
Project Zinvolle registratie (ZIRE) Minder meten, meer kwaliteit
Maak zorgverleners weer eigenaar van de kwaliteit van zorg door het werken met een kernset van zinvolle indicatoren en het efficiënter inrichten van het registratieproces. Dat zal leiden tot meer werkplezier bij artsen en verpleegkundigen, minder registratielast en gelijke of betere kwaliteit van zorg.
lees meerProject Zinvolle registratie (ZIRE) Minder meten, meer kwaliteit
Ziekenhuizen leggen jaarlijks zeer uitgebreid verantwoording af over de kwaliteit van de geleverde zorg, zowel extern als intern. Dit levert een enorme registratielast op en bovendien ervaren zorgverleners de kwaliteitsuitvragen vaak als weinig relevant; ze betekenen te weinig voor hun eigen kwaliteitsbeleid. Alle betrokkenen in de zorg zijn het eens over de noodzaak van kwaliteitsmetingen en het afleggen van verantwoording hierover, maar vinden dat dit op een meer zinvolle wijze moet worden ingevuld.
Het Radboudumc heeft samen het UMC Groningen en Rijnstate het initiatief genomen om daar iets aan te veranderen. Project ZIRE is IN 2017 gestart om de focus te verleggen van het registreren van alledaagse handelingen (bijvoorbeeld uitgevoerde pijnmetingen) naar registratie van patiëntuitkomsten en – ervaringen. Op deze pagina delen we onze kennis en ervaringen.
Experiment 1 (2017-2020)
Eerst is met verpleegkundigen, artsen en patiënten een kernset geselecteerd van kwaliteitsmetingen die volgens hen van toegevoegde waarde zijn voor de gezondheid van patiënten en voor kwaliteitsverbeteringen. Vervolgens is het experiment is uitgevoerd op de afdeling Intensive Care van het Radboudumc, het Oncologisch Centrum van Rijnstate en de afdeling Hematologie van het UMC Groningen. Het experiment is gestart in 2017 en liep tot december 2020.
Het werken met een eigen geformuleerde kernset van zinvolle indicatoren heeft geleid tot minder registratielast in de drie deelnemende ziekenhuizen zonder dat de kwaliteit achteruitgaat. De effectiviteit van de kwaliteitsverbeteringen neemt juist toe doordat alle kwaliteitsmetingen 1 op 1 worden gebruikt. Met minder registraties lukt het om de balans te verleggen naar meer kwaliteitsverbetering.
Experiment 2 (2021-2023)
Het experiment krijgt in 2021 een vervolg door uitbreiding naar de IC’s van acht ziekenhuizen in Oost-Nederland: Bernhoven, CWZ, Maastricht UMC+, Maasziekenhuis Pantein, Radboudumc, Rijnstate, Rivierenlandziekenhuis, SKB Winterswijk, Slingeland Ziekenhuis.
Het werken met een kernset van zinvolle indicatoren heeft geleid tot minder registratielast onder artsen en verpleegkundigen van IC-afdelingen zonder dat de kwaliteit van zorg achteruitgaat.
De uitkomsten van dit experiment en geformuleerde lessen geven individuele zorgverleners, bestuurders en beleidsbepalers van zorgorganisaties (zowel binnen en buiten de IC-geneeskunde) aanknopingspunten om te werken aan zinvolle kwaliteitsregistratie en andere vormen van verantwoording waarbij zorgverleners ‘in the lead’ zijn.
Waarom ZIRE Focus op leren en verbeteren
Kwaliteitsbeleid wordt niet gedreven door kwaliteitsuitvragen van externe partijen, maar door continu te leren en verbeteren en door proactief kwaliteitsbeleid vanuit zorgverleners zelf.
lees meerKernset van indicatoren
Artsen, verpleegkundigen, ex-IC-patiënten en hun naasten hebben gezamenlijk een kernset van 16 zinvolle indicatoren samengesteld.
lees meerKernset van indicatoren
Artsen, verpleegkundigen, ex-IC-patiënten en hun naasten hebben gezamenlijk een kernset van 16 zinvolle indicatoren samengesteld. De kernset geeft inzage in de kwaliteit en veiligheid van zorg in de volle breedte: de randvoorwaarden voor goede IC-zorg, de uitkomsten van de geleverde zorg en de ervaringen van patiënten en hun naasten. Tevens geeft de kernset inzage in de veiligheidscultuur en wijze waarop wordt geleerd van incidenten.
