Behandeling Heupprothese

Voorbereiding

Voordat u een operatie of ingreep bij ons krijgt, is het belangrijk om met de volgende zaken rekening te houden:

• Koorts of griep
  Heeft u een aantal dagen voor de ingreep koorts of griep, neem dan contact op met de opnameplanning.
• Scheren / crème
  U mag 5 dagen voor de ingreep de plek waar u wordt geopereerd niet scheren. Ook vragen wij u om geen vette crème te smeren op de dag van de operatie.
• Sieraden, make-up, brillen en lenzen
  U mag tijdens de operatie geen make-up, sieraden, contactlenzen, bril of gebitsprothese dragen. Als dit erg vervelend is voor u, overleg dit dan met de anesthesioloog. Het is tegenwoordig niet meer nodig om nagellak of kunstnagels voor een operatie of onderzoek te verwijderen.
• Piercings
  Piercings op de plek waar u geopereerd wordt of die in de mond, lippen, tong of neus zitten, moeten vooraf verwijderd worden. Ook scherpe piercings, of piercings waar u op ligt moeten verwijderd worden. Andere piercings mogen blijven zitten. Overleg dit met uw anesthesioloog.
• Medicijnen
  De anesthesioloog bespreekt met u welke medicijnen u mag blijven gebruiken en welke u tijdelijk moet stoppen. U mag eventuele medicijnen tot 1 uur voor de behandeling innemen met een paar slokken water. Neem contact op met de preoperatieve polikliniek Anesthesiologie als uw medicatiegebruik is gewijzigd voorafgaand aan een operatie of onderzoek.
• Roken
  U kunt zelf een grote bijdrage leveren aan uw herstel en de kans op complicaties verkleinen door uw lichamelijke conditie te verbeteren, gezonde voeding te eten en te stoppen met roken. Om infecties te voorkomen, de genezing van de operatiewond te verbeteren en voor uw algehele gezondheid raden wij u zéér dringend aan ruim vóór de geplande ingreep te stoppen met roken. Voor hulp hierbij kunt u terecht bij uw huisarts. Rook in ieder geval niet op de dag van de ingreep.

Nuchter zijn

Het is belangrijk dat u nuchter bent tijdens de operatie. Tot 8 uur voor een operatie of onderzoek mag u uw normale voeding eten. Tot 2 uur voor een operatie of onderzoek mag u nog wel waterige vloeistoffen drinken, zoals: water, koffie en thee (zonder melk, maar suiker mag wel), sap zonder pulp en aanmaaklimonade of frisdrank. Wij raden u aan om voldoende te blijven drinken. Eventuele medicijnen mag u zelfs tot 1 uur voor een operatie of onderzoek met enkele slokjes water innemen.

Keuzehulp anesthesie

Om de operatie goed te kunnen doorstaan, krijgt u ‘anesthesie’ (verdoving) en pijnstilling. In deze keuzehulp krijgt u uitleg over de verschillende vormen van anesthesie en pijnstilling, plus de voor- en nadelen hiervan.
Bekijk hier de keuzehulp anesthesie.

Voorbereiding op de afdeling

• Kleding
  In verband met de hygiëne krijgt u een speciaal blauw operatiehemd aan. Op het operatiecomplex krijgt u een operatiemuts.
• Premedicatie
  Ter voorbereiding op de anesthesie krijgt u vóór de ingreep vaak al enkele tabletten. Meestal zijn dit pijnstillers waardoor u na de ingreep minder pijn hebt. Soms gaat het om een middel dat angst of spanning vermindert.

Veiligheid

Rondom uw behandeling zijn diverse veiligheidsmomenten ingebouwd. Regelmatig wordt bijvoorbeeld naar uw naam, geboortedatum gevraagd. Vlak voordat de ingreep start vindt de zogenaamde ’Time out’ plaats. Hiermee verzekeren we dat u de juiste patiënt bent en dat u de juiste behandeling krijgt.

