Zorgpad moeilijk behandelbare depressie

Medicatie review

In één (of meerdere) poliklinische vervolggesprek(ken) verzamelen we alle informatie die van belang is voor het plannen van een vervolgstap voor behandeling met een antidepressivum. Het gaat daarbij om zowel informatie over de huidige depressieve episode als over de voorgeschiedenis. Hierbij gebruiken we de Medicatie-review methode en besteden we aandacht aan:  

• Bijwerkingen eerdere middelen    
• Effectiviteit eerdere middelen    
• Interacties (d.w.z. effecten van combinaties met andere medicijnen) 
• De aanwezigheid van andere psychiatrische en lichamelijke ziekten     
• Volgende behandelstap volgens de nieuwe MDO richtlijn (2024)    
• De rol van farmacogenetica (via bloedonderzoek bekijken we of er een afwijking is in de afbraak van medicijnen die verantwoordelijk is voor bijwerkingen of verminderde effectiviteit) 
• Uw wensen   

Met behulp van deze informatie adviseren we over de meest geschikte vervolgstap(pen) voor antidepressiva. 

Adviesgesprek

Het diagnose- en adviesgesprek voert u met de psychiater of arts in opleiding tot specialist. Eventueel kan dit gesprek ook gevoerd worden met een andere zorgverlener die betrokken is bij uw diagnose en behandeling in het Radboudumc. In het adviesgesprek wordt onze gezamenlijke conclusie met u doorgenomen en bespreken we het behandelvoorstel. We bespreken de behandelmogelijkheden, wie hoofdbehandelaar wordt en de standaard ‘recidief preventie module’ die iedere patiënt na afloop doorloopt. Tijdens dit gesprek beslissen we samen over uw behandeling.  

In sommige gevallen is verdere bespreking in een groter overleg (ons indicatieoverleg) nodig. Dit bespreken we met u en we plannen een extra adviesgesprek met u in dat plaatsvindt na het indicatieoverleg.    

Verdiepend onderzoek complexe farmaco- en psychotherapie

We doen verdiepend onderzoek naar uw ervaringen met medicijnen (farmacotherapie) en vullen dit eventueel aan met farmaco-genetisch onderzoek. Op die manier kunnen we beter inschatten welke medicijnen effectief zijn voor uw depressie. Dit is de Medicatie review, zoals hierboven uitgelegd. 

Op dezelfde manier kunnen we ook met een verdiepend onderzoek kijken naar uw eerdere ervaringen met psychotherapie, om ook voor de psychotherapeutische behandeling van uw depressie een behandeladvies te geven. We noemen dit een Psychotherapie review. 

Hierbinnen zijn 3 mogelijke behandelingen: 

• Complexe farmacotherapie

  In overleg met u en uw verwijzer kunnen wij de adviezen uitvoeren die uit de Medicatie review komen. Wij hebben ervaring met het uitvoeren van verschillende augmentatie strategieën (extra medicijn toevoegen voor meer effectiviteit medicijnen), het instellen van MAO-remmers (MAO-remmers blokkeren het enzym monoamine oxidase (MAO), waardoor voor depressie belangrijke boodschapperstoffen minder snel worden afgebroken, wat uw stemming kan verbeteren), en mogelijke combinatiebehandelingen. Bovendien bieden wij farmacotherapeutische behandelingen waarbij de medewerking van een ander specialisme nodig is, bijvoorbeeld een cardioloog of een internist. Ten slotte zijn wij regelmatig betrokken bij nieuwe, experimentele behandelingen in het kader van wetenschappelijk onderzoek.  

• Diagnostische opname

  Voor een periode van 2,5-3 weken wordt u opgenomen en in deze intensievere klinische setting kunnen we een aantal diagnostische vragen beantwoorden. Tijdens deze diagnostische opname doet u mee aan het behandelprogramma van de Medisch Psychiatrische Unit/kliniek. De antwoorden op de diagnostische vragen worden in de tweede week van uw opname in een multidisciplinair overleg (MDO) besproken. De conclusies bespreekt uw behandelaar bij afronding van de diagnostische opname met u. 

  • Lees meer over de Medisch Psychiatrische Unit

Behandelopties

Onder psychologische behandelingen verstaan wij afspraken met de verpleegkundige of CGW-er (cognitief gedragstherapeutisch werker) gericht op: 

• Psycho-educatie over depressie

  Psycho-educatie over depressie (kenmerken, oorzaken, behandeling, invloed van depressie op omgeving).

