Vaat­malformaties (aangeboren vaatafwijkingen)

Wat zijn vaatmalformaties?

Vaatmalformaties zijn afwijkingen in de bloedvaten of lymfevaten. Ze ontstaan al tijdens de zwangerschap en zijn dus aangeboren. De afwijkingen groeien mee met het lichaam. Soms zijn ze meteen zichtbaar, maar ze kunnen ook pas later opvallen.

Er zijn verschillende soorten vaatmalformaties. Ze kunnen ontstaan in:

• haarvaten (kleine bloedvaatjes)
• aders (voeren bloed terug naar het hart)
• slagaders (voeren bloed van het hart naar het lichaam)
• lymfevaten (voeren vocht af uit het lichaam)

Capillaire malformatie (wijnvlek)

Een vaatmalformatie van de haarvaten noemen we capillaire malformatie of wijnvlek. Onder de huid zitten dan op één plaats meer haarvaatjes dan normaal. Deze vaatjes zijn ook wijder dan normaal. Je kunt ze door de huid heen zien als een rode vlek: de wijnvlek. Het is vanaf de geboorte zichtbaar en verdwijnt niet vanzelf.

Veneuze malformatie

Een vaatmalformatie van de aders (venen) noemen we veneuze malformatie. Normale aders voeren bloed af van weefsel of organen. Aders die niet goed zijn aangelegd, doen dat niet goed waardoor klachten kunnen ontstaan. Een veneuze malformatie kan er uitzien als een ‘bosje’ vaten met een blauwe kleur. Soms ziet het eruit als spataders. Ze kunnen zichtbaar zijn door de huid, maar ze kunnen ook dieper liggen, bijvoorbeeld in spieren.

Arterioveneuze malformatie (AVM)

Een arterioveneuze malformatie (AVM) is een foutje in de aanleg van de verbinding tussen slagaders (arteriën) en aders (venen). Slagaders zorgen normaal gesproken voor de bloedaanvoer van weefsels en organen. Als er te veel slagaders zijn aangelegd zonder juiste verbindingen raken deze arteriën en venen blijvend verwijd, waardoor er te veel bloed op één plek komt. Deze plek heet een arterioveneuze malformatie.

Lymfatische malformatie

Bij een lymfatische malformatie zijn de lymfevaatjes niet goed aangelegd. Normaal voeren lymfevaatjes het weefselvocht (lymfe) af. Deze lymfe gaat terug naar het hart. Bij simpele lymfatische malformaties hebben lymfevaatjes kleine of grote holten die geen verbinding hebben met de normale lymfebanen.

Complexe lymfatische afwijkingen (CLA)

Bij een complexe lymfatische afwijking zijn de grote (centrale) lymfevaten niet goed aangelegd. Daardoor kan het lymfevocht niet goed wegstromen en kan het zich ophopen in de borstholte, buik of onder de huid. De ernst van de klachten kan verschillen. Soms zijn ze mild, maar ze kunnen ook ernstiger zijn, zoals problemen met de ademhaling.

Gecombineerde vaatmalformaties

Sommige mensen hebben complexe vaatmalformaties (veneus, lymfatisch, capillair (wijnvlek) of arterioveneus) gecombineerd met over- of ondergroei van lichaamsdelen en andere verschijnselen. Voorbeelden zijn Klippel-Trenaunay syndroom en Sturge-Weber syndroom.