

Wat is een mastectomie?
Een mastectomie is een geslachtsbevestigende operatie voor transmannen waarbij we borstklierweefsel verwijderen om een mannelijk torso te creëren.
lees meerWat is een mastectomie?
Een mastectomie is een geslachtsbevestigende operatie voor transmannen waarbij we borstklierweefsel verwijderen om een mannelijk torso te creëren.
Voor wie?
U komt in aanmerking voor deze behandeling als u in het geslachtsbevestigende traject zit en 16 jaar of ouder bent.
Wanneer?
Wanneer u na de onderzoeksfase besluit om een geslachtsbevestigend traject in te gaan, kunt u starten met een hormoonbehandeling of een mastectomie. Wanneer u ervoor kiest om eerst met de cross-sekse hormonen te beginnen, is het belangrijk dat u deze minimaal 6 maanden gebruikt vóórdat u geopereerd wordt. Uw lichaam is dan aan de hormonen gewend en dat is beter voor de operatie. U kunt uw wensen bespreken met de psycholoog. Deze verwijst u door naar de poli Plastisch Chirurgie.
Belangrijk aandachtspunt: borstvoeding na mastectomie
Na een mastectomie is niet meer mogelijk om borstvoeding te geven. Dit komt doordat bij een mastectomie klierweefsel verwijderd wordt
Wachttijd
In het Radboudumc is een wachttijd voor transgender operaties.
bekijk informatie over de wachttijdOver de behandeling
Vóór de operatie
Voordat u geopereerd wordt, heeft u een gesprek met de plastisch chirurg of physician assistant. Tijdens dit gesprek bespreken we uw wensen, krijgt u informatie over de risico’s en complicaties die bij deze operatie horen en doen we lichamelijk onderzoek.
lees meerVóór de operatie
Voordat u geopereerd wordt, heeft u een gesprek met de plastisch chirurg of physician assistant. Tijdens dit gesprek bespreken we uw wensen, krijgt u informatie over de risico’s en complicaties die bij deze operatie horen en doen we lichamelijk onderzoek van uw borsten.
Ook geven we uitleg over de Wet op Geneeskundige Behandelovereenkomst (WGBO). Volgens deze wet moet u een formulier ondertekenen. Met dit formulier geeft u aan dat u voldoende en de juiste informatie heeft gehad over de operatie en er goed over heeft nagedacht dat u de operatie wilt.
-
Bij het lichamelijk onderzoek kijken we naar:
- de huid-elasticiteit
- de grootte van de borsten
- de tepelhoogte
- de mate waarin de borsten ‘hangen’.
Aan de hand van dit onderzoek bepalen we welke manier van opereren het beste is voor een zo goed en mooi mogelijk resultaat. Ook maken we met een speciale camera een 2D- en 3D-opname van uw borstkast.
Als u voldoet aan de criteria (BMI tussen 18 en 35 en stoppen met roken), melden we u aan voor de operatie en komt u op de wachtlijst. Zodra u aan de beurt bent, krijgt u een uitnodiging voor een pre-operatieve screening bij de anesthesioloog. Daarna ontvangt u een oproep voor de operatie.
-
- Zorg voor een BMI tussen de 18 en 35, dan is de kans op complicaties door de operatie kleiner.
- Stop minstens 6 weken vóór de operatie met roken en houd dit tot 6 weken na de operatie vol. Nicotine vernauwt de bloedvaten. Hierdoor kunnen problemen ontstaan bij het genezen van de operatiewonden.
-
Bestel een compressieband. Na de operatie moet u deze 6 weken dragen. Tijdens de intake krijgt u informatie hierover.
-
In bepaalde gevallen kunt u tijdens de mastectomie tegelijk uw baarmoeder en eierstokken laten verwijderen. Dit kan wanneer u (langer dan) 6 maanden geslachtsbevestigende hormonen gebruikt en ouder dan 18 bent. Het verwijderen van de baarmoeder en eierstokken heet ook uterus- en adnexextirpatie.
Deze operatie voeren de plastisch chirurg en gynaecoloog samen uit. Het voordeel is dat u maar één keer onder narcose hoeft en één herstelperiode heeft. Wel zal de herstelperiode net zo lang duren als wanneer u de operaties apart laat uitvoeren.
U kunt met de psycholoog bespreken of 2 losse operaties of 1 combinatie operatie het beste bij u past.
-
- U wordt op de dag van de operatie opgenomen op de verpleegafdeling van Plastisch chirurgie. Op deze verpleegafdeling zijn 1 vierpersoonskamer, 1 tweepersoonskamer en meerdere éénpersoonskamers. In de meeste gevallen komt u op een meerpersoonskamer.
- Tot 8 uur voor de operatie mag u normaal eten. Tot 2 uur voor de operatie mag u nog waterige vloeistoffen drinken: water, koffie en thee (zonder melk, maar suiker mag wel), sap zonder pulp en aanmaaklimonade of frisdrank.
- De dag voor de operatie bellen we u om te controleren of er nog bijzonderheden zijn.