  • Kijk hier voor meer informatie over psycho-educatie

• Uitleg over de depressiecirkel

  Uitleg over de depressiecirkel, het gevoel nergens meer invloed op te hebben en het belang van doorbreken van deze vicieuze cirkel van passiviteit en negatieve emoties door weer betekenisvolle activiteiten te ondernemen.  

• Gedragsactivatie

  Behandelmethode waarbij u leert een koppeling te maken tussen uw gedrag en stemming door uw eigen activiteiten en stemming op te schrijven (stemmingsregistratie). We stimuleren u om positieve situaties op te zoeken door betekenisvolle en plezierige activiteiten te plannen en uit te voeren. En ook door een dagritme te krijgen dat positieve ervaringen stimuleert. We bieden gedragsactivatie zowel individueel als in groepsverband aan. 

• Cognitieve Gedragstherapie voor insomnie (slapeloosheid)

  Cognitieve Gedragstherapie voor insomnie (slapeloosheid). Deze psychologische behandeling voor chronische slapeloosheid richt zich op het aanpakken van de onderliggende gedachten, gedragingen en gewoonten die een gezonde slaap in de weg staan. Het  bestaat uit: psycho-educatie over slaap, slaaprestrictie (beperkte tijd in bed doorbrengen), stimuluscontrole (prikkels minimaliseren), cognitieve therapie, ontspanningstechnieken en slaaphygiëne (gezond slaapgedrag). 

• Cognitieve gedragstherapie (CGT+)

  Cognitieve gedragstherapie (CGT+) is een evidence based behandeling. Dit betekent dat er voor deze vorm van therapie veel wetenschappelijk bewijs is gevonden dat de therapie daadwerkelijk werkt bij een diversiteit aan psychische stoornissen.

  • Lees meer informatie over cognitieve gedragstherapie

• Psychotherapie

  • Cognitieve gedragstherapie (CGT)
  • Groepsbehandeling schematherapie
  • Centrum voor Mindfulness

Vaktherapie

Vaktherapie is de verzamelnaam voor verschillende therapieonderdelen waaronder beeldende-, dans-, drama-, muziek- en psychomotorische therapie. Binnen het Radboudumc is er een aanbod beeldende therapie (BT) en psychomotorische therapie (PMT). Voor alle modules geldt dat ze binnen meerdere zorgprogramma’s kunnen worden aangeboden. 
 
Vaktherapie beeldende therapie (BT): lees hier meer informatie over vaktherapie beeldend

• Creatieve therapie beeldend 
• Zichtbaar op doek 
• Open atelier 

 
Vaktherapie Psychomotorische therapie (PMT): lees hier meer informatie over psychomotorische therapie

• Emotieregulatie
• Runningtherapie 
• Spinning 
• Yoga 

Maatschappelijk werk

Medisch maatschappelijk werk is een ondersteunende dienst, ook bedoeld voor patiënten van de afdeling psychiatrie van het Radboudumc. De aanmelding voor een eerste gesprek met een medisch maatschappelijk werker loopt via uw behandelaar. Een medisch maatschappelijk werker kan meedenken op alle levensgebieden zoals werk, studie, huisvesting, financiën, sociale contacten of daginvulling. Betrokkenheid kan bestaan uit 1 of 2 gesprekken, waarin onder andere: 

• Een plan gemaakt kan worden voor aanvullende begeleiding buiten het Radboudumc, bijvoorbeeld vanuit de WMO of gemeente, praktische of financiële, regelingen of ondersteuning.  
• Uitleg gegeven kan worden over werk, UWV en ziekteverzuim.  

Soms is een aantal begeleidende gesprekken nodig om uit te zoeken wat er buiten het Radboudumc speelt en wat daarin ondersteunend kan zijn. Het doel, de duur en intensiteit van betrokkenheid van de medisch maatschappelijk werker stemmen we af met u, uw behandelaar en natuurlijk de medisch maatschappelijk werker. 

• Lees meer over medisch maatschappelijk werk

Terugval voorkomen recidief preventie module

De terugval/recidief preventie module kan bestaan uit Preventieve Cognitieve Therapie (PCT) of Mindfulness Based Cognitieve Therapie (MBCT). Deze behandelingen verkleinen de kans op terugkeer van depressieve episodes. Als team vinden wij dat iedereen na een behandeling in het zorgpad ‘Moeilijk Behandelbare Depressie’ de kans moet hebben om één van deze 8-wekelijkse cursussen te volgen. Momenteel is het in het Radboudumc enkel mogelijk om MBCT te volgen, de module PCT is nog in ontwikkeling. 

• Kijk voor meer informatie over Mindfulness Based Cognitieve Therapie (MBCT) bij het Radboudumc expertisecentrum voor Mindfulness