Hoortoestel­aanpassing door de audicien

Hoortoestel­proef

Hoe verloopt een hoortoestelproef?

1. Het hoortoestelrecept dat u heeft gekregen van het audiologisch centrum of de KNO-arts kan u meenemen naar een audicien bij u in de buurt. Hij of zij kan op basis van het recept en uw wensen een hoortoestel bestellen. De grootte van uw gehoorverlies bepaalt welke toestellen voor u geschikt zijn. Uiteraard wordt zo veel mogelijk rekening gehouden met uw persoonlijke voorkeur.
2. De audicien maakt afdrukken van uw oren en bestelt de toestellen. U krijgt een offerte mee en er wordt uitleg gegeven over de vergoedingsmogelijkheden. U krijgt een nieuwe afspraak voor het ophalen van de toestellen. Breng het audiologisch centrum op de hoogte van de start van de proefperiode. U zal ongeveer zes weken later een afspraak krijgen voor een eindcontrole.
3. De audicien stelt de toestellen in zodat het geluid past bij uw gehoorverlies. U krijgt uitleg over het gebruik van de toestellen en over de mogelijkheden die de toestellen heeft en wat u van de toestellen kan verwachten. U mag de toestellen 2 maanden proberen.
4. Tijdens de proef krijgt u een of meerdere afspraken bij de audicien. Deze zijn bedoeld om de voortgang van de proef te evalueren en de toestellen verder bij te stellen als dat nodig is. Ook zal de audicien een aantal gehoortesten afnemen om te beoordelen of er voldoende verbetering van het verstaan is.
5. Indien de toestellen niet bevallen en meerdere bijstellingen niet tot een beter resultaat leiden, kunt u ervoor kiezen om nog een ander merk te proberen. Bespreek de mogelijkheden met uw audicien maar zorg dat u de toestellen minimaal 4 weken geprobeerd heeft. Een kortere proefperiode is niet zinvol omdat u dan in onvoldoende situaties de toestellen heeft kunnen testen.
6. De audicien zal het audiologisch centrum op de hoogte houden van de voortgang van de proef. Indien nodig wordt een tussentijdse controle op het audiologisch centrum gehouden. Tijdens de eindcontrole (zes weken na de start van de proef) zal beoordeeld worden op basis van een aantal testen en op basis van uw ervaringen of de toestellen een voldoende verbetering geven voor uw klachten. Ook zal beoordeeld worden of aanvullende hulpmiddelen nog nodig zijn. Aan het einde van de afspraak zal een advies gegeven worden. Indien wij van mening zijn dat de toestellen niet geschikt zijn voor u, zult u het advies krijgen nog een ander merk te proberen.  

Gewenningsperiode

Om een hoortoestelproef te laten slagen is het belangrijk dat u de toestellen zo veel mogelijk draagt, ook wanneer u alleen bent is het belangrijk de toestellen de hele dag te dragen. Indien u moeite heeft om de toestellen vaak te dragen kunt u beginnen om de toestellen eerst te dragen in stilte, ook wanneer u alleen thuis bent. Bereidt dit daarna uit naar situaties met één of twee personen en daarna naar drukkere situaties zoals in gezelschap, op straat, in het restaurant, thuis wanneer de tv of radio aanstaat. Probeer ernaar toe te werken dat u de hoortoestellen de hele dag draagt. Op die manier kunnen de hersenen leren om te gaan met de nieuwe situatie en zal het beste resultaat bereikt worden. Het kan zijn dat dit niet in week 1 lukt maar dat u 3 tot 6 weken de tijd nodig heeft.

Keuzes bij een hoortoestel

1 of 2 hoortoestellen?

Bij een gehoorverlies aan beide oren adviseren we twee hoortoestellen. Sommige mensen vinden dat één toestel genoeg is en dat een hoortoestel aan beide oren overbodig is. In het algemeen hoort u in moeilijke situaties beter met twee oren dan met een oor. Het kan voorkomen dat de grootte van het gehoorverlies te root is om nog baat te hebben bij een hoortoestel. 

In of achter uw oor?

De toestellen in-het-oor zitten volledig in de gehoorgang en zien er uit als oordopjes. De toestellen achter–het-oor bestaan uit twee delen: het hoortoestel dat achter het oor hangt, en het oorstukje dat in de gehoorgang zit. Deze twee delen zijn verbonden met een doorzichtige slang. Er bestaan ook toestellen die kleiner zijn waarbij de luidspreker in het oor zit. Er loopt dan een heel dun kabeltje van het toestel naar de gehoorgang. Rond de luidspreker kan een siliconen dopje zitten of een op-maat-gemaakt oorstukje.  