De behandeling (operatie, onderzoek of ingreep)

De verpleegkundige brengt u in uw bed naar de operatie- of behandelafdeling. Daar ziet u de anesthesioloog en de anesthesiemedewerker. Één van beide is voortdurend bij u. Voordat u de verdoving krijgt toegediend, krijgt u:

• elektrodes op de borst om uw hartslag te meten
• een dopje op uw vinger om het zuurstofgehalte in uw bloed te controleren
• een bloeddrukband om uw arm om uw bloeddruk te meten
• een infuus in uw hand of arm waarmee we vocht en medicijnen kunnen toedienen

Het behandeltraject als app

De operatie

Tijdens de operatie vervangen we het aangetaste gewricht door een prothese, een kunstgewricht. We brengen een nieuwe kom in het bekken aan en in het dijbeen plaatsen we een steel met daarop een nieuwe kop. De kop en kom passen precies in elkaar. De prothese wordt net als het oude gewricht op de plaats gehouden door het gewrichtskapsel.
 
Om uw heupgewricht te bereiken, maakt de orthopeed een snee aan de zijkant van uw bovenbeen. Vervolgens opent hij of zij het gewrichtskapsel en neemt de kop uit de kom. Hierna wordt de kop afgezaagd en de kom schoongemaakt. In het bekken plaatst de chirurg een nieuwe kunststof kom. In uw dijbeen wordt een metalen pin ingebracht met daarop een kop. De prothese wordt vastgezet met botcement. Als de gewrichtskop in de kom is gezet en het gewrichtskapsel is gehecht, kan de orthopeed de spieren en de operatiewond sluiten. De wond wordt met draadhechtingen dichtgemaakt.
 
Om het bloed en wondvocht in het operatiegebied op te vangen laten we soms wonddrains in de wond achter. De wond dekken we met een pleister (Aquacell) af. De dag na de operatie maken we een röntgenfoto om de stand van de nieuwe heup vast te leggen.
Om een infectie van de heupprothese te voorkomen krijgt u op de operatiekamer eenmalig een dosis antibioticum (Cefazoline) toegediend.

Acetabulaire opbouw

Om de kom van het kunstgewricht anatomisch op de goede positie te plaatsen kan de chirurg gebruik maken van een speciale techniek, dit noemen we een acetabulaire opbouw. Hiervoor gelden andere leefregels na de operatie. 

• Bone Impaction Grafting (BIG)

  Bij de BIG worden botsnippers in het acetabulum gelegd, vóórdat de kom van de heupprothese geplaatst wordt. Deze botsnippers komen van de eigen verwijderde heupkop en/of van donorbot. Vervolgens wordt de kom met botcement vastgezet. Daarna wordt in het dijbeen een prothesesteel geplaatst met een nieuwe kop. Kop en kom passen precies in elkaar en worden op hun plaats gehouden door het gewrichtskapsel en de spieren.
  Na het toepassen van deze methode mag het geopereerde been meestal niet volledig belast worden om de botsnippers goed in te laten groeien. Naar aanleiding van de bevindingen van de chirurg wordt bepaald in welke mate het geopereerde been belast mag worden. De mate van belasting heeft gevolgen voor de leefregels waaraan u zich moet houden.
   

• Bone Impaction Grafting (BIG) en MESH (metalen matje met schroeven)

  Soms is het nodig om de vorm van het acetabulum te optimaliseren voordat de nieuwe heupkom geplaatst kan worden. Dit gebeurt met behulp van een matje van metaal en schroeven, en wordt ook wel een MESH genoemd. Ook na het toepassen van deze methode mag het geopereerde been niet volledig belast worden. Naar aanleiding van de bevindingen van de chirurg wordt bepaald in welke mate het geopereerde been belast mag worden.
   

Na de operatie

Gecombineerde bewegingen

Bij bepaalde gecombineerde bewegingen kan de gewrichtskop uit de kom kan schieten (luxatie). Om het risico op een luxatie te verkleinen mag u met een totale heupprothese een beweging niet meer maken. Het gaat hier om een gecombineerde beweging van meer dan 90 graden buiging in de heup, in combinatie met het naar binnen draaien van de heup en het over de middenlijn naar binnen bewegen van de heup. Dit is een blijvende leefregel.

