Wat is een atypisch fibroxanthoom of pleiomorf dermaal sarcoom?

Atypisch fibroxanthoom (AFX) en pleiomorf dermaal sarcoom zijn zeldzame vormen van huidkanker. Ze ontstaan vanuit het steun-/bindweefsel in de huid.

AFX is een huidtumor die oppervlakkig in de huid ligt. Wanneer die tumor dieper groeit noemen we het een pleiomorf dermaal sarcoom. Om welke van de twee het gaat wordt pas duidelijk na het verwijderen van de tumor tijdens een operatie. De patholoog kan daarna met de microscoop beoordelen om welke vorm het gaat.

Meestal ziet de tumor eruit als een roze-rode bult die groeit. Zo'n tumor ontstaat meestal in huid die veel in de zon is geweest en komen vooral voor op oudere leeftijd. Soms speelt bestraling (radiotherapie) in het verleden of het langdurig gebruik van immuunonderdrukkende medicijnen ook een rol bij het ontstaan.

Patiëntenzorg Aandoeningen Atypisch fibroxanthoom / pleiomorf dermaal sarcoom

Wat is een atypisch fibroxanthoom of pleiomorf dermaal sarcoom?

Atypisch fibroxanthoom (AFX) en pleiomorf dermaal sarcoom zijn zeldzame vormen van huidkanker. Ze ontstaan vanuit het steun-/bindweefsel in de huid. Meestal ziet de tumor eruit als een roze-rode bult. lees meer

Contact

Polikliniek Dermatologie
Bereikbaar ma t/m vrij van 8.00-17.00 uur. Bij spoed ook buiten kantooruren.

Voor polikliniek, behandelunit, lichttherapie en OK (Laag 1 en laag 2) geldt één centraal telefoonnummer via het Call-centre.
(024) 361 32 80

Onderzoeken

  • Als u symptomen vertoont die kunnen passen bij huidkanker, kunt u het beste naar de huisarts gaan. Uw huisarts beoordeelt de plek en kijkt of er aanvullend onderzoek nodig is.

    lees meer


    Naar uw huisarts

    Als u symptomen vertoont die kunnen passen bij huidkanker, kunt u het beste naar de huisarts gaan. Uw huisarts beoordeelt de plek en kijkt of er aanvullend onderzoek nodig is. Daarna wordt bepaald of de huisarts u zelf kan behandelen of dat een verwijzing naar de dermatoloog nodig is. Bij (verdenking op) huidkanker is het belangrijk dat de gehele huid wordt nagekeken. Het komt regelmatig voor dat er nog andere verdachte plekken gevonden worden.

  • Anamnese

    Een anamnese is een (intake)gesprek met uw behandelaar. Tijdens dit gesprek bespreken wij uw klachten en ziektegeschiedenis met u en brengen we andere relevante zaken in kaart. Soms wordt een deel van het gesprek door een co-assistent (student in opleiding tot arts) gevoerd.

  • Lichamelijk onderzoek

    Na het gesprek met uw behandelaar (anamnese), waarin u over uw klachten heeft verteld, volgt het lichamelijk onderzoek. Vaak verricht een co-assistent (student in opleiding tot arts) het eerste onderzoek. Als u op de afdeling Dermatologie wordt gezien kijken we naast de plek of plekken waar het om gaat ook de rest van uw gehele huid na. Vaak vinden we bij toeval namelijk ook andere plekken. De dermatoloog gebruikt bij het onderzoek van de huid vaak een speciaal vergrootglas (dermatoscoop). Soms wordt er ook gevoeld naar de lymfeklieren om te beoordelen of deze vergroot zijn. Het kan zijn dat u door een andere specialist wordt beoordeeld in verband met huidkanker en dat u nog niet door een dermatoloog bent beoordeeld. Deze specialist verwijst u dan meestal naar een dermatoloog om de rest van de huid zorgvuldig te inspecteren.

  • Beeldvormend onderzoek

    In sommige gevallen kan ervoor gekozen worden om in verband met een huidkankerplek verder beeldvormend onderzoek te doen. Meestal is dit niet nodig. Bij beeldvormend onderzoek kunt u denken aan een echografisch onderzoek van lymfeklieren of een CT- of MRI-scan. Wanneer dit nodig is, bespreekt uw behandelaar dit met u.


Behandeling

De behandeling bestaat uit het verwijderen van de tumor tijdens een operatie. Soms is na een operatie nog aanvullende bestraling (radiotherapie) nodig.
  • Na het aftekenen, verdoven en desinfecteren van de huid, wordt de afwijking en een stukje van de omliggende (gezonde) huid weggehaald.

    lees meer


Controle

Na de behandeling blijft u meestal een paar jaar onder controle. lees meer

Controle

In de meeste gevallen is een AFX en pleiomorf dermaal sarcoom goed te behandelen met een operatie. Bij een deel van de patiënten zien we dat de tumor na de operatie toch teruggroeit. U blijft daarom meestal een paar jaar onder controle (meestal tot 5 jaar na behandeling).

