Chronische pijn

Hoe ontstaat pijn?

Ons lichaam zit vol met zenuwen. Deze zenuwen verbinden plekken in ons lichaam met onze hersenen. Een groot deel van deze zenuwen functioneren als het ware als voelsprieten van je hersenen. Wanneer je ergens in je lichaam iets voelt, gaat er eerst een signaal van de plek waar het gebeurt, vanaf de zenuwuiteinden, via je ruggenmerg naar je hersenen. Voor pijn heeft je lichaam speciale sensoren in de zenuwuiteinden. Je hersenen geven een betekenis aan het signaal dat binnenkomt en beslissen of je daadwerkelijk pijn voelt of niet. Het hele signaal tot aan je hersenen is dus nog geen pijn. In feite voel je pijn pas als je hersenen het signaal uitleggen samen met de emoties of stemming die je in die situatie hebt. Pijn voel je dus met je brein!

Bij chronische pijn is er iets anders aan de hand. Pijn lijkt van dezelfde plek af te komen als waar deze was begonnen, maar er is geen schade meer te zien. Waardoor de pijn aanwezig blijft is niet duidelijk, maar ook hier voel je de pijn met je hersenen. Omdat het mechanisme zo onduidelijk is bij chronische pijn, is de behandeling ook zoveel lastiger.

Kan je zenuwstelsel veranderen?

Vroeger dacht men dat het zenuwstelsel een vast gegeven was en niet meer kon veranderen wanneer het eenmaal volgroeid was. Inmiddels weten we dat dit niet waar is. Naarmate zenuwenbanen veel gebruikt worden, worden ze sterker. Het omgekeerde gebeurt ook: zenuwenbanen die niet of weinig gebruikt worden sterven af. Op dezelfde manier is het ook mogelijk om nieuwe verbindingen te maken. Je kan je brein als het ware “opnieuw inrichten”.

Komt alle pijn uit het brein?

Pijngevoel ontstaat altijd in het brein. Wat wel verschillend is, is hoe het brein op zo’n pijnprikkel reageert. En dat heeft alles te maken met de gevoeligheid van het pijnsysteem in de hersenen. Voor een deel is dat erfelijk bepaald: de hersenen van sommige mensen herkennen pijnprikkels eerder en zullen pijn intensiever ervaren. Het pijnsysteem kan in de loop van het leven ook wijzigen. Door ziektes en verwondingen, of bijvoorbeeld door een moeizaam verlopen bevalling, kan het pijnsysteem gevoeliger worden. Maar ook gedachten over pijn hebben invloed. Bij iemand die denkt: “het zal wel overgaan”, ontwikkelt het pijnsysteem zich anders dan bij iemand die zich direct zorgen maakt als hij iets verdachts voelt.

Behalve veranderingen op lange termijn, zijn er ook snelle veranderingen in het pijnsysteem. Of en hoeveel pijn iemand voelt, hangt sterk af van de situatie. Een hardloper met een verzwikte enkel kan gemakkelijk de marathon uitlopen. Echter verzwikt diezelfde hardloper zijn enkel tijdens een wandeling waarin hij zich ergert aan zijn zeurende kind, dan kan het gebeuren dat hij geen stap meer kan verzetten. Op dat moment voelt hij echt veel meer pijn.

Ook angst speelt een grote rol. Bij echte angst, bijvoorbeeld als je bedreigd wordt met een mes, gaat de pijndrempel omhoog en neemt de pijn af. Overleving is dan voor de hersenen veel belangrijker dan de pijn. Gaat het om onbestemde, vage angst, dan neemt de pijngevoeligheid juist toe. De hersens zetten alle zintuigen open om meer duidelijkheid te krijgen.

Psychische of emotionele problemen kunnen dus ook leiden tot lichamelijke pijn. Pijn in de rug kan bijvoorbeeld een gevolg zijn van psychische problemen, zoals overbelasting, in plaats van een lokaal probleem. 