Toestellen in-het-oor worden als minder zichtbaar bestempeld. Dit is niet altijd het geval, zoals bij kleine gehoorgangen waardoor het toestel niet past in het oor en dus in de oorschelp gedragen moet worden. Achter-het-oor toestellen kunnen tegenwoordig heel klein zijn waardoor je ze bijna niet zit zitten achter de oorschelp. Ook de slang die naar het oor loopt kan dun en onopvallend zijn.

Functies
Hoortoestellen kunnen verschillende functies hebben, zoals ringleiding en/of streaming. Beide zijn systemen die ervoor kunnen zorgen dat u een spreker die in een microfoon praat, de televisie, de telefoon of uw muziek rechtstreeks op het toestel kan ontvangen en horen. Dit kan ervoor zorgen dat u ook in deze situaties een gesprek goed kan verstaan. Ringleiding komt nog vaak voor in bijvoorbeeld kerken of theaters. Streaming is moderner en kan het geluid digitaal verzenden waardoor de kwaliteit van het geluid beter is. Heel kleine en sommige in-het-oor toestellen hebben vaak geen ringleiding, omdat het niet in de behuizing van het toestel past.

Luistercomfort
Verschillende merken hebben een verschillende klank. Klank is een persoonlijke voorkeur. De klank van uw eigen stem maar ook van anderen kan in het begin vreemd klinken. Als de klank van een toestel blijvend niet bevalt, bespreek dit dan met uw audicien. Meestal kan de klank verbeterd worden door de instellingen aan te passen. Soms lukt dit niet en zal iemand een ander merk moeten proberen. Ook kan een toestel fluiten (rondzingen). Meestal is dit een gevolg van een niet goed passend oorstukje. De meeste moderne toestellen hebben een goed anti-fluitsysteem waardoor veel fluitproblemen ook via een aanpassing aan de instelling opgelost kan worden. 

Kwetsbaarheid
In-het-oor toestellen hebben iets vaker storingen dan achter-het-oor toestellen. Dit komt omdat de onderdelen kwetsbaarder zijn en omdat oorsmeer eerder in het toestel komt. Het oorstukje van een toestel achter-het-oor kunt u gemakkelijk losmaken en reinigen. Hoewel er dus een aantal argumenten zijn om voorzichtig te zijn met de keuze voor een in-het-oor toestel, kunt u dit toch vaak proberen. De proefperiode is er om problemen op te sporen en zo mogelijk op te lossen.

Standaard of met extra mogelijkheden?

Alle moderne hoortoestellen hebben een hoge geluidskwaliteit en beschikken over standaardfuncties zoals fluit- en rumoeronderdrukking. Ook hebben de meeste toestellen de mogelijkheid om verschillende luisterstanden te programmeren, zodat u bijvoorbeeld in een drukke situatie het geluid wat comfortabeler binnen krijgt of in rumoer wat makkelijker kan verstaan. Veel toestellen kunnen dit ook automatisch regelen. De meeste toestellen beschikken nog steeds over een aantal schakelaars/knoppen waarmee u het toestel kan bedienen, zoals een volumeregelaar. Soms kan dit alleen maar via een afstandsbediening of een app. Veel toestellen zijn ook te verbinden met een smartphone of telefoon, al dan niet via een extra apparaatje.

Een toestel wat buiten het vergoedingssysteem valt en vaak heel veel extra (programmeer-) functies heeft, is niet noodzakelijk een betere oplossing voor u. Veel klachten zoals verstaan in rumoer, zijn niet altijd opgelost met een duurder toestel. Bespreek met het audiologisch centrum en de audicien welke extra functies u echt nodig heeft en voor een verbetering zullen zorgen van uw klachten.

Keuze audicien (hoortoestelwinkel)

U bent vrij in de keuze van een audicien. Een audicien die StAr-geregistreerd is voldoet aan de kwaliteitsrichtlijnen voor audiciens. Zaken waarmee u rekening kan houden bij het maken van de keuze zijn:

• Bereikbaarheid zowel telefonisch als fysiek
• Openingstijden
• Contract met uw zorgverzekeraar: indien er geen contract is kan dit gevolgen hebben voor de vergoeding. Vraag dit na bij de audicien
• Vertrouwen: het is belangrijk dat u de audicien kan vertrouwen en dat u zich vrij voelt om voor, tijdens en na de proef uw vragen te bespreken.

Verzekeringen

Wij raden aan om een verzekering voor verlies- en diefstal af te sluiten. Er bestaan verschillende verzekeringsmaatschappijen die een dergelijke verzekering aanbieden. Belangrijk hierbij is dat de aankoopwaarde van de toestellen verzekerd is, en niet de dagwaarde. In het laatste geval zal u bijvoorbeeld in jaar 3 onvoldoende vergoeding krijgen om een gelijkwaardig hoortoestel te kunnen aanschaffen.