Wil je weten hoe de kernset is samengesteld. Lees dan:
- Registratielast: laat de teugels vieren, Medisch Contact, oktober 2018
- Putting measurement on a diet: development of a core set of indicators for quality improvement in the ICU using a Delphi method BMC Health Services Research, juli 2022
Om binnen het team te delen wat wel of niet wordt geregistreerd, werken we in het Radboudumc met een zakkaartje.
Registratielast verminderen Hoe?
De ervaringen met ZIRE lopen sterk uiteen tussen de deelnemende ic-afdelingen en laten zien hoe complex het is om registraties los te laten. Hierdoor heeft het experiment lessen opgeleverd en inzage gegeven in de cruciale factoren om het eigenaarschap voor kwaliteit terug te geven aan de zorgverleners en te komen tot zinvolle registratie.
lees meerRegistratielast verminderen Hoe?
De ervaringen met ZIRE lopen sterk uiteen tussen de deelnemende ic-afdelingen en laten zien hoe complex het is om registraties los te laten. Hierdoor heeft het experiment lessen opgeleverd en inzage gegeven in de cruciale factoren om het eigenaarschap voor kwaliteit terug te geven aan de zorgverleners en te komen tot zinvolle registratie.
De geleerde lessen:
- Creëer bestuurlijk draagvlak
- Investeer in kartrekkers op de afdeling
- Hanteer passend leiderschap (daadkrachtig en faciliterend)
- Heb continue aandacht en tijd voor benodigde cultuuromslag
- Pas het ziekenhuisinformatiesysteem aan
- Onderbouw het nut van zinvol registreren en maak voortgang inzichtelijk met concrete data
- Wissel kennis en ervaringen m.b.t. zinvol registeren uit met andere ziekenhuizen/afdelingen
- Betrek relevante controlerende instanties en laat hen reflecteren op het nieuwe kwaliteitsbeleid (proactief eigenaarschap)
Wil je hier meer over weten. Lees/beluister dan:
- Minder registreren vraagt om lef en vertrouwen, Medisch Contact, juni 2024
- ‘Minder meten, meer leren en verbeteren’, podcast NFU-Consortium
- Time to See Quality Measurement Differently: Focus on Reflection, Learning and Improvement; A Response to the Recent Commentaries, Pubmed, juli 2022
Resultaten van ZIRE
ZIRE heeft geleid tot
- Reductie in aantal registraties en reductie in registratietijd
- Meer betrokkenheid van zorgprofessionals bij kwaliteitsverbeteringen en meer eigenaarschap
- Gelijke kwaliteit en werkplezier
Resultaten van ZIRE
Meer hierover is te lezen in:
Meten van registratielast
Naast het aantal registraties en tijd die registraties kosten, kun je ook de ervaren registratielast meten en effect op werkplezier.
lees meerMeten van registratielast
Wil je hier meer over weten. Lees dan:
Ervaringen van zorgprofessionals
Voor ZIRE deden medewerkers een melding van een incident op papier en loste een ander het op. Na ZIRE melden ze het op een verbeterbord, bespreken ze samen het probleem, bedenken ze een oplossing en verbinden ze er een doelstelling aan. Deze gezamenlijke aanpak en het eigenaarschap ervaren ze als winst.
lees meerErvaringen van zorgprofessionals
Wil je hier meer over weten. Lees dan:
ZIRE in de schijnwerpers
Lees hier het nieuws en de publicaties over ZIRE, beluister de podcasts en bekijk de video.
lees meerZIRE in de schijnwerpers
- Zire: Meer kwaliteit van zorg door minder (kwaliteits)registraties | Praktijkverhalen | (Ont)Regel de Zorg
- Registratielast verminderen met ZIRE
- Experiment: niet meer opschrijven dat de urine geel is - NRC
- De ic-afdeling die de administratieve lasten wist te verlagen: ‘De inspectie was ¬kritisch, maar werd na een bezoek enthousiast’ | de Volkskrant
- NTVG Podcast 36 | sociale media en anorexia
- NFU Verbeterverhalen 9 | Radboudumc IC mag registraties loslaten
- Registratielast: al jarenlang een bekend probleem in de ziekenhuizen | Nieuwsbericht | (Ont)Regel de Zorg
- NFU Consortium Kwaliteit van zorg | Anders verantwoorden, de volgende stap
- IC-hoogleraar Hans van der Hoeven: 'Zestien kwaliteitsindicatoren is genoeg' - Zorgvisie
- ZIRE: Meer kwaliteit met minder registraties - Skipr