De pijn begrijpen

Op deze pagina vindt u informatie over chronische pijn. Het is belangrijk dat u begrijpt hoe chronische pijn werkt. Waarom is dit belangrijk? Chronische pijn is ingewikkeld. Het beïnvloedt veel dingen in uw leven:

• Uw werk
• Uw slaap
• Uw dagelijkse activiteiten ( huishouden, sporten bewegen)
• Uw contact met anderen
• Uw humeur
• En nog veel meer

Daarom kijken we naar pijn vanuit verschillende kanten. We laten zien wat u zelf kunt doen. En waarin zorgverleners u kunnen helpen.

Handige websites en boeken:

Ik heb pijn die langer blijft (chronische pijn) | Thuisarts

Deze website is gemaakt door huisartsen. U leest hier over:

• Wat chronische pijn veroorzaakt. 
• Welke behandelingen er zijn.
• Pijnrevalidatie: dit helpt u beter omgaan met pijn. 

Retrain Pain

Deze website helpt u om pijn beter te begrijpen. U leert hoe u anders met pijn kunt omgaan. De website gebruikt plaatjes met korte uitleg en eenvoudige voorbeelden. Deze uitleg is beschikbaar in veel verschillende talen. U kunt ook een online programma volgen. 
Zo begrijpt u gemakkelijker hoe pijn werkt in uw lichaam. U krijgt praktische tips om beter met pijn om te gaan. Dit helpt u in het dagelijks leven. Zo krijgt u meer grip op uw pijn.

Mijn positieve gezondheid

Positieve Gezondheid kijkt breder naar gezondheid. Het gaat niet alleen om uw lichamelijke gezondheid, maar over wat u veerkracht geeft. Dit is voor iedereen anders.

Positieve gezondheid kijkt naar verschillende dingen, bijvoorbeeld: Kunt u uw dagelijkse dingen goed doen? Voelt u zich gelukkig? Voelt u zich soms eenzaam? Heeft u medische hulp nodig? Krijgt u steun van mensen om u heen? Positieve gezondheid focust niet op ziekte. Het focust op wat voor u belangrijk is.

Samenwerkingsverband Pijnpatiënten naar één stem           

Deze website is een samenwerkingsverband van patiëntenorganisaties, met daarin: 

• Uitleg over chronische pijn.
• Verhalen van mensen met chronische pijn.
• Tips om met pijn om te gaan. 
• U kunt een online cursus volgen over chronische pijn.
• Boeken over chronische pijn
• Informatie over welke patiëntenorganisaties actief zijn in chronische pijn. 

Voorlichtingsfilmpje chronische pijn

Hier vindt u een kort Nederlandstalig filmpje van 6 minuten met duidelijke uitleg over chronische pijn. U kunt het filmpje ook gebruiken om mensen uit uw omgeving uit te leggen wat er met u aan de hand is. Wilt u het filmpje in een andere taal bekijken, bijvoorbeeld in het Pools of Duits? Klik dan op de link van de website, vervolgens op het icoontje voor instellingen (tandwieltje), kies ondertiteling, vervolgens klik automatisch vertalen en kies uw taal.

Pijn.nl

Op deze website vindt u informatie over pijn:

• Chronische pijn?
• De oorzaak van pijn?
• Wat is er aan pijn te doen? 

Boeken: 

Pijn en het brein, Annemarieke Fleming Joke Vollebregt
Het boek legt uit hoe belangrijk uw brein is bij chronische pijn. U leert:

• Hoe pijn werkt in uw lichaam en brein. 
• Praktische tips om ermee om te gaan.

Verklein de pijn, Eugenie de Ruiter
Dit boek is geschreven door iemand die zelf chronische pijn heeft. Deze persoon is ook pijncoach.

Het boek legt uit:

• Hoe chronische pijn ontstaat. 
• Waarom uw zenuwstelsel overgevoelig wordt.
• Praktische oefeningen om weer grip te krijgen op uw leven.