Onze impact voor patiënten in 2019

Vier vragen aan Rianne Ekkelboom

Rianne Ekkelboom is de voorzitter van onze Patiëntenadviesraad (PAR). De PAR adviseert de Raad van Bestuur van het Radboudumc over de kwaliteit en veiligheid van de patiëntenzorg. Wat hebben zij zoal besproken in 2019? Rianne vertelt erover.

1 Hoe kijk je terug op 2019?

'In 2019 heb ik als voorzitter van de PAR opnieuw gemerkt hoe groot de betrokkenheid en de inzet is van de leden van de PAR én van de 19 decentrale afdelingsadviesraden. Het merendeel van de afdelingen van het Radboudumc heeft namelijk een eigen patiëntadviesraad, zij adviseren de afdelingsleiding. De PAR adviseert de Raad van Bestuur over het algemene patiëntenbelang, volgens wettelijke kaders. Alle leden zetten zich als vrijwilligers belangeloos in om de kwaliteit van de patiëntenzorg, het onderwijs en het onderzoek in het Radboudumc te verbeteren. Daar ben ik trots op! De PAR heeft sinds de oprichting in 2014 een stevige positie verworven binnen het Radboudumc en valt ook niet meer weg te denken. Toch willen we in 2020 nog meer van ons laten horen en we gaan dan ook nog meer energie steken in de zichtbaarheid van de PAR.'

2 Wat waren jullie belangrijkste punten in 2019?

'We hadden vier speerpunten: hoofdbehandelaarschap, persoonsgerichte zorg, persoonsgerichtheid in de master Geneeskunde en het toekomstbestendige model voor organisatie en besturing van het Radboudumc. Waarom? Voor de PAR is het essentieel dat de patiënt weet wie de hoofdbehandelaar is. Zeker als de patiënt multidisciplinair, in ketenverband of in samenwerking met onze regiopartners behandeld wordt. Wij denken dat een casemanager de patiënt hierbij zou kunnen ondersteunen. Het Radboudumc heeft de ambitie om het meest persoonsgerichte umc te zijn. De PAR wil die persoonsgerichtheid terugzien in alle lagen van de organisatie. En in de opleidingen. In de bachelor Geneeskunde is er veel aandacht voor persoonsgerichte zorg, doordat studenten vanaf dag één contact hebben met patiënten. Begin 2019 startte de vernieuwde master Geneeskunde, die beter aansluit op die nieuw ontworpen bachelor. Als PAR vragen we er aandacht voor dat die persoonsgerichte benadering niet verloren gaat tijdens de coschappen in de master. We werken daarbij nauw samen met de PAR van de Radboudumc Health Academy. Tot slot hebben we volop input geleverd tijdens strategiedagen en werksessies waar het ging over het toekomstbestendige model voor organisatie en besturing. We hebben er ook voor gepleit dat een PAR-lid actief gaat meehelpen bij de ontwikkeling van dat model. Met succes, in 2020 trad een van onze leden toe tot het Regieteam dat zich hiermee bezighoudt.'

3 Op welk vraagstuk hebben jullie de meeste impact gehad?

'Een mooi voorbeeld vind ik de bijeenkomst die wij in december 2019 organiseerden voor leden van decentrale afdelingsadviesraden van het Radboudumc. De voorzitter van de Raad van Bestuur gaf daarbij uitleg over het toekomstbestendige model voor organisatie en bestuur en de leden hebben daar tijdens een interactieve sessie met grote betrokkenheid waardevolle input op geleverd. Belangrijke patiëntwaarden zijn daarna meegenomen door het Regieteam, dat in 2020 verder gaat met het model, denk aan: het gezien worden als mens met context, continuïteit van zorg, betrokkenheid van patiënten op alle niveaus, goede communicatie en eigen regie.'

4 Wat verwacht je van 2020 voor de PAR?

'De PAR levert in 2020 een aantal position papers op waarin de zienswijzen en adviezen van de PAR staan verwoord over voor de patiënt belangrijke thema’s, die ik hierboven benoemde. Daarnaast gaan we in 2020 werken met een PatiëntEffectRapportage. Dat betekent dat we beleids- en projectvoorstellen van het Radboudumc langs een meetlat gaan houden: ‘wat betekent dit voor patiënten en is de patiënt erbij betrokken’. Daardoor wordt ingezoomd op aspecten die voor patiënten van belang zijn. Als mensen een voorstel voor advies aan ons willen voorleggen, vragen we ze voortaan om in de tekst een paragraaf te wijden aan de effecten voor de patiënt en op welke manier met patiënten over het voorstel wordt gecommuniceerd. Natuurlijk blijven we ook in 2020 afdelingen stimuleren om patiënten te betrekken bij zorg, onderwijs en onderzoek. Dat leidt ongetwijfeld tot uitbreiding van het aantal afdelingsadviesraden.'