De toestellen hebben een garantie van 5 jaar. Dit is in de prijs inbegrepen. Hier hoeft u dus geen aparte verzekering of pakket voor af te sluiten. Indien de schade ontstaat door opzet, valt dit uiteraard niet onder de garantie of verzekering.

Controles

Voordat de proefperiode wordt afgesloten met een eindcontrole hebben er meestal meerdere tussentijdse controles plaatsgevonden bij de audicien of indien nodig bij ons. Een eindcontrole vindt ten vroegste 4 weken na de start van de proef plaats.

Belangrijke vragen bij de tussentijdse controle(s) zijn:

• Heeft u klachten aan uw oor, zoals drukpijn of oorontstekingen?
• Staat uw hoortoestel hard genoeg?
• Fluit uw hoortoestel?
• Heeft u vaak last van harde geluiden?
• Hoe klinkt uw eigen stem? Als deze niet normaal klinkt, is de klank dan licht/scherp of juist zwaar/dreunend?
• Kunt u gemakkelijk met het hoortoestel omgaan?
• Wat is het effect van het hoortoestel op het verstaan in een één-opéén situatie, en wat is het effect in gezelschap?
• Lukt het telefoneren met het hoortoestel?

Tijdens de eindcontrole zal samen met u besloten worden of de toestellen goed functioneren en de gehoorklachten voldoende verhelpen. Tijdens de controle zullen de instellingen gecontroleerd worden en zullen er spraakverstaan testen afgenomen worden. Ook zal beoordeeld worden of het toestel voldoende versterking geeft.

Bij een positief eindresultaat krijgt u een recept mee waarmee de vergoeding aangevraagd kan worden bij de zorgverzekeraar.

Bij een negatief eindresultaat kunnen de volgende stappen volgen:

• Aanpasadvies voor de audicien. De audicien wordt gevraagd een aantal zaken aan te passen aan de hoortoestellen zodat een beter resultaat verkregen kan worden
• Start proef met nieuwe hoortoestellen
• Stopzetten van het traject. De hoortoestellen worden weer ingeleverd bij de audicien.
• Pauze. Er wordt niet meteen een nieuwe proef gestart maar pas na een periode van bijvoorbeeld 6 maanden.

Vergoeding hoortoestellen

De zorgverzekeraar vergoedt 75% van de hoortoestelkosten, u heeft dus zelf een eigen bijdrage van 25%. Houdt hierbij rekening met het eigen risico. Indien u een restitutiepolis heeft of aanvullende modules kan de eigen bijdrage hoger of lager liggen. Bespreek dit met uw audicien zodat u op voorhand weet wat de kosten zullen zijn. Voor kinderen tot 18 jaar worden hoortoestellen volledig vergoed. Om voor vergoeding in aanmerking te komen moet u voldoen aan volgende voorwaarden:

1. Uw zorgverzekeraar heeft een contract met uw audicien.
2. U heeft een gehoorverlies minimaal 35 dB (gemiddeld over 1, 2, 4 kHz).

Tips voor het gebruik

Telefoneren

Telefoneren wanneer u een hoortoestel draagt moet u oefenen. Als u de ringleidingstand niet gebruikt moet u de microfoon van de telefoon aan de bovenkant van uw oorschelp houden als u een achter-het-oor toestel heeft. U houdt de telefoon iets van uw oor af als u een toestel in-het-oor heeft. Als u het toestel op de ringleidingstand zet moet u de hoorn aan de achterkant van uw oorschelp houden.

Het hoortoestel reinigen

Oorsmeer kan door het dragen van een hoortoestel moeilijker uit uw oor wegvloeien. Het oorsmeer kan uw oor of het hoortoestelkanaal afsluiten zodat u niets hoort, of het kan tot gevolg hebben dat het toestel snel gaat piepen. Als het nodig is, kunt u (sla)olie in uw oor druppelen en zacht met lauw water naspoelen. Dit mag alleen als uw trommelvlies intact is. Neem bij twijfel contact op met uw huisarts of KNO-arts.

Het oorstukje van het achter-het-oor toestel kunt u losmaken en in een sopje reinigen. Blaas door middel van een blaasbalgje het oorstukje droog voordat u het weer gebruikt. Ook de hoortoestelslang dient u schoon te maken. Hiervoor kunt u bijvoorbeeld dik flosdraad gebruiken.

Hebt u snel last van vochtige oren, transpireert u veel of bent u vaak in een vochtige omgeving? Gebruik dan een droogbox om het toestel vochtvrij te krijgen.

Batterijen

Door het batterijklepje open te zetten wanneer u het toestel niet gebruikt gaat de batterij langer mee. Ook kan het toestel dan ’s nachts beter drogen.