De kans op uitzaaiingen door deze vorm van huidkanker is klein en wordt vooral gezien bij diep groeiende tumoren (pleiomorf dermaal sarcoom).

Mensen die een atypisch fibroxanthoom of pleiomorf dermaal sarcoom hebben gehad, hebben een verhoogd risico op het krijgen van andere vormen van huidkanker. Dit heeft ermee te maken dat de meeste vormen van huidkanker ontstaan door zonschade in de huid. Tijdens de nacontroles door de dermatoloog zal daarom niet alleen het behandelde gebied, maar ook de rest van de huid nagekeken worden. Mocht u tussen de controles bijzonderheden aan de huid opmerken die u niet vertrouwt, neem dan contact met ons op zodat zo nodig een tussentijdse controle gepland kan worden.


Uw huid zelf controleren

Hoe eerder huidkanker wordt ontdekt, hoe beter het over het algemeen te behandelen is. Daarom is het belangrijk om regelmatig uw huid zelf te controleren op verdachte plekken. lees meer

Uw huid zelf controleren

In de meeste gevallen wordt huidkanker veroorzaakt door UV-straling door de zon en/of zonnebank. De meeste huidkanker ontstaat dan ook op plekken die veel aan de zon zijn blootgesteld. Maar dit hoeft niet altijd zo te zijn.

Hoe eerder huidkanker wordt ontdekt, hoe beter het over het algemeen te behandelen is. Daarom is het belangrijk om regelmatig uw huid zelf te controleren op verdachte plekken. 

Bezoek uw huisarts of dermatoloog als u een plek op uw huid heeft die:

  • groter en/of dikker wordt
  • van kleur verandert
  • van vorm verandert
  • jeukt, steekt of pijn doet
  • korstjes vertoont
  • bloedt
  • of als u een wondje heeft dat slecht geneest

Hoe controleert u uw huid?

  • controleer elke 3 maanden uw gehele huid
  • zorg voor voldoende licht
  • gebruik spiegels, of vraag een partner of naaste naar de plekken de kijken die u zelf niet goed kunt zien
  • bekijk uw huid zorgvuldig van top tot teen en kijk extra goed naar de huid waar de zon veel op schijnt, zoals uw gezicht
  • vergeet niet de volgende plekken: de huid tussen uw haren, de huid onder uw ondergoed, uw handpalmen en de huid tussen uw tenen en onder uw voeten
  • mocht u al eerder behandeld zijn aan huidkanker, controleer deze plekken dan goed door te kijken en te voelen.

Als u een verdachte plek opmerkt op uw huid, maak dan een afspraak bij uw huisarts of dermatoloog om de plek verder te laten beoordelen.


UV-straling en huidkanker

De zon is de grootste oorzaak van huidkanker. Door blootstelling aan UV-straling ontwikkelen steeds meer patiënten blijvende huidschade en huidkanker. Het komt regelmatig voor dat patiënten meerdere keren huidkanker krijgen. lees meer

UV-straling en huidkanker

Zon is de boosdoener van de meeste vormen van huidkanker. Het aantal huidtumoren neemt jaarlijks toe en 1 op de 5 Nederlanders krijgt in de loop van het leven ten minste één keer huidkanker. We zien steeds meer mensen die meerdere keren huidkanker krijgen.

Tips om huidkanker te voorkomen

  • Smeer u goed in: ruim, dik en frequent. Start er 15 tot 30 minuten voordat u de zon opzoekt mee. Het is verstandig om niet bedekte huid te beschermen met een zonnebrandcrème van ten minste factor 15. Voor kinderen, bij huidtype I en tijdens vrije tijd en vakantie is factor 30 verstandig. Uit onderzoek blijkt dat goed insmeren ervoor zorgt dat UV-straling minder DNA-schade geeft in de huid. Maar let op: insmeren betekent niet dat u langer kunt zonnen!
  • Naast zonnebrandcrème is het dragen van beschermende kleding ook belangrijk. Laat uw kinderen een T-shirt en petje dragen. Kalende mannen moeten ook hun hoofd bedekken of insmeren. 
  • Draag een goede zonnebril. 
  • Blijf op het heetst van de dag uit de zon (11.00-15.00u).
  • Zonnestralen gaan voor een deel ook door wolken of mist heen. Hierdoor kunt u ook bij bewolkt weer verbranden. Een strandparasol houdt 40 tot 50% van de UV-stralen tegen, afhankelijk van het soort stof.
  • Houd er rekening mee dat u in het water of op het strand sneller verbrandt door reflectie van zonlicht. 
  • Doe de zonnehemel of zonnebank de deur uit. Het voorbruinen onder een zonnebank beschermt  namelijk niet tegen verbranden in de zon. Ook kan de straling van bruiningsapparatuur het risico op huidkanker vergroten.
Meer informatie over zonlicht en de huid vindt u hier.
  • Medewerkers
  • Intranet