NB. In dit interview is niet de verwachte impact van de coronacrisis in 2020 meegenomen.

Iris Hobo vertelt over de nieuwe patiëntenkamers

In het nieuwe gebouw zijn er straks slim ontworpen en ingerichte eenpersoonskamers voor patiënten. Iedere kamer heeft een eigen badkamer en slaapplek voor mantelzorgers. De optimale inrichting van die zogenoemde 'gepersonaliseerde healing environment' wordt sinds 2019 intensief getest. Iris Hobo, designmanager projectbureau Bouwzaken vertelt meer over over de proefkamers, het testen en het inrichten van een patiëntenkamer.

1 Waarom proefkamers?

‘De nieuwbouw is in 2019 van start gegaan en wordt in 2022 in gebruik genomen. We willen vooraf veel testen en onderzoeken zodat er straks 150 optimaal ingerichte en te personaliseren patiëntenkamers zijn. We willen sfeer en beleving testen, maar ook allerlei slimme en innovatieve technische mogelijkheden. Daarom hebben we twee proefkamers gemaakt. De ene proefkamer is gebouwd volgens de officiële bestekken en zes belangrijke ontwerprichtlijnen: verbonden met eigen natuur, open, eigen, verwondering, gezond en professioneel. Met deze proefkamer onderzoeken we met name de beleving. De andere proefkamer is ingericht met digitale technologie en gericht op een sneller herstel van de patiënt.’

2 Waarom is het belangrijk hoe een ruimte wordt ervaren?

‘Voor een doodzieke patiënt is elke onnodige impuls er eentje te veel. In onze modelkamer dus geen batterij aan snoeren, apparaten of stopcontacten. Alles is zoveel mogelijk efficiënt weggewerkt in kastjes en achter wanden. Nergens zijn scherpe randen of hoeken. Ik hou van de balans tussen techniek en emotie. Het verrassende is dat de patiëntenkamer supertechnisch wordt, maar dat je daar in eerste instantie niets van ziet!’

3 Hoe kom je tot de ideale inrichting?

‘Over vorm, kleur en impact van alle apparatuur en sfeerelementen in de modelkamer is nagedacht; tot en met het design van het dekbedovertrek en het (samen met de verpleegkundigen) optimaal inrichten van de kasten. Welke meubels komen er te staan en waar? Wat is de beste positie van het bed? Zijn alle deuren breed genoeg en de bedmeubelen en kastjes goed bereikbaar? Kan ook een patiënt die moeizaam loopt veilig naar het toilet gaan? We zijn zelfs zo ver gegaan, dat we vrijwilligers met een ‘obesitaspak’ aan hebben laten testen of ook een obesitaspatiënt en de verpleegkundige in de badkamer genoeg ruimte hebben onder de douche.’

4 En in de andere kamer?

‘In de andere proefkamer onderzoekt hoogleraar Harry van Goor hoe digitale technologie bijdraagt aan een genezende omgeving: de healing environment. Helpen rustgevende beelden en kunnen ze in een virtuele wereld afleiden van pijn en stress? Kunnen patiënten hun conditie verbeteren na een operatie nadat ze op speelse wijze worden gestimuleerd om te bewegen met een compacte ‘bedfiets’ in combinatie met serious games? De resultaten van dergelijk wetenschappelijk onderzoek nemen we zoveel mogelijk mee in het uiteindelijke ontwerp van de patiëntenkamers.’

Kerncijfers patiëntenzorg

In algemene zin ziet u een daling van deze cijfers ten opzichte van 2018. Dat is een landelijke trend die al een paar jaar gaande is. De consulten laten echter een stijging zien. Dat wordt vooral verklaard door het gebruik van e-health. Toch is ons aantal medewerkers in 2019 licht toegenomen. Dat komt met name doordat meer wetenschappelijk onderzoek is verricht.

Woonplaats patiënten

In de afbeelding hieronder ziet u waar de patiënten wonen die het Radboudumc in 2019 bezochten. Het merendeel woont in de buurt: ongeveer de helft van de patiënten woont binnen een straal van 25 kilometer van het Radboudumc. Zo'n 75% van de patiënten woont binnen een straal van 50 kilometer van het Radboudumc.