Dit doet u bijvoorbeeld wanneer u buitenlangs uw schoenen aan wilt trekken of met de benen over elkaar geslagen iets van de grond wil rapen. Het is het beste om tussen de knieën door richting uw voeten/de grond te gaan. De bewegingen mogen dus wel los van elkaar gemaakt worden; u mag dus gerust met uw benen over elkaar zitten na de operatie.

Revalidatie

Het gewrichtskapsel heeft minstens enkele maanden nodig om te genezen, maar u kunt wel direct starten met uw revalidatie. De dag van de operatie kunt u in bed starten met het bewegen van uw tenen/enkel, knie strekken (in het bed duwen) en uw bilspieren aanspannen. Ook is het goed om uw been naar buiten te draaien. De verpleegkundige helpt u aan het einde van de middag, als u zich goed voelt, op de stoel. Hierdoor gaat het mobiliseren op de dag na de operatie soepeler.

De eerste dag na de operatie start u onder leiding van uw fysiotherapeut met het lopen met een looprekje. De dagen daarna breiden we het lopen uit met krukken en eventueel oefenen we het traplopen. Naast de fysiotherapie zijn er enkele momenten per dag waarop u zelfstandig of onder begeleiding vaardigheden kunt oefenen/trainen.

Het trainen is erg belangrijk om de revalidatie soepel te laten verlopen. Bij ontslag zal de fysiotherapeut van het Radboudumc zorg dragen voor de overdracht naar de fysiotherapeut van uw keuze om de verdere revalidatie te begeleiden. U krijgt hiervoor een verwijzing en de fysiotherapeutische overdracht mee vanuit het ziekenhuis.

De wond

Soms heeft u na de operatie een drukverband om uw onderbuik en geopereerde been. Dit laten we dan ongeveer 2 dagen zitten om een nabloeding te voorkomen. Eventueel aangelegde drains en wondverband verwijderen we meestal al de dag na de operatie.
 
De Aquacellpleister kan, zolang deze niet verzadigd is, tot 1 week na de operatie blijven zitten. U kunt deze thuis verwijderen, u krijgt hierover uitleg bij ontslag. De hechtingen lossen in principe vanzelf op. Als de hechtingen verwijderd moeten worden, gebeurt dit 14 dagen na de operatie bij uw huisarts. Tijdens de opname hoort u wat bij u het geval is.

Medicijnen

Omdat u na de operatie niet zo mobiel bent als normaal, krijgt u gedurende uw opname Nadroparine voorgeschreven. Dit zijn kleine injecties die u 1 keer per dag toegediend krijgt. Nadroparine is een licht bloedverdunnend middel dat trombose helpt voorkomen. Tijdens de opname leert u of iemand in uw directe omgeving om deze injecties toe te dienen. U moet dit middel gedurende 4 weken na de operatie gebruiken.

Complicaties

Ondanks alle zorg die we besteden  aan de operatie, kunnen er soms toch nog complicaties optreden zoals:

• Infectie: een zeldzame maar ernstige complicatie (kans van ± 1%). Signalen van een infectie  zijn: koorts, koude rillingen, wondlekkage, toenemende roodheid en/of pijn.
• Luxatie: dit houdt in dat de kop van de kunstheup uit de kom schiet. De kans hierop is het grootst in de eerste 3 maanden na de operatie (kans van 3%). Als u zich houdt aan de beweginginstructies blijft dit risico beperkt.
• Trombose: er bestaat een risico op een afsluiting van een bloedvat met een bloedprop. U krijgt in het ziekenhuis medicijnen om trombose te voorkomen. De kans hierop is 2%.
• Zenuwschade: doofheid aan de zijkant van uw boven- en/of onderbeen of uitval van de voetheffers.
• Beenlengteverschil: er bestaat een kans dat de lengte van uw benen iets verschilt als gevolg van de operatie.
• Nabloeding: dit uit zich in langdurige en forse zwelling.