Narcose
Tijdens de operatie bent u onder narcose (anesthesie). Anesthesie zorgt ervoor dat u tijdens de behandeling geen pijn heeft.
informatie over anesthesieTijdens de operatie
Er zijn 2 technieken voor en mastectomie: de donuttechniek voor kleine borsten en de double incision techniek voor (middel)grote borsten. Beide operaties duren ongeveer 1 uur en 50 minuten.
lees meerTijdens de operatie
-
Er zijn 2 technieken voor en mastectomie: de donuttechniek voor kleine borsten en de double incision techniek voor (middel)grote borsten. Beide operaties duren ongeveer 1 uur en 50 minuten.
-
Deze techniek is alleen geschikt voor kleine borsten die niet hangen en een stevige en elastische huid hebben. Hierbij maakt de plastisch chirurg 2 ronde snedes op beide borsten (vandaar de naam donut). Via deze snedes verwijdert de chirurg huid en borstklierweefsel.
De donkere huid rondom de tepel (tepelhof) kan iets worden verkleind en de plaats van de tepel kan een stukje worden verplaatst. Daarna wordt de buitenste cirkel op de binnenste cirkel vastgehecht, hierdoor ontstaat een rond litteken rondom de tepel. Omdat het litteken rond is zit er na de operatie een rimpeling langs het litteken, in de loop van de tijd zal dit minder worden of zelfs helemaal verdwijnen. Het litteken kan in de loop van de tijd iets uitrekken of van vorm veranderen. Het gevoel in de tepel blijft behouden.
-
Deze techniek is vooral geschikt voor middelgrote tot grote borsten. Double incision betekent dubbele snedes. Hierbij maakt de plastisch chirurg een snee op de hoogte van de grote borstspier. Via deze snee verwijdert de chirurg borstklierweefsel en huid. De tepels worden van de huid afgehaald en de grootte van de tepels wordt aangepast. Daarna hecht de chirurg de tepels op de nieuwe gewenste plaats weer vast. Op de tepels wordt een kleine spons vastgehecht om de tepel te beschermen. Daarover heen komt verband. Dit verband wordt na een week verwijderd bij de eerste controle op de polikliniek.
De littekens na de operatie lopen van links naar rechts en lopen gelijk aan de grote borstspier. Ook is er een rond litteken rondom de tepels. De tepel kan in de loop van de tijd nog iets uitrekken of van vorm veranderen. Na de operatie heeft u geen gevoel meer in uw tepels.
Na de operatie
Na de operatie komt de plastisch chirurg bij u langs om te vertellen hoe de operatie is gegaan. De verpleegkundigen houden in de gaten hoe het met u gaat.
lees meerNa de operatie
Na de operatie komt de plastisch chirurg bij u langs om te vertellen hoe de operatie is gegaan. De verpleegkundigen houden in de gaten hoe het met u gaat.
-
Als u wakker wordt na de operatie heeft u in sommige gevallen aan beide kanten van uw borstkas een drain. Een drain is een slangetje waardoor overtollig wondvocht en/of bloed wordt afgevoerd. Of u wel of geen drains krijgt bepaalt de chirurg tijdens de operatie. De kans dat u een drain krijgt is heel klein. Ook doen we een elastische band om uw borst tijdens de operatie alvast aan. Deze moet u vanaf nu 6 weken dag en nacht dragen.
-
U mag in principe dezelfde dag weer naar huis. Het is belangrijk dat u goed geplast heeft en wat gegeten en gedronken voor u naar huis gaat. Als u een operatie heeft gehad waarbij ook uw baarmoeder en eierstokken zijn verwijderd, overleggen we met de gynaecoloog wanneer u naar huis mag.
-
Een week na de operatie heeft een afspraak op de poli bij een arts-assistent of de physician assistant. Deze controleert de wond en verwijdert sponsjes die op uw tepels zitten. 6 weken later heeft u een controle-afspraak bij de plastisch chirurg.
-
Als u weer thuis bent en u heeft vragen heeft die te maken hebben met uw operatie, kunt u contact opnemen via:
- Polikliniek Plastische Chirurgie (overdag)
- (024) 361 11 11 (’s avonds en in het weekend)
Dit is het algemene nummer van het Radboudumc. De telefonist kan u doorverbinden met de physician assistant of dienstdoende plastisch chirurg. - Een vraag stellen via mijnRadboud.
Adviezen en leefregels voor na de operatie
Om te zorgen dat de wonden goed genezen, geven we u een aantal adviezen en leefregels mee.
lees meerAdviezen en leefregels voor na de operatie
Wanneer contact opnemen
Als u na de operatie koorts of koude rillingen heeft, de zwelling en pijn in het operatiegebied toenemen uw huid blauw/paars verkleurt of de wond veel bloed lekt, kunt u contact opnemen met de Verpleegafdeling Trauma, Reconstructie en Beweging.
Douchen
Als u na de operatie met drains naar huis bent gegaan, wacht dan met douchen tot 24 uur nadat de drains zijn verwijderd. Voor anderen geldt dat u 24 uur na de operatie weer kort kunt douchen. Indien u sponsjes met een doorzichtige pleister ow uw tepels heeft zitten, moet u er wel voor zorgen dat deze niet nat worden tijdens het douchen.
