer weten?


  • Tentoonstelling A Terrible Beauty

    Op 6 september 2018 opende de tentoonstelling A Terrible Beauty met schilderijen, tekeningen en glaswerk van Peter Otto (1955-2017). De tentoonstelling maakt deel uit van het gezamenlijke beeldende Radboud Kunstprogramma van het Radboudumc en de Radboud Universiteit.

    Peter Otto, Delete (2009, schilderij, 90 x 70 cm)A Terrible Beauty is de eerste tentoonstelling van Peter Otto sinds hij in september 2017 plotseling overleed. De tentoonstelling bevat deels werk uit de collectie van het Radboudumc en bouwt voort op een langdurige band van de kunstenaar met het Radboudumc en de Radboud Universiteit. Het werk van Peter Otto ontleent een zekere schoonheid en eeuwigheid aan oorlogstaferelen, resten van een veldslag en zelfs vervormde gezichten. In zijn schilderijen, tekeningen en glaswerk raken goed en kwaad, hoop en vertwijfeling met elkaar verstrengeld.

    Peter Otto, Delete (2009, schilderij, 90 x 70 cm)

    Stichting Het Geluid van Kunst zal zijn oeuvre de komende jaren verder ontsluiten.

    De tentoonstelling

    De tentoonstelling is in de Aula van de Radboud Universiteit (Comeniuslaan 2, Nijmegen) en loopt van 6 september t/m 16 november 2018. Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 08.30 tot 17.30 uur. Toegang is gratis.


  • De Natuur van het Radboudhuis

    In samenwerking met Manon Schaap Studio & Projects

    Al sinds de oudheid kennen mensen een helende werking toe aan een bewuste beleving en waardering van de natuur. Ziekenhuizen bevonden zich daarom vaak in en tussen het groen, direct in de natuur. Technologische ontwikkelingen hebben ervoor gezorgd dat er de afgelopen decennia in zorgomgevingen nog maar weinig ruimte was voor die helende werking van de natuur. In het Radboudumc vindt in dit opzicht een cultuuromslag plaats. Een logische, want het Radboudumc is gelegen op het voormalige landgoed Heyendael. Anders gezegd: natuur is eigen aan de Radboudumc-cultuur.

    De Natuur van het Radboudhuis

    De natuur is eigen aan de cultuur van ons huis en de campus Heyendael als geheel. Daarom heeft het Radboud Kunstprogramma het initiatief genomen om De Natuur van het Radboudhuis zintuiglijk, tastbaar en middenin het spectrum van 'Heel de Mens' beleefbaar te maken. Dat doen we met een gevarieerd en vernieuwend programma van hedendaagse kunst, vormgeving en ontwerp. Met het experiment, onderzoek, vakmanschap, de passie en verbeelding van de kunsten, komt de fysieke natuur van buiten naar binnen. Doel is een Radboudumc met de herkenbaarheid en het gevoel van natuurlijke processen, seizoenen, materialen, objecten en beelden: een tuin voor de ziel waar je kan zaaien, oogsten, genieten, dromen, bezinnen en troost ervaren.

    Projecten

    Lopende projecten van De Natuur van het Radboudhuis:



    Kunstenaar Frank Bruggeman tijdens zijn plantscape performance in ons restaurant (foto: Jan Willem Kaldenbach)


  • Kunstformen der Natur

    Meer dan een eeuw geleden scoorden bioloog Ernst Haeckel en lithograaf Adolf Giltch een hit met opzienbarende illustraties in de serie Kunstformen der Natur, van nooit eerder vertoonde organismen. In opdracht van het Radboud Kunstprogramma (De Natuur van het Radboudhuis) verzamelde kunstenaarsinitiatief Mediamatic alle originele litho’s en zoomde in op de fenomenale wezens door ze extreem uit te vergroten.
     
    Tachtig van deze levensgrote blow-ups zijn nu in het Radboudumc te zien. De originele prenten uit het gelijknamige boek werden voor het eerst uitgebracht tussen 1899 en 1904. In een vitrine bij de tentoonstelling vindt u een origineel exemplaar van het boek uit de collectie van de Universiteitsbibliotheek van de Radboud Universiteit.