Compressieband
U moet 6 weken het compressievest de hele dag en nacht dragen. Uiteraard mag u het afdoen tijdens het douchen en/of het wassen.
Zwemmen
U mag de eerste 2 weken na de operatie niet zwemmen, in bad of naar de sauna. Door deze activiteiten kunnen de hechtingen te vroeg oplossen en kunnen de wondjes open gaan staan.
Houding en sport
De eerste 6 weken na de operatie mag u niet sporten, niet meer dan 5kg en uw armen boven schouderhoogte optillen. Hierdoor kunnen de wonden gaan bloeden of te veel vocht aanmaken. Ook is het niet goed voor eventuele littekens.
Het is wel belangrijk nek en schouders goed te blijven bewegen. U kunt dit doen door dagelijks enkele keren onderstaande oefeningen te doen.
- Uw nek draaien. U zit rechtop met uw rug tegen de leuning van een stoel. Ontspan uw schouders. Kijf vervolgens zo ver mogelijk over uw linker en rechter schouder en houdt elke kant 5 seconden vast.
- Uw hoofd zijwaarts kantelen. U zit rechtop met uw rug tegen de leuning van een stoel. Kantel u uw hoofd zover mogelijk zijwaarts naar uw linker en rechter schouder en houdt dit 5 seconden vast.
- Uw hoofd voor en achteroverkantelen. U zit rechtop met uw rug tegen de leuning van een stoel. Kantel uw hoofd rustig voorover met uw kin in de richting van uw borst. Kantel daarna uw hoofd zover mogelijk achterover met uw kin in de richting van het achterhoofd.
- Uw schouders bewegen. U zit rechtop met uw rug tegen de leuning van een stoel. Draai uw schouders enkele keren vooruit en achteruit. Nadat u dit een paar keer heeft gedaan, trekt u uw schouders op naar uw oren en laat ze weer rustig zakken. Alsof u ‘ik weet het niet’ zegt.
Verband en wondverzorging
Tot de 1e controle op de poli is er in principe geen wondverzorging nodig. De pleisters mogen blijven zitten tot de 1e controle op de poli. Soms heeft u vanuit het ziekenhuis een absorberend gaas meegekregen voor het nalekken. Deze kunt u thuis indien gewenst of noodzakelijk, vervangen voor een schone katoenen washand die u kunt wassen op 60 graden.
Na de 1e controle krijgt u informatie over de wondverzorging en zorgen wij dat u de juiste spullen hiervoor krijgt.
Pijnstilling
Bij ontslag krijgt u indien nodig recepten mee voor pijnstilling. Dit is over het algemeen 4x per dag 1 gram Paracetamol en indien onvoldoende nog zo nodig tot 3x per dag 250mg Naproxen.
Autorijden
Er is geen officiële termijn voor deelname aan het verkeer. Ons advies is 1 a 2 weken geen auto te rijden, daarna moet u zelf inschatten wanneer u veilig aan het verkeer deel kunt nemen.
Hechtingen
Hechtingen zijn in principe altijd oplosbaar. Soms knippen we na 2 weken de knoopjes aan de buitenkant af indien dit nodig is.
Drains
Over het algemeen gebruiken we geen drains en gaat u naar huis zonder drains. Indien u wel met drains naar huis gaat, zult u op de afdeling uitleg krijgen over het gebruik hiervan.
Poliklinische controles
Afhankelijk van de operatietechniek heeft u een controle 1 of 2 weken na de operatie. Daarna over het algemeen na 6 weken en een jaar. Tussentijdse controles kunnen worden ingepland afhankelijk van de wondgenezing.
Littekens
Na ongeveer 3 weken, als de wonden dicht zijn, kunt u beginnen met het insmeren van de littekens met vaseline. Door ze in te smeren en te masseren zorgt u dat ze beter genezen.
Bescherm littekens goed tegen de zon met factor 50.
Risico’s en complicaties
Tijdens of na de operatie kunnen er onbedoelde medische problemen (complicaties) ontstaan. Dit kan ook gebeuren als de operatie goed is uitgevoerd.
lees meerKosten van zorg
De mastectomie wordt door de zorgverzekering vergoed. Het Radboudumc brengt de kosten direct in rekening bij uw zorgverzekeraar.
Zelf betalen
De kosten voor een compressievest moet u zelf betalen.
Onze medewerkers
Meer informatie

Expertisecentrum voor Geslacht & Gender
Het Radboudumc Expertisecentrum Geslacht & Gender houdt zich bezig met stoornissen/variaties van de geslachtelijke en/of geslachtschromosomale differentiatie.
naar pagina
Afdeling Plastische Chirurgie
De afdeling Plastische Chirurgie houdt zich bezig met herstel van vorm en functie van een lichaamsdeel. Het gaat om correctie van aangeboren of verkregen afwijkingen en verminkingen of gebreken.
naar pagina