    ‘Dit kunstwerk biedt me hoop en troost’

    Wat doet kunst met je? Voor Eveline Coenen, oncologiepatiënt in het Radboudumc, biedt het reusachtige kunstwerk Kunstformen der Natur hoop en troost. Tijdens haar opname ging ze vaak kijken bij de uitvergroting van een plant uit de serie in de zuidZuid-corridor. Ze kreeg een ingelijste replica van haar favoriete plaat: nummer 74, een orchidee. ‘Dit kunstwerk biedt me veel troost. De kleuren van de plant, de vorm, ik zie er ook een gezicht in, het gaat over leven. Het gaf me tijdens mijn opnames hoop’, vertelt Eveline Coenen. Ze is het afgelopen jaar vijf keer opgenomen geweest in het Radboudumc voor bestraling. ‘Zodra de situatie het toeliet, ging ik hier naar toe. Ik bleef dan automatisch bij deze plant staan. Ik kreeg er positieve energie door.’

    Naar de tentoonstelling

    De tentoonstelling is in de Zuid-corridor op de begane grond van het Radboudumc. Dat is ter hoogte van het Poliplein. Vanuit de hoofdingang volgt u route 607.

    Meer informatie

    Meer informatie over Kunstformen der Natur vindt u via www.mediamatic.net/kunstformen.

    Credits

    Manon Schaap Studio & Projects, Candy Choi,  Ayla, Daniel Parnitzke, Emma Aussems, Rosalie Bak, Tibor Bijl, Soňa Borodáčová, Sam Brown-Kenyon, Joyce Chen_陳禹先, Saro Van Cleynenbreugel, Kyra Delsing, Irati, Anastasia, Anastasia Lvova, Mhairi Macfarlane, Esmee Mooi, Jans Possel, Maite Quiles, Roy Rövekamp, Lisa Schaeffer, Willem Velthoven, Chandni Venkataraman, Joeri Verdegaal, Linda Vis, Anne van Waveren, Wim Wouters, Stimuleringsfonds voor de Creatieve Industrie, Gemeente Amsterdam, Het Nieuwe Instituut, Stadgenoot, A3 Scannen.


  • Tentoonstelling Harvest

    De tentoonstelling Harvest van Diana Scherer toont 14 studies naar het ontstaan en de mogelijkheden van wortelweefsels. Een uniek samenwerkingsproject in opdracht van het Radboud Kunstprogramma (De Natuur van het Radboudhuis) dat laat zien hoe kunst, zorg, onderzoek en wetenschap elkaar kunnen versterken.

    Diana Scherer

    Fotografe Diana Scherer is gebiologeerd door de cyclus en innovatiekracht van alles wat groeit en bloeit. In het verlengde daarvan is ze gefascineerd door de aloude wens van de mens om de natuur te leren kennen. De interactie tussen mens en natuur vormt immers de basis van cultuur in al zijn dimensies. Denk aan de landbouw, wetenschap, geneeskunde en beeldende kunsten.

    Wortels opkweken 

    Tussen 2015 en 2016 heeft Diana Scherer, in opdracht van het Radboud Kunstprogramma, samen met worteldeskundigen van de Experimental Plant Ecology op het Radboud-terrein grassen en kruiden met verschillende soorten wortels opgekweekt. Grove en fijne wortels, roodachtige, wittige en gelige. Met behulp van onderaardse sjablonen in de vorm van natuurlijke motieven werden de wortelstelsel van de planten waar mogelijk in banen geleid. Tijdens het groeiproces voegden de wortels zich ondergronds naar de patronen en weefde en vlocht het wortelmateriaal zichzelf.

    Het opkweken van de worteltapijten in de tuin van het Radboudumc.

    De tentoonstelling Harvest

    De foto’s van de serie Harvest plaatsen het resultaat van de kantachtige worteltapijten die zo ontstonden, als het ware op een sokkel die de uitvinding die erin besloten ligt, in al zijn details en grandeur zichtbaar maakt. Klassieke stillevens met een aanraakbaarheid die ontroert en verwondert.


    Diana Scherer, Harvest (H1): Exercises in Rootsystem Domestication, 2015
     
    Als vervolg op het experiment wil Diana samen met biologen en ecologen van de Radboud Universiteit een wortelstelsel ontdekken waarvan een sterk en houdbaar materiaal gemaakt kan worden. Ook gaan ze onderzoeken of het mogelijk is om onder de grond een kledingstuk te laten groeien.

    Naar de tentoonstelling

    Aula Radboud Universiteit
    Comeniuslaan 2
    6525 HP Nijmegen
    Telefoon: (024) 361 22 32


  • WARP WOOF WEFT

    Wat is de 'natuur', de aard van het Radboudumc? Kunstenaar Ernst van der Hoeven zocht een manier om de geschiedenis van het Radboudumc beleefbaar te maken. Het resultaat dat hij samen met beeldend kunstenaar Bart Gorter bereikte: een kleed van 15 meter lang geweven uit oude lakens, handdoeken, schorten, gordijnen en dienstkleding uit 60 jaar Radboudumc-historie. U kunt het kleed nu bekijken in het restaurant van het Radboudumc (route 607). Daarvoor was WARP WOOF WEFT al te zien op de tentoonstelling Intensive care, architectuur en design in de zorg, in Maastricht. 

    Weven in het Radboudumc

    Kunstenaar Ernst van der Hoeven verzamelde het textiel en scheurde het vervolgens in repen.


    Daarna werkte hij samen met beeldend kunstenaar Bart Gorter maandenlang op een reusachtig weefgetouw in het Radboudumc om er een 15 meter lang kleed van te weven. Ook bezoekers mochten helpen. 


    Vrijwilliger Angelique Wellink-Gerhardt heeft het ontstaan van het kleed nauwlettend gevolgd: 'Ik heb hier 44 jaar gewerkt als verpleegkundige en OK-assistent. Ik herken allerlei stukjes materiaal. Het gele en wit is bijvoorbeeld van de oude handdoekjes. Het kleed is prachtig, het doet echt iets met me.'


    Het kleed is nu te bewonderen in het restaurant van het Radboudumc (route 607)


Uw kunst bij ons tentoonstellen?

Bent u kunstenaar en wilt u kunst bij ons tentoonstellen? Of met ons een kunstproject starten? Houd er dan rekening mee dat wij zelf onze kunstprogramma’s samenstellen met kunstenaars die wij op dat moment het beste vinden passen. Als u dat bent, nemen wij contact op. Bedankt voor uw begrip!

Meer weten over onze kunst?

drs. Let Geerling
programmamaker

contactformulier

Kunst in het Radboudumc


Kunstformen der Natur

In het Radboudumc vindt u momenteel ter hoogte van het Poliplein de reusachtige installatie Kunstformen der Natur. Kunstenaarsinitiatief Mediamatic maakte deze in opdracht van het Radboud Kunstprogramma.

Kijken als een kunstenaar

Studenten Geneeskunde en Biomedische Wetenschappen volgen een bijzondere reeks masterclasses: 'De kunst van kijken en zien voor de medische professie'. Fotograaf Rob Johannesma maakte hier een fotoserie van.

Kunstwerk Toetje

Kunstwerk Toetje van kunstenaar Hester Oerlemans staat aan de Heyendaalseweg, op de plek waar vroeger de Centrale Patiënten Keuken stond. Het is een eerbetoon aan de medewerkers die er van 1968 tot 2016 hebben gewerkt. lees meer

WARP WOOF WEFT

Kunstenaar Ernst van der Hoeven scheurde textiel die hij verzamelde uit de 60-jarige geschiedenis van het Radboudumc, in repen. Daarna werkte hij met beeldend kunstenaar Bart Gorter én met bezoekers maandenlang op een reusachtig weefgetouw in het Radboudumc. Het resultaat: een 15 meter lang kleed.

Plantscape performance

Kunstenaar Frank Bruggeman had een plantscape performance in ons restaurant in het kader van het programma De Natuur van het Radboudhuis.
  • Medewerkers
